Fosfortekort in droogstand aanvullen werkt niet

Veel melkveehouders zien minder fosfor in het voer als een probleem, maar Victoria Mengvoeders, Provimi en Bayern Genetics proberen van de nood een deugd te maken. Zij onderzochten hoe fosforopname en -uitscheiding zich verhoudt tussen Fleckviehs en Holsteins en hoe fosforbenutting is te verbeteren met behoud van melkproductie en verbetering van de diergezondheid.

Daarvoor selecteerden de voerfabrikanten negen melkveebedrijven die zij een jaar lang, samen met dierenartsen, volgden. Op deze bedrijven werden in totaal tachtig koeien geselecteerd waarbij intensief is gekeken naar hoe fosforbenutting in de koe werkt. Gedurende veertien maanden zijn op vijf validatiemomenten rantsoen, bloed, urine en melk gemonsterd om de fosforstatus van de koe te bepalen.

Karkas

Rob Hulshof van Provimi en Frank de Louw van Victoria Mengvoeders zijn bij het project betrokken. Zij stellen dat een van de belangrijkste uitkomsten van de proef is dat een goede benutting van fosfor start bij de opfok. Fosfor wordt namelijk opgeslagen in het karkas en aangeboord door het dier wanneer het daar behoefte aan heeft. 'Het karkas wordt gevormd tijdens de opfok', vertelt De Louw.

'Het is zaak om te zorgen voor voldoende capaciteit in het karkas. Stelregel is dat een vaars bij afkalven op minimaal 85 procent van haar lichaamsgewicht moet zijn ten opzichte van haar volwassen gewicht. Alleen op deze wijze kan het karkas zich voldoende ontwikkelen. Blijft de ontwikkeling achter, dan wreekt zich dat vooral na de derde lactatie', legt De Louw uit.

Bloed

'Biomarkers in het bloed wijzen uit dat het vermogen om dan voldoende fosfor te bufferen in het karkas onvoldoende is, als het karkas niet goed is ontwikkel. Hierdoor komen de gezondheid en de melkproductie onder druk te staan.'

Volgens De Louw en Hulshof stokt de karkasvorming vaak in de eindfase van de jongveeopfok. 'Om voldoende fosforopname te creëren is calcium onontbeerlijk. Dat is in de vorm van krijtmineralen bij te voeren. Onvoldoende mineralen voeren aan ouder jongvee is de duurste en meest onderschatte besparingsfout', stelt De Louw.

Lactatie

Meerdere koeien kampen met een fosfaattekort tijdens de lactatie. Melkveehouders proberen dit vaak te 'repareren' in de droogstand. Een verkeerd moment volgens Hulshof en De Louw. De proef wijst uit dat in de droogstand koeien niet alleen een lage behoefte hebben, maar ook de fosfor minder goed opslaan. Dat heeft naast de beperkte behoefte te maken met de groei van het kalf.

Voldoende fosfor voeren aan het einde van de lactatie, rond de tweehonderd dagen, is wel van belang. 'In de tot nog toe geldende adviezen ging de veevoerbranche ervan uit dat de behoefte afnam als een koe tweehonderd dagen in lactatie is. Op basis van die aanname werd de gift afgebouwd', vertelt Hulshof. 'Juist dan buffert de koe fosfor om deze buffer na de droogstand, aan het begin van de lactatie als er veel nodig voor de melkproductie, aan te spreken.'

Betere benutting

Het pleiten voor meer fosfor voeren aan het einde van de lactatie betekent volgens De Louw beslist geen pleidooi voor meer fosfor voeren in totaal. 'Integendeel, het gaat om een beter afgestemd aanbod en daarmee betere benutting. Een fout die vaak wordt gemaakt, is het opschroeven van het fosforaandeel in het eerste deel van de lactatie door middel van bestendige en bewerkte krachtvoerders.'

Op papier leveren die veel fosfor door een hoog aandeel darm verteerbaar eiwit (DVE), maar de beschikbaarheid van het fosfor is vaak matig bij dit type krachtvoeders, vervolgt De Louw. 'Daarmee denk je als melkveehouder op de norm te voeren, maar loop je juist uit de pas', zegt hij.

Geld verdienen

'Met het minderen van het aandeel fosfor in het totaalrantsoen is geld te verdienen. Wie erin slaagt om van gemiddeld 3,8 gram fosfor per jaar in het rantsoen naar 3,6 gram per kilo droge stof te komen, bespaart al snel ruim 80 euro per koe per jaar.'