Waterzuivering voor teler lastige opdracht

.
De waterzuiveringsplicht voor glastuinbouwbedrijven komt eraan. De zuiveringsplicht gaat op 1 januari 2018 in voor alle glastuinbouwbedrijven. Dat betekent dat 95 procent van de gewasbeschermingsmiddelen gezuiverd moet zijn uit het te lozen water. Dit betreft drainwater bij substraatteelt, drainagewater in grondgebonden teelt en filterspoelwater. De eerste stap voor ondernemers is het in kaart brengen van de waterstromen en het te lozen water en beoordelen of een nagenoeg gesloten watersysteem mogelijk is.

Voor collectieven is uitstel mogelijk. Daarvoor moeten zij voor 31 december 2016 voor een businessplan kunnen overdragen aan het bevoegd gezag. Dat is de gemeente of het waterschap.

Ingrijpend

'De oplossingen voor collectieve zuivering liggen niet op de plank. Het is best ingrijpend', zegt Wilco Wisse van de Westlandse tomatenkwekerij Lans. Hij zit namens het bedrijf in de werkgroep van het collectief West 10, waar ongeveer twintig glastuinbouwbedrijven bij zijn aangesloten.

'Na aanmelding van een collectief begint het pas. Er moeten mensen zijn die de handschoen oppakken en een werkgroep vormen.' Uit de eerste inventarisatie van de werkgroep bleek dat dit collectief 10.000 tot 14.000 kuub restwater per kwartaal heeft te zuiveren. 'Dan volgt de vraag: wat is een verstandige aanpak? Moet je dat water met een groot collectief zuiveren of juist individueel of met enkele bedrijven?'

Infrastructuur

Wisse wijst op de infrastructurele knelpunten van oudere en dichtbebouwde glastuinbouwregio's als het Westland, Oostland en Greenport Aalsmeer. 'Omdat hier meestal geen aparte rioolaansluiting is voor tuinbouwwater, moet je nieuwe leidingen aanleggen. Dat is behoorlijk ingewikkeld en kostbaar. De kosten voor de zuiveringsinstallatie daarentegen zijn nog te overzien. Hiervoor een plek inruimen lukt ook wel.' De leidingen aanleggen om het proceswater van alle bedrijven te verzamelen is een ander verhaal, stelt Wisse.

Zijn collectief heeft voor het maken van goede keuzes een adviesbureau ingehuurd. De uitkomst is nog niet bekend. 'Er zijn diverse gespecialiseerde adviesbureaus op deze markt. Omdat de meeste ondernemers geen tijd hebben om deze complexe materie zelf allemaal uit te zoeken, is het wel zo efficiënt om dit uit te besteden', vindt Wisse.

Format businessplan

Ondanks de inspanningen van onder meer LTO Glaskracht Nederland blijkt dat er nog maar weinig collectieven klaar zijn voor hun opdracht. Om leden op weg te helpen heeft LTO Glaskracht Nederland een format businessplan ontwikkeld, vastgesteld door de betrokken overheden in het Platform Duurzame Glastuinbouw.

'Er zijn landelijk 160 collectieven aangemeld. Wellicht zal een aantal daarvan uiteenvallen in kleinere eenheden, omdat de zuivering makkelijker te organiseren is met een kleine groep naburige teeltbedrijven', vertelt waterspecialist Daan van Empel van LTO Glaskracht Nederland. 'Hoe groter de groep, hoe complexer het wordt om leidingen aan te leggen voor afvoer naar de gezamenlijke zuiveringsinstallatie.'

Greenport Aalsmeer

In de Greenport Aalsmeer, waar officieel vier collectieven zijn, blijkt al dat er kleinere groepen telers het met elkaar regelen. Veel sierteeltbedrijven hebben slechts een beperkte hoeveelheid water te lozen, waardoor samenwerken met een of meerdere buren lijkt te volstaan.

'Het in beeld brengen van de waterstromen van alle bedrijven in het collectief moet nu wel bijna zijn afgerond. Daarna kun je als ondernemers afwegen of een collectieve zuivering zinvol is, op welke schaal en met welke apparatuur' vertelt Van Empel. De vordering verschilt sterk per collectief, net als de organisatiegraad en omvang, stelt de waterspecialist. 'Elk collectief heeft een paar trekkers nodig.'

Onduidelijkheid

Enigszins frustrerend in dit proces is de onduidelijkheid in de verschillende regelgeving en het ontbreken van een lijst met goedgekeurde zuiveringsapparatuur. Diverse leveranciers bieden technische opties aan, maar vorige week werd pas de eerste installatie goedgekeurd door de Beoordelingscommissie Zuiveringsinstallaties Glastuinbouw (BZG).

'Dat de goedkeuring van installaties zo lang op zich laat wachten, maakt het vergelijken van de technische opties en de kosten natuurlijk lastig', geeft Van Empel aan. Niettemin verwacht hij snel meerdere goedkeuringen op de lijst.

Piekmomenten

Het vormen van een meer constante waterstroom is de winst van een collectief, denkt de waterspecialist. 'Op een individueel bedrijf wordt een installatie slechts bij piekmomenten intensief gebruikt. Verder staat deze vaak stil. Een constante waterstroom maakt de investering dus rendabeler.'