Utrecht streeft naar energieneutraal

Doen we te lang over een melkronde? Kost de waterinstallatie toch meer vermogen dan we hadden gedacht? Vreet de compressor in de melkstal te veel stroom? Moeten we ledverlichting in de stal hangen of werkt moderne tl-verlichting net zo besparend? Voor familie Peek uit Wilnis is het één grote vraag.

'We hebben in 2013 zonnepanelen op het dak laten leggen. Ze leveren precies de hoeveelheid energie op die we van tevoren hadden uitgerekend. Daarnaast hebben we in 2013 en 2014 ander energiebesparende maatregelen getroffen, maar toen we de energierekening kregen, viel het bedrag behoorlijk tegen', zegt Willeke Peek.

Drie voorbeeldbedrijven

Het melkveebedrijf van de familie is een van de drie voorbeeldbedrijven die zijn geselecteerd in het kader van het project 'Energieneutrale Melkveehouderij Utrecht. Dat het onderwerp leeft, bleek uit de zeventien aanmeldingen die Projecten LTO Noord binnenkreeg. 'We hebben vooral een variatie in bedrijven proberen te vinden', vertelt Wouter Veefkind. Samen met trajectleider Greet Ruitenberg geeft hij het project vorm.

'We richten ons op bedrijven waar echt wat te besparen valt. Denk aan een bedrijf met een melkrobot dat nog geen energiebesparende maatregelen heeft getroffen of een boer met een zorgtak waarbij we iets met hergebruik van de warmte uit de melk kunnen doen. Ook dieselgebruik scharen we onder energieverbruik', legt Veefkind uit.

Doelstelling

De doelstelling van het project is om de elektriciteit op Utrechtse melkveehouderijen in 2020 te hebben gereduceerd tot 25 procent in vergelijking met 2014. 'Door in te zoomen op drie bedrijven willen we standaardoplossingen vinden die meer boeren kunnen toepassen. Zij laten aan andere Utrechtse melkveehouders zien wat kan, wat daarvoor nodig is, wat het oplevert en wat het kost.'

Hiertoe maken de deelnemers samen met onafhankelijke experts een plan waarin staat hoe ze gas, elektriciteit en diesel kunnen besparen en wat de mogelijkheden zijn om op het bedrijf duurzame elektriciteit op te wekken.

Geïnspireerd

'Het zou mooi zijn als andere ondernemers op deze manier geïnspireerd worden om toe te werken naar een energieneutrale bedrijfsvoering', zegt Veefkind.

De boeren die niet geselecteerd zijn, kunnen deelnemen aan een studiegroep, die het project op de voet gaat volgen.
Uit onderzoek blijkt dat de gemiddelde melkveehouder op een energieverbruik van zo'n 50 kilowattuur per 1.000 kilo melk zit. Met een nieuwe stal kan een optimum worden gehaald van 20 tot 30 kilowattuur per 1.000 kilo melk.

Slagen maken

'Er zijn apparaten waarvan het energieverbruik behoorlijk wordt onderschat', stelt Veefkind. 'Zo heeft een groot aantal bedrijven een voorkoeler geïnstalleerd, maar werkt deze ook optimaal? Daarnaast is het de vraag: al die energiezuinige apparaten, werken die wel goed samen met elkaar? Zijn ze goed op elkaar afgesteld? Daar zijn vaak nog slagen in te maken.'

Voor het project is vier jaar uitgetrokken. 'We willen de ondernemer de ruimte geven om daadwerkelijk stappen te kunnen maken. Wie wil investeren in zonnepanelen, heeft een goede melkprijs nodig. Nu zijn de omstandigheden ongunstig, maar over anderhalf jaar misschien niet', geeft Veefkind als voorbeeld.

Eerste stap

De eerste stap van het project betreft het installeren van meters tussen de apparaten op de drie bedrijven om het daadwerkelijke gebruik in kaart te brengen. 'We gaan eerst kijken waar we kunnen besparen en hoe we efficiënter met energie op het bedrijf kunnen omgaan', zegt de projectleider.

'Pas als het bedrijf energiezuinig is ingeregeld, gaan we naar stap twee. Dan bekijken we welke duurzame opwekkingsvormen zowel op het bedrijf als bij de ondernemer passen.'

• Lees meer hierover deze zaterdag in Nieuwe Oogst