'Deze situatie rechtvaardigt een rampenregeling'

Tijdens zijn werkbezoek, woensdag aan ondernemers in Weert en Someren, maakte Van Dam duidelijk dat hij de extreme regen en hagel niet ziet als een ramp die toepassing van de Wet tegemoetkoming schade bij rampen (WTS) rechtvaardigt. Hij is wel bereid om zo nodig regelingen voor garantstelling en borgstelling toe te passen.

Verder verwijst de bewindsman naar het ministerie van SZW voor bijvoorbeeld een regeling voor werktijdverkorting. Voor hem is uitgangspunt dat agrarische bedrijven die in principe gezond zijn, door deze omstandigheden niet kopje onder mogen gaan.

LTO Nederland, ZLTO en LLTB stellen dat daarvoor hulp van de overheid onmisbaar is. De houding van de staatssecretaris betekent echter dat er vooralsnog geen overheidsregeling komt om getroffen ondernemers schadeloos te stellen.

Honderd jaar

LLTB-voorzitter Léon Faassen wijst erop dat het gaat om een situatie die minder dan één keer in de honderd jaar voorkomt. 'Er viel gemiddeld vier maal meer neerslag dan normaal. Op sommige plaatsen zelfs vijf tot zeven keer meer.'

Hij legt uit dat het gaat om een zeer extreme en uitzonderlijke situatie waardoor tal van boeren en tuinders het niet gaan redden. 'De schade is zo groot dat de WTS gerechtvaardigd is. Dit is een ramp van ongekende omvang. Extreme situaties vragen extreme oplossingen', stelt Faassen.

Gevolgen werken door

Hans Huijbers, voorzitter van ZLTO, denkt er net zo over. 'Het gaat om een enorm schadegebied. De schade en kosten doen zich voor in meerdere sectoren en ook bij particulieren. De gevolgen werken door op alle onderdelen van de bedrijfsvoering, zelfs tot in de afzetketens.'

Hij voegt eraan toe dat ook de werkgelegenheid in gewaar is. 'Zo'n 10 tot 20 procent van de werkgelegenheid in de regio is agro-gerelateerd. Het is een ramp die leidt tot maatschappelijke ontwrichting. Dan mag je toch op je overheid rekenen?'

Wrang is dat de overheid in de buurlanden België en Duitsland toeschietelijker is. Zo maakt de Vlaamse Landbouwminister Joke Schauvliege, die vorige week vrijdag al getroffen ondernemers bezocht, zich sterk voor openstelling van het Rampenfonds. De officiële erkenning als ramp is waarschijnlijk in september rond, waarna boeren en tuinders hun schade kunnen melden.

In de Duitse deelstaat Beieren zegde de overheid zowel directe steun als fiscale maatregelen toe. Boeren en tuinders krijgen maximaal 100.000 euro uitgekeerd, al zal dat bedrag in de praktijk vaak lager zijn. Daarnaast komen er belastingkortingen en uitstel van het betalen van belastingaanslagen.

Intussen blijft het gissen hoe groot de schade precies is voor de agrarische sector in Zuidoost-Nederland. Bij de LLTB waren medio deze week al 230 schademeldingen van leden binnen, die betrekking hebben op ruim 2.000 hectare met vrijwel alle soorten gewassen. De verwachting is dat dit aantal zeker zal verdubbelen.

Honderden miljoenen

In het ZLTO-gebied was het aantal schademeldingen opgelopen tot 450, met onder meer ruim 200 hectare vernield glas. De schade aan stallen en schuren is enorm. Ongeveer 500.000 vierkante meter aan daken moet direct worden vervangen.

In geld uitgedrukt gaat het om honderden miljoenen euro's aan directe schade. Daarbij komt nog een hoog bedrag aan indirecte vervolgschade. Ramingen daarvan zijn nu niet te maken.

Huijbers betitelde de gevolgen van de overvloedige regen deze week als 'een sluipmoordenaar'. De werkelijke effecten worden de komende maanden duidelijk.

Ook in andere gebieden zorgt het slechte weer voor opbrengstderving. Uit Zuid-Gelderland komen meldingen van wateroverlast, ook in kassen, en van schade aan bijvoorbeeld kersen en pruimen. In de uiterwaarden van de IJssel gaat mais verloren door het voortdurende hoge water.

Verlichten

Inmiddels komen er wel regelingen die de ernstigste financiële problemen van ondernemers enigszins kunnen verlichten. Zo zegde de Rabobank noodfaciliteiten toe. Daarbij gaat het om uitstel van aflossingen, uitstel van inperking van seizoenkredieten of het sluiten van een overbruggingslening.

LTO heeft met de Belastingdienst afspraken gemaakt over het aanvragen van uitstel voor het betalen van belastingen. Ondernemers die door het extreme weer in tijdelijke liquiditeitsproblemen komen, kunnen onder voorwaarden gebruik maken van de Regeling Bijzonder Uitstel in de Invordering. Ze kunnen onder meer uitstel aanvragen voor het betalen van inkomstenbelasting, btw, loonheffingen en vennootschapsbelasting.