Eerste hybrideaardappel over vier jaar

Vlak bij Wageningen laat Pim Lindhout een aardappelproefveld zien waarvan de knollen onlangs zijn gepoot. 'We vergelijken hier voor het eerst op basis van regulier pootgoed een groot aantal aardappelhybriden met bestaande aardappelrassen. Voor ons is dit een cruciale test.'

Solynta houdt zich vanaf 2010 bezig met de ontwikkeling van hybrideveredeling bij aardappelen. Tot vorig jaar waren de activiteiten van het veredelingsbedrijf in Wageningen gericht op het creëren van volledig homozygote ouderlijnen via diverse inteeltgeneraties.

Uitdaging

De inteelt van aardappelen is een uitdaging omdat het gangbare aardappelgewas tetraploïd (4n) is en dat zorgt ook bij zelfbevruchting voor een grote genetische variatie. De veredelaars van Solynta gebruiken daarom als basis voor de inteeltgeneraties diploïde (2n) aardappelplanten van bekende bronnen.

In 2015 lukte het Solynta om na het kruisen van twee homozygote ouderlijnen vanuit zaailingen de eerste hybrideaardappel te kweken. Dit betreft geen commercieel aardappelras, legt Lindhout uit, maar vooral een proof of concept om aan te tonen dat vanuit zaad bruikbaar pootgoed te produceren is.

Vijf locaties

In navolging daarop produceerde het veredelingsbedrijf afgelopen jaar pootgoed voor de hybriden die nu geplant zijn in de veldproeven. Naast Wageningen zijn op nog vier locaties in Nederland op verschillende grondsoorten proefvelden aangelegd. In totaal gaat het om zo'n 10 hectare aan veredelingsmateriaal en aardappelhybriden.

Als van deze eerste hybriden selecties veelbelovend blijken te zijn, gaat Solynta voor de verdere ontwikkeling van het aardappelras op zoek naar geschikte partners in de aardappelketen. Lindhout denkt dan aan pootgoedbedrijven of aardappelverwerkers.

Voortraject

'Wij richten ons vooral op het voortraject in de veredeling. De vermeerdering en het commercieel in de markt zetten laten we over aan bedrijven die meer gespecialiseerd zijn.' Lindhout beschouwt de homozygote ouderlijnen als het handelswaar van Solynta. 'Dat zijn onze kroonjuwelen. Als een afnemer een specifieke aardappel wenst, dan kruisen wij de geschikte ouderlijnen.'

De eerste hybriden van Solynta betreffen aardappelen voor diverse toepassingsdoeleinden variërend van frites en chips tot het tafelsegment. 'De procedure van toetsen van een interessante selectie voor toelating op de rassenlijst duurt nog zo'n vier jaar. Daarom gaan we ervan uit dat de eerste officiële hybrideaardappelrassen vanaf 2020 beschikbaar zijn.'

Bedrijfsomvang

Het bedrijf Solynta is de afgelopen drie jaar behoorlijk in omvang toegenomen. Lindhout heeft als directeur R&D samen met algemeen directeur Hein Kruyt de dagelijkse leiding over een team van 25 medewerkers. Dat zijn voornamelijk specialisten die zich bezighouden met veredeling, genetica, genomics en agronomie.

De financiering van de activiteiten komt onder meer voor rekening van een investeringsmaatschappij die sinds enkele jaren aandeelhouder is. Verder werkt Solynta aan betaalde projecten, zoals een Europese demo met als doel binnen twee jaar een meervoudige resistentie tegen phytophthora in te kruisen in een hybrideaardappel.

Nationaal Icoon

De afgelopen jaren kreeg Solynta voor het idee van de hybrideaardappel veel waardering in de vorm van innovatieprijzen. De belangrijkste onderscheiding was wel dat het bedrijf in 2014 is aangewezen als Nationaal Icoon voor meest innovatieve onderneming. Daarmee was het veredelingsbedrijf enige tijd het boegbeeld voor innoverend Nederland.

Over de innovatie meldt Lindhout dat de hybrideveredeling bij aardappelen nog in de kinderschoenen staat. 'Het duurt nog zeker tien tot vijftien jaar voordat we een volwaardig veredelingsprogramma hebben. De genetische potentie lijkt onuitputtelijk. Deze methode biedt mogelijkheden om veel gerichter gewenste eigenschappen in te kruisen zonder gebruik van technieken die aangemerkt worden als genetische modificatie.'