'Bij kalverimport moet je scherp monitoren en erbovenop zitten'

Chris de Jong was twaalf jaar bestuurslid van de vakgroep Vleeskalverhouderij van LTO Noord en van LTO Nederland. Tijdens de ledenbijeenkomsten in maart nam hij afscheid.

Hoe kijkt u terug op de jaren als bestuurslid?

'Ik werd gevraagd voor de vakgroep en heb overlegd met mijn vader en mijn broer, omdat we samen het bedrijf hebben. Mijn broer gaf aan dat we de verantwoordelijkheid hebben iets voor het algemeen belang te doen. Daarom ben ik er ook ingestapt.
'De periode ging met ups en downs, maar ik heb het graag gedaan. Wel waren er moeilijke zaken. Zo was de kwestie rond BVD type 2 heel heftig en speelde bijna twee jaar geleden ook de zaak rond furazolidon.'

Moet de import van kalveren worden beperkt vanwege ziekte-insleep?

'BVD type 2 is met de import van kalveren naar Nederland gekomen. Het is geen veewetziekte. Er is weinig verwijtbaar. Gelukkig heeft de sector zelf de verantwoording genomen, anders was het een drama geworden. Daardoor is het nog redelijk goed afgelopen.
'We moeten maximaal inzetten op veiligheid en kijken waar problemen zitten. Maar dit wil niet zeggen dat er geen grote risicolanden zijn van waaruit je beter niet kunt importeren. Je moet scherp monitoren en erbovenop zitten.
'De verantwoordelijkheid is groot, dus we moeten er altijd serieus naar blijven kijken. Maar het is te kort door de bocht om te zeggen dat we niet meer moeten importeren. Met goede afspraken is er niets mis met buitenlandse kalveren.'

Is de afhandeling van furazolidon goed verlopen?

'Het gaat om individuele kwesties. We proberen als vakgroep achter de schermen het geheel te beïnvloeden. Dat is ook onze taak. De gesprekken zijn er nog steeds. Maar het is niet zo dat je het als vakgroep oplost.
'Bij furazolidon hebben de kalverhouders niets verkeerd gedaan. Het is flauw van de NVWA (Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit) om te stellen dat er partijen voer waren gekocht die veel te goedkoop waren.
'Voor een veehouder is het bovendien moeilijk te bepalen wat een handelaar aan grondstof heeft gekocht en tegen welke waarde. De hoeveelheid van de stof was laag. Maar je moet niet van rommelaars kopen.
'De realiteit is dat de normen steeds scherper worden. Daarnaast is de wetgeving verouderd. Vraag is hoe je maximaal kunt beboeten, zodat het nooit meer gebeurt. De boetes komen nu op de verkeerde plek: bij de veehouders.
'In de varkenshouderij is het qua voerstromen meer dichtgetimmerd. In de kalverhouderij geldt dit ook voor melkpoeder, maar qua bijstromen niet. Certificeren op bijstromen zou een optie zijn.
'Kleine spelers op voergebied worden meer gedwongen richting grotere hoeveelheden. Dat is een duidelijke ontwikkeling. Dit is best een moeilijke afweging, zodat de betrouwbaarheid steeds groter wordt en dat het juridisch is dichtgetimmerd.'

Hoe zijn calamiteiten rond voer te beperken?

'Het gaat wel vooruit, maar het gevaar is dat we ons te veel gaan focussen op incidenten. Kijk maar hoeveel voer er in Nederland omgaat, dan doen we het supergoed.
'Het is daarnaast een illusie dat calamiteiten nooit meer zullen gebeuren. Ook het te hard rijden in Nederland is niet te voorkomen. Met incidenten moet je leren omgaan. En als overheid/NVWA moet je wel adequaat blijven handelen. Maar incidenten helemaal voorkomen lukt niet, hoe goed je ook je best doet.'

Heeft de VanDrie Group te veel invloed?

'Aan de verkoopkant is hier geen sprake van. De invloed is noodzakelijk om retailbedrijven te bedienen en om macht te hebben ten opzichte van die bedrijven. Dat is een sterke plus. Als je vijf afzetpartijen zou hebben, bereik je niet veel, doordat ze elkaar de tent uitvechten. Daardoor wordt er in de varkenshouderij al jaren geen geld verdiend.
'Aan de andere kant: de kalverhouderij is een spanningsveld. Er zijn grote verschillen tussen kalverhouders, maar daar ben je als mester ook zelf bij. Het is een mooie sector, waar geld wordt verdiend. Dat heeft de boer geen kwaad gedaan. Het is ook de vraag of op een andere manier wel geld zou zijn verdiend. VanDrie is de afgelopen jaren niet gegroeid qua aantal plaatsen.'

Zijn vrije mesters beter af dan contractmesters?

'Je moet met het vrije mesten om kunnen gaan. Je moet ertegen kunnen dat je beslissingen neemt die verkeerd uit kunnen pakken.
'Als je gelukkig bent met een contract, moet je je goed afvragen of je eigen mester zou willen zijn. Als vrije mester heb je ook met partijen te maken, maar zijn de verhoudingen anders. Als je uit frustratie of onvrede over contracten zelf gaat mesten, is het de vraag of dit verstandig is. Je moet beslissen of je dit aankan en kiezen voor dat wat bij je past.'

Heeft de vleeskalverhouderij hier toekomst?

'Normaal gesproken wel. Er is structuur en perspectief, de sector staat als een huis. Risico vormt de politiek: daar heb je slecht of geen grip op. Er is bij politici onvoldoende besef van de economische belangen. Daarnaast blijven ze niet zichzelf en laten ze zich meesleuren.
'Een dier is bijna belangrijker dan een mens; dit is een kenmerk van de huidige welvaart. Een baby wordt op vakantie overal mee naar toe gesleept en bij kalveren naar Polen wordt gezegd: waar zijn jullie mee bezig?
'Wat ziekte-insleep betreft: luchthaven Schiphol vormt een groter risico dan import van dieren. Maar daar heeft niemand het over. We moeten het evenwicht zoeken en ons verstand gebruiken.'