Betere schadevergoeding Drentsche Aa

De regeling voorziet in compensatie van inkomstenschade als gevolg van het niet kunnen toepassen van gewasbeschermingsmiddelen in het grondwaterbeschermingsgebied van de Drentsche Aa. Dit verbod is sinds 1994 opgenomen in de Provinciale Omgevingsverordening en geldt voor een zone van 4 meter vanuit de waterkant, langs de hoofdwaterlopen.
Het oppervlaktewater van de Drentsche Aa wordt gebruikt voor de bereiding van drinkwater door het Waterbedrijf Groningen. Maar drinkwater winnen uit een beek kan alleen als die beek schoon is. En dat is precies wat de Drentsche Aa onderscheidt van veel andere beken in Nederland. Ter bescherming van deze bron is de Drentsche Aa aangewezen als grondwaterbeschermingsgebied.

Onkruidbestrijding

In een groot deel van het gebied is het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen op een strook van 4 meter aan weerszijden van de belangrijkste waterlopen sterk aan banden gelegd. Onkruidbestrijding met een veldspuit mag daar niet, alleen plekgericht met de rugspuit direct op de plant.
Tevens geldt een verbod voor het rechtstreeks vullen en spoelen van landbouwspuitmachines met oppervlaktewater. Als alternatief hiervoor zijn destijds in het gebied centrale vul- en spoelplaatsen aangelegd.
Met het instellen van de beperkingen in 1994 is – ter compensatie van geleden inkomensderving door landbouwers – een schadevergoedingsregeling tot stand gebracht tussen Waterbedrijf Groningen en LTO Noord. Toepassen van de geboden uit de provinciale verordening in de zones langs open water is verplicht. Voor deelname aan de vergoedingsregeling moet een grondgebruiker zich zelf aanmelden.
Nieuw in de huidige afspraken is dat de regeling die wordt toegepast is gebaseerd op de bruto opbrengstderving in specifieke gewassen conform de Gasunienorm. Dit komt de hoogte van de uitkeringen naar verwachting ten goede. Voorheen werd uitgegaan van een gemiddelde norm gebaseerd op het veenkoloniale bouwplan voor opbrengstderving pet type bedrijf.

Schouwsloten

Veehouder Roelof Brands boert net buiten Rolde aan de rand van het Anderense Diepje, een van de vele beken in het stroomgebied van de Drentsche Aa. Twee schouwsloten wateren direct af op het diepje. Hij vindt het niet meer dan logisch dat boeren een vergoeding krijgen voor het onderhoud van de spuitvrije zone. 'Het gaat erom dat een ander mij een beperking oplegt op mijn eigendom. Ik heb er meer werk van en het kost me opbrengst.'
Brands heeft een bedrijf van 70 hectare waarop hij samen met zijn vrouw Hilly en zoon Willem 120 koeien melkt. Hij doet vanaf het begin al mee aan de vergoedingsregeling van waterschap Hunze en Aa's en Waterbedrijf Groningen, die startte in 1995. In totaal heeft hij 850 meter slootkant van zijn huiskavel van 27 hectare aangemeld.
De schouwsloot watert direct af op het Anderense Diepje. 'Een vergoeding klinkt aantrekkelijk, maar hij is niet buitensporig hoog, ik denk een paar honderd euro per jaar. Als het aanhouden van buffers vrijwillig zou zijn en zonder vergoeding, zou ik het niet doen.'
De beschermingszone werkt op zich goed, stelt Brands. 'De uitspoeling zal minder zijn. Je merkt het verschil in het grasland ook direct. Er groeit meer onkruid, tegenwoordig vooral fluitenkruid, brandnetel en ridderzuring, en ook de grassoorten variëren. Daarnaast blijft de grasgroei duidelijk achter bij de rest van het perceel.'
Brands wil nog wel kwijt dat de bufferzone in zijn ogen niet goed spoort met het nieuwe maairegime van het waterschap. 'Het waterschap maait de slootkanten nog maar twee maal per jaar. Daarom moet ik nu elk jaar pleksgewijs de spuitvrije zone behandelen met de rugspuit, doordat de onkruidzaden zich vanaf de slootkant en het schouwpad verspreiden het land in. Dit zou minder vaak nodig zijn als het waterschap vaker zou maaien. Daarmee werken deze twee regelingen in feite in tegen elkaar in.'