Melkveehouders trappen nu niet op rem

Het nieuwe record in januari ligt met 1.214.733 ton nog 0,7 procent hoger dan in december, blijkt uit cijfers van de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO). Ten opzichte van januari 2015, toen er nog melkquotum was, lag de productie zelfs 15,5 procent hoger.
Voeg aan deze cijfers de melk toe die FrieslandCampina met een bonus uit productie haalde – omgerekend naar januari is dat circa 25,8 miljoen kilo – en de productiegroei zou voor die maand zijn uitgekomen op 3 procent ten opzichte van december.
Toen het melkquotum nog regeerde, trapten melkveehouders aan het einde van het jaar op de rem om de productie af te remmen. Onrendabele koeien gingen naar de slacht of met ingrepen in het voer werd het melkvolume teruggedraaid.
Hoe anders is het nu. Er staan waarschijnlijk meer productieve koeien op de bedrijven, vermoeden de melkverwerkers die echter geen cijfers voorhanden hebben. Ook durven ze niet te spreken van een trend waarbij de melkaanvoer het hele jaar door zal blijven groeien.
'Het is de boer die zelf beslist. Dat ze meer koeien aanhouden, leidde tot de grotere melkaanvoer', zegt woordvoerder Jan-Willem ter Avest van FrieslandCampina.
Voorspellen is moeilijk, zegt Geert Hartlief, manager Ledendienst bij DOC Kaas. 'Historisch gezien ligt de piek in de melkaanvoer in april of mei. Het is lastig om vooruit te kijken, maar ook dit jaar verwacht ik dat weer.'
Of de melkaanvoer zo hoog blijft? Voor voorzitter Kees Romijn van LTO-vakgroep Melkveehouderij blijft dit eveneens koffiedik kijken. Dat er meer productieve koeien op stal staan, concludeert hij onder meer uit de lage aantallen koeien die eind vorig jaar bij slachterijen zijn aangeboden.
'In afwachting van het stelsel van fosfaatrechten gaan melkveehouders uit van de referentiedatum 2 juli 2015. Het aanhouden van extra koeien heeft daarom nu niet veel zin meer.'

AMvB grondgebondenheid

Er zijn meer redenen waarom Romijn verwacht dat de groei van de melkaanvoer niet door zal zetten. Extra onrendabele koeien in de stal zorgen voor meer voerkosten per kilo melk. Ook door de inwerkingstelling van de AMvB grondgebondenheid zullen kuddes inkrimpen. Door hun krappe liquiditeitspositie hebben veel melkveehouders geen geld om extra grond aan te kopen.
Daarnaast begint de mestproductie bij sommige bedrijven te knellen en weegt de extra melkproductie niet meer op tegen de kosten voor het organiseren van de mestafvoer. 'Het aantal melkkoeien zal hoogstwaarschijnlijk stabiliseren en misschien krimpen', zegt Romijn met een slag om de arm. 'Een paar maanden geleden verwachtte ik dat ook, maar uiteindelijk heeft de boer die ingrepen niet gedaan.'