'Bodem een aspirientje geven helpt niet'

Tijdens de open dagen bij Mijno van Dijk Mechanisatie, eind vorige week in St.-Annaparochie, waren er twee themamiddagen. Die voor de akkerbouw ging onder andere over de vraag 'Voelt uw bodem zich eigenlijk nog wel lekker?'. Wolfs was aanwezig om antwoord te geven. Hij maakte een vergelijking tussen de mens en de bodem.

'Als mensen zich niet lekker voelen, is de eerste reactie: het wordt vanzelf wel weer beter. Of we nemen een aspirientje. Pas als het lang duurt, bellen we de huisarts. Deze begint met simpele testen zoals bloeddruk, hartslag, urine en dergelijke. Met een juiste diagnose is aan herstel te werken', zegt Wolfs.

In onze moderne tijd kunnen we werken met een app van Thuisarts.nl. Deze app geeft betrouwbare en onafhankelijke informatie van de huisarts over gezondheid en ziekte. Thuisarts.nl is bedoeld voor mensen die informatie zoeken over gezondheid en ziekten.

Diagnose stellen

Wolfs: 'In tegenstelling tot de mens wordt de bodem niet vanzelf weer beter. Een beetje kalkammonsalpeter strooien is te vergelijken met een aspirientje. Het helpt in ieder geval voor de gemoedsrust. Als het langer duurt, bellen we deskundigen. Met simpele testen zoals bemestingstoestand, structuur en aaltjessituatie is de juiste diagnose te stellen. Pas dan kun je werken aan herstel.'

Tegenwoordig kunnen akkerbouwers gebruikmaken van de SchApp, aldus de HLB-adviseur. Met een lach op zijn gezicht pakt hij een schep die hij heeft meegenomen. 'Deze SchApp is er in twee soorten, voor zand en klei. De schep moeten we in deze moderne tijd meer gebruiken. We moeten vaker een gat graven en in de grond kijken.'

Voor een goede bodemvruchtbaarheid is organische stof belangrijk. Het verbetert de bodemeigenschappen zoals nutriënten, structuur en bodemleven. Hoeveel kilo organische stof zit er in een bouwvoor? Elke procent komt overeen met zo'n 30 ton organische stof per hectare. Dus bij 5 procent zo'n 150 ton.

Op een veebedrijf met grasland en mais is de organischestofbalans vaak positief. 'Er komt elk jaar een beetje bij, maar dat zie je in de praktijk niet', zegt Wolfs. Op een akkerbouwbedrijf bestaat de aanvoer van organische stof uit gewasresten, dierlijke mest, compost en groenbemesters. Per saldo is de organischestofbalans vaak negatief.

'In de praktijk gaat het organischestofgehalte maar weinig omhoog of omlaag. Per hectare is de balans misschien 200 kilo positief of negatief, terwijl er misschien wel 150 ton organische stof in de bouwvoor zit', geeft Wolfs aan. 'Waar maken we ons druk over, zou je kunnen zeggen.'
Een goed gewas bladrammenas als groenbemester geeft 6 tot 10 ton organisch materiaal. Het zorgt voor 850 kilo effectief organische stof. De overige 80 à 90 procent is na een jaar weg. Het is verteerd door het bodemleven, waardoor nutriënten vrijkomen. Wolfs: 'Aanvoer van organische stof is er ook voor vruchtbaarheid en structuur. Het gaat niet alleen om het gehalte.'

Demoveld

In opdracht van het Productschap Akkerbouw is op een demoveld in Drenthe sinds 2008 gekeken naar vier scenario's bij de aanvoer van organische stof: kunstmest (1), maximale inzet van varkensdrijfmest (2), compost (3) en langjarig compost (4). Voor de praktijk zijn volgens Wolfs vooral scenario 2 en 3 interessant.

Maximale inzet van varkensdrijfmest kost 174 euro en geeft een aanvoer van 1.744 kilo organische stof. Aanvoer van compost kost 321 euro en zorgt voor 3.377 kilo organische stof. Verdubbeling van de aanvoer van organische stof kost 150 euro per hectare.

De extra organische stof zorgt op het demoveld voor gemiddeld 0,7 ton aardappelzetmeel (250 euro), 1,5 ton suiker (370 euro) en 1,25 ton zomergerst (200 euro) extra per hectare. 'Met de huidige bietenprijs is het financieel resultaat lager, maar de 150 euro per hectare aan extra kosten voor de aanvoer van organische stof zit er wel in', zegt Wolfs. 'Investeren in extra organische stof lijkt zeker de moeite waard.'