Boeren willen meer voor weidevogels

Achtergrond
Weinig flexibel vinden veel weidevogelboeren de jongste aanpassingen en zonde van de inspanningen die zij de laatste jaren hebben verricht. En triest voor de vrijwillige weidevogelbeschermers die zich in Drenthe in 33 groepen jaarlijks inzetten om nesten te inventariseren en zoveel mogelijk kuikens vliegvlug willen zien te krijgen.
Ook in de andere nog kansrijke gebieden moet er aandacht zijn voor predatiebeheer en daarnaast moet er een potje met geld komen voor biotoopverbetering.
Gevolg is dat veel boeren afhaken van het weidevogelbeheer, net nu het voor veel beschermde vogelsoorten een kwestie is van erop of eronder. 'We waren graag op de oude voet doorgegaan, want we hebben nog niet bereikt wat we hadden willen bereiken', zegt veehouder Rudi Nagengast uit Beilen.
Samen met vijf collega's beheert Nagengast ongeveer 100 hectare kruidenrijk grasland in het gebied Klatering. 'De SNL-regeling vond ik goed werken. Al vielen de resultaten voor de weidevogels nog tegen, met de kleine zangvogels gaat het weer heel goed.'
Volgens Nagengast is de nieuwe regeling te veel toegespitst op akkervogels. 'We hebben hier verschrikkelijk ons best gedaan voor de weidevogel, tot en met winterbeweiding aan toe om het gras kort te houden. Het resultaat dat we tot nu toe hebben bereikt, zal er zeker onder lijden.'
Ook weidevogelboer Piet Idserda uit Wapserveen heeft er een hard hoofd in hoe het nu verder moet. 'We zijn voortaan aangewezen op randenbeheer en natte dooradering. De meer intensieve boeren kunnen daar niet zo veel mee. Die hebben iedere meter nodig.'
Met zes boeren wisten Idserda en zijn collega's in het gebied tussen Wapserveen en Steenwijk tot voor kort een weidevogelreservaat in te richten van 170 hectare met 18 hectare speciaal beheer en een zelf aangelegd plasdrasgedeelte. In zijn presentatie op de laptop trekt een bonte stoet vogels voorbij.
'De enige wilde zwanen in Nederland, kemphanen, de krakeend, maar ook kwikstaarten en graspiepers', somt de veehouder op. De grutto is bijna verdwenen en ook met de kievit gaat het slechter en slechter, constateert hij.
Idserda stelt daarom vast dat er ook in 'zijn' gebied nog een lange weg te gaan is om de weidevogelstand weer op orde te krijgen. 'De omstandigheden zijn in de afgelopen decennia zo veranderd. We zullen alle zeilen moeten bijzetten om de biotoop hier weer goed te krijgen. Of het nu nog lukt, dat is heel erg moeilijk.'

Open ruimte

Samenwerking tussen boeren is volgens Idserda cruciaal. In Wapserveen zorgt de plaatselijke boermarke voor het cement in het weidevogelbeheer. 'Daarbij, het is niet alleen een kwestie van geld, maar ook of er voldoende open ruimte is.'
Die ruimte is er wel in de buurt van Dalen in Zuidoost-Drenthe, waar vijftig boeren onder meer aan uitgesteld maaibeheer doen. Olf Garming is een van hen. Zijn bedrijf staat in het stroomgebied van het Drostendiep, dat door de provincie is aangewezen tot kerngebied.
'Het is nat land en daarom boeren we hier extensief. Die extensieve beweiding is ideaal voor de weidevogelstand. Volgens de tellingen zit er hier dan ook perspectief in. Dat is het resultaat van de leegte hier.'
Als je de balans maar weet te vinden, daar is Garming van overtuigd. Hij somt op: een rustperiode in het broedseizoen, maar wel vee weiden en mozaïekbeheer toepassen. Kuikens moeten kunnen schuilen en dichtbij voedsel kunnen vinden. 'Alleen later maaien levert niet genoeg winst op voor weidevogels. Door beweiding heb je ook mest in het land liggen waar de vogels insecten in vinden.'
Toch is het ook hier niet makkelijk. Garming stelt vast dat het broedresultaat flink te lijden heeft onder predatie door de vos.