Meer weidevogels in 2015

Kievit bovenaan

Ook in 2015 waren de meeste gevonden nesten van de kievit. Het waren er 3129. Verreweg de meeste van deze nesten werden ook beheerd, ongeveer 2500. De grutto werd 582 keer gevonden en 476 maal beheerd. De tureluur won het van de scholekster, 312 nesten van tureluurs tegenover 239 van scholeksters. Van de overige vogels waren meerkoeten (260) en eenden (135) goed vertegenwoordigd.
Het totale aantal nesten was met 4657 groter dan in 2013 (4307). Dat is opvallend omdat het aantal hectares is afgenomen.
Twee opmerkelijke vondsten wil ik u niet onthouden, de tapuit en de kluut komen beide één keer voor in de totaallijsten. Het nest van de tapuit werd gevonden in Overijssel. De vinder, H. W. Teunissen, vond het nest aan de slootkant in een konijnenhol. Hij meldde ons dat de jonge tapuiten zijn uitgevlogen.

Roofwild

Helaas moeten we ook melding maken van de predatiecijfers. Ruim 1020 van de kievitsnesten moesten het afleggen tegen het predatiegeweld. Daarnaast kwamen er minimaal 193 nesten van de grutto, 87 nesten van de tureluur en 73 nesten van de scholekster niet tot hun bestemming.
De inventarisatiekaarten werden soms ook voorzien van persoonlijke noten. Iemand uit Emmen zegt bijvoorbeeld: ‘Voor het eerst heb ik dit jaar geen kievitseieren gezocht en dus niets aan nestbescherming gedaan. Ik heb het erg gemist. Volgend jaar wil ik graag weer mijn steentje bijdragen.’ Ik hoop dat dit geluid door velen in het land wordt gedeeld, en dat we volgend jaar met meer dan 200 beheerders actief zijn in de weidevogelbescherming. Wilt u in uw eigen omgeving anderen stimuleren actief te worden voor onze weidevogels?
Een andere beheerder uit Drenthe meldt: ‘Veel te veel roofwild, er is niks meer aan zo.’ Ik kan me bij deze opmerking helaas wat voorstellen, maar hoop dat deze en andere beheerders zich toch niet uit het veld laten slaan. Uit dezelfde provincie horen we het geluid: ‘Door het natte en koude weer zijn er niet veel jongen groot geworden.’ Deze waarneming ligt helaas dicht bij de realiteit.

Plas dras

Vanuit Bunschoten–Spakenburg, waar een vaste kern actief is, hoorden wij dat maar een derde deel van de beheerders donateur is van SBNL. Ik zou die leden willen oproepen zich massaal te melden als donateurs van onze stichting. SBNL is de enige organisatie buiten Friesland die zich actief inzet voor de belangen van de weidevogels. Deze organisatie verdient het om groter te worden, zodat het geluid van onze weidevogels versterkt kan worden. Mede gezien de prachtige beheerresultaten
zouden deze mensen een aanwinst vormen voor het donateursbestand van SBNL.
Een bericht uit Gelderland zegt het volgende: ‘Op het weidegebied waar ik altijd zoek is nu een plas-drasgebiedje gemaakt. Waarschijnlijk volgend jaar nog een erbij. Dat trekt veel vogels aan. Jammer dat er langs de randmeerkust zoveel vossen zitten. Het was opvallend dat de vossen aan een kant van de brede sloot alles hadden leeggeroofd en nog een kievit hadden opgegeten. Ik zoek nu ook nog op andere percelen waar ik enkele nesten heb gevonden.’

Wise use

Uit dezelfde provincie meldt een beheerder dat de 80–20 procentregel die de boeren moeten uitvoeren nadelig is voor de stand van de kieviten. Een donateur uit Beuningen meldt dat het interview in Inzicht van afgelopen zomer hem uit het hart gegrepen was. Met name de vroege kievitseieren op het maïsland kunnen gerust geraapt worden. Het later ingezaaide maïsland levert meer op voor de kieviten. Dan is er namelijk rust in het land en zijn er geen machines meer. Hij vervolgt met: ‘Het wise use principe is in alle opzichten op zijn plaats, en zou voor alle weidevogelbeheerders moeten gelden. Wellicht krijg je dan ook de eierzoekers/weidevogelbeheerders weer terug, die zich in de steek gelaten voelen en toch zo waardevol zijn voor het beheer van de niet zo rooskleurig uitziende weidevogelpopulatie.’
Een andere beheerder uit Gelderland zegt dat het grote aantal ooievaars ervoor zorgt dat veel jonge vogels worden opgegeten. En op een volgende inventarisatiekaart schrijft iemand anders dat er in 2015 beduidend minder nesten zijn gevonden dan in 2014, terwijl het uitkomstpercentage hoger is. Daar vormt in zijn gebied de kievit een uitzondering op.

Vos en nijlgans

Uit Groningen krijgen wij te horen dat ondanks veel uitgekomen legsels, veel jonge vogels zijn opgevreten door vos en nijlgans. Een andere Groninger laat weten dat weidevogels het steeds moeilijker krijgen door de vele nieuwe natuurgebieden. Daar hebben de vijanden alle gelegenheid zich uit te breiden, waar de jonge vogels het slachtoffer van worden.
Enkele beheerders uit Overijssel vertellen ons dat de predatieslag groter wordt, de resultaten onder druk staan en zij zich genoodzaakt zien het bijltje erbij neer te leggen. Uit diezelfde provincie constateert iemand dat er eind mei en begin juni veel jonge kieviten te horen en te zien zijn. Verder meldt een inwoner van deze provincie dat hij de indruk heeft dat de huidige generatie boeren minder rekening houdt met de weidevogels, met name op maïsland.

Een van onze oudere leden uit Utrecht, hij is 85, schrijft op zijn inventarisatiekaart: ‘Ik kan niet zo best meer lopen, maar ik hoop het nog een jaartje vol te houden.’
Vanuit Noord-Brabant horen wij: ‘De kraaienbevolking is hier explosief toegenomen. Ze vreten alle legsels op. Het tweede en volgende broedsel wordt gemaakt tussen de nieuwe maïsplantjes en heeft weer een kans en ‘Eindelijk weer kieviten in Noord-Brabant, op naar volgend jaar!’
Dat lijkt mij een mooie slotopmerking. Hoop doet leven!

Tekst: Gijs van den Brink, voorzitter sectie weidevogelbeheer Foto’s: SBNL