GLB moet doelgerichter

Tot die conclusies kwam het panel van boeren en telers tijdens de derde bijeenkomst over de hervorming van GLB donderdagaochtend in Marum, georganiseerd door LTO Nederland.

Het begon meteen al. Is LTO vooringenomen? Moet het landbouwbudget wel in stand blijven? Is die ene miljard euro per jaar voor Nederland op z’n plek? Twintig boeren keken elkaar aan. De eerste koffie nog niet op en gelijk al discussie. Want voor sommige boeren is het GLB een stukje slagroom op de taart; ze hadden er niet veel mee, maar krijgen vanaf 2015 toch meer inkomenssteun.

Anderen, vooral telers met zetmeelaardappelen, suikerbieten en granen in het bouwplan, gaan er financieel fors op achteruit. Beide groepen waren vertegenwoordigd in het derde GLB-panel in De Kruisweg in Marum (Gr) op 5 november 2015.

Regeltjes

Twee uur en vele koppen koffie later kwam er toch wel consensus. Ten eerste begrijpt iedereen dat als je het GLB-budget ter discussie stelt, er genoeg kapers op de kust zijn die wel een andere bestemming weten. Dus gaan voor behoud. Ten tweede is de 'vrije markt', waarvoor sommigen pleiten, een illusie. 'Jje houdt toch regeltjes.'

Sommigen pleiten voor een gebiedsbenadering. 'Bij ons gaat het vooral om de leefbaarheid van het platteland. Ik hoef het geld niet. Maar in andere gebieden kan dat weer anders zijn.'

Pacht

Pachtbedrijven constateren dat het geld snel zijn weg vindt naar verpachters. In het plattelandsbeleid, met z’n 'collectieven', gaat teveel geld op aan uitvoeringskosten. Niet iedereen mag meedoen aan de programma’s voor agrarisch natuurbeheer. De jonge boerensteun wordt steeds uitgesteld, twaalf provincies die het Brusselse geld moeten co-financieren komen kennelijk maar niet op één lijn en 'innovatiegeld gaat naar bureautjes'.

De meeste panelleden vinden dat er gezocht moet worden naar een GLB dat de bedrijven robuuster maakt. 'Een weersverzekering is er alleen voor de allerergste situaties. Het gaat mij er om dat bodemgesteldheid en bedrijfsvoering zo goed zijn, dat we tegen een stootje kunnen.'. Het klimaatbeleid komt daarmee ook aan de orde. Moet daar niet meer geld naar toe?

Concrete bestemmingen

Het groepje 'marktbeleid' verwoordt het volgens iedereen goed: het geld moet richting concrete bestemmingen voor ondernemers: innovatie, afzet, milieu, klimaat.

Kunst is om in Brussel te komen tot doelvoorschriften. De EU kiest nu te veel voor middelvoorschriften. 'Zo lang ik maar genoeg vanggewassen zaai, krijg ik vergroeningspremie. Niemand die kijkt of er ook wat staat.'

Klaas Johan Osinga/Mike Schellart