Luchtwasser rukt op in melkveehouderij

Een luchtwasser kan de ammoniak-emissie in een ligboxenstal met 90 procent reduceren. De lucht die de luchtwasser aanzuigt, komt in contact met een watergordijn met zwavelzuur, waarna de ammoniak oplost.
Volgens Van der Vegte is een stal met luchtwasser momenteel het meest emissiearme stalsysteem in de melkveehouderij. Ze denkt dat de vraag naar het systeem volgend jaar mogelijk verder toeneemt als de Maatlat Duurzame Veehouderij (MDV) wordt aangescherpt, zoals nu in concept is gepresenteerd. ‘De kans bestaat dat straks nog slechts vier stalsystemen voldoen aan de ammoniakeisen in de MDV2016, waarvan de luchtwasser er één is.’
Een andere reden waarom melkveehouders een luchtwasser verkiezen boven andere emissiebeperkende technieken is dat ze kunnen volstaan met een gewone, traditionele roostervloer.
‘Sommige ondernemers hebben geen goede verwachting van emissiearme vloeren’, weet Van der Vegte. ‘De beloopbaarheid is voor hen een issue.’

Dichte nok

Melkveehouders hebben de luchtwasser lange tijd met argusogen bekeken. Ze dachten dat een luchtwasser alleen kon werken bij een volledig dichte stal. Countus was in eerste instantie ook sceptisch. ‘Maar inmiddels blijkt dat de ligboxenstal niet potdicht hoeft te zijn’, zegt Van der Vegte. ‘Inkomende lucht komt gewoon via luchtinlaatopeningen in de zijgevels binnen. Om onderdruk te creëren moet de nok wél dicht zijn.’
Peter ten Hoeve, eigenaar van het bedrijf WinStal, ontwikkelde samen met de firma Agro Air Concepts (AAC) luchtwassers voor de melkveehouderij. Ze verkochten al 55 luchtwassers aan melkveehouders.
‘Het klopt dat veel mensen dachten dat stallen dicht moesten zijn’, geeft Ten Hoeve aan. ‘Maar een koe heeft frisse lucht nodig. De stal moet daarom wel openingen hebben. De misvatting was dat er uit deze openingen emissie zou zijn. Maar aangezien de lucht door de luchtwasser wordt aangezogen, heb je op die plekken nauwelijks emissie. En dat kwartje moest bij veel boeren en beleidsmakers vallen.’
Bovendien zorgen de openingen ook voor enige leklucht. En dat is gunstig, want 15 procent van het luchtdebiet mag niet door de luchtwasser treden. Deze natuurlijke ‘bypass’ zorgt ervoor dat de stal niet hermetisch dicht hoeft te zijn.
Volgens Ten Hoeve is windbreekgaas op de zijgevels geen enkel probleem, en de voordeuren van de stal kunnen gewoon open blijven. ‘De aangezogen lucht trekt dan zelfs mooi door de stal. Bij harde wind moet je wel een zijwand dichttrekken, anders krijg je dwarsventilatie. En dat is niet gewenst.’

Proefstal

Momenteel werkt Ten Hoeve aan een stalconcept waarbij dwarsventilatie wél mogelijk is. Het reduceert minder ammoniak dan de bestaande stal met luchtwasser, 40 procent in plaats van 75 producent. Maar het voordeel is dat de zijgevels van de stal verder open kunnen. ‘We hebben inmiddels de erkenning voor de proefstal binnen.’
De luchtwasser registreert de hoeveelheid afgevangen emissie, het zuurverbruik en spuiwaterproductie. ‘Je kunt dus uitlezen of de installatie goed werkt. Bij het mixen van de mest zie je meteen dat de luchtwasser een grotere hoeveelheid ammoniak afvangt’, vertelt Ten Hoeve. ‘Bij een emissiearme vloer moet je maar afwachten of het goed functioneert.’
Het feit dat de werking van de luchtwasser goed meetbaar is, wordt ook gewaardeerd door gemeenten, zo weet Van der Vegte. ‘Een luchtwasser blijft een aandachtspunt, zowel wat betreft welstand als ook qua controle tijdens het gebruik. Maar er gelden tegenwoordig protocollen en een verplichte elektrische monitoring. Daardoor kunnen gemeenten goed grip houden op de werking.’