Afzetmarkt voor kalfsvlees verandert

Nederland exporteert 90 procent van zijn kalfsvlees, waaronder 33 procent naar Italië, 30 procent naar Duitsland en 18 procent naar Frankrijk. Hilkens denkt dat Nederland blijft groeien in jong rosé. Dit compenseerde tot nu toe de daling in afzet van blank kalfsvlees. Van alle geslachte kalveren onder de acht maanden in 2013 was 21 procent jong rosé en dit ging onder andere naar Duitsland.
Naar verwachting blijft de productie van jong rosé kalfsvlees groeien door verdringing van blank kalfsvlees in Italië en Frankrijk en de lagere consumentenprijs. De aantallen oud rosé daalden van 316.000 in 2009 naar ruim 200.000 dieren in 2013, omdat een deel van de kalverhouders is overgestapt op jong rosé. Oud rosé is bovendien afhankelijker van de toeslagrechten.

Ondersteunen

België exporteert circa de helft van haar productie. De Belgische overheid wil haar kalverhouders deels ondersteunen bij het GLB. De kalverhouderij zal waarschijnlijk iets groeien. Hilkens voorspelt dat de productie van kalfsvlees gelijke tred houdt met de ontwikkeling van de melkveehouderij. Oftewel een stijging van de melkveestapel in Noordwest-Europa voor een aantal jaren en een afname van het aantal melkkoeien in Zuid- en Oost-Europa.
‘De regenval, die nodig is voor de groei van ruwvoer, is daar lager en lijkt nog lager te worden als gevolg van de klimaatverandering. Dit beeld wordt bevestigd wanneer je kijkt naar de landen die hun quotum in de afgelopen jaren volmolken’, zegt de sectormanager dierlijke productie.
De afzetmarkt voor kalfsvlees verandert. ‘De traditioneel grootste afzetmarkt, Italië, met blank kalfsvlees als belangrijkste marktsegment, krimpt al enkele jaren in volume’, vertelt Hilkens. Italianen geven minder uit aan kalfsvlees. ‘Maar door de lage zelfvoorzieningsgraad blijft Italië een interessante markt.’
Volgens Hilkens komt de sterke daling in Italië ook doordat vleeskalverhouderijen en slachterijen minder geïntegreerd samenwerken. ‘In Italië speelt de geografie een rol, net als de versnippering, maar ook de afwezigheid van enige mate van consolidatie: één, twee of drie partijen, die de sector aan de hand kunnen nemen.’

Stijgende vraag

Daarentegen toont de Duitse markt een stijgende vraag. ‘En dan vooral in het segment jong rosé’, stelt Hilkens. Volgens hem profiteert de kalfsvleessector van de sterke binnenlandse economie. Er zijn koopkrachtige consumenten en Duitsland is een netto-importeur. De Duitse consument heeft een veel minder uitgesproken voorkeur voor blank kalfsvlees.
‘Jong rosé past heel goed op deze markt en dit segment groeit. Ook heeft het land een lage zelfvoorzieningsgraad, dus is het aantrekkelijk voor de afzet’, zegt Hilkens. Daarnaast ziet hij kansen voor het luxe segment in China, Japan en de Verenigde Staten, mits deze markten goed worden ontwikkeld.
De daling van de afzet van blank kalfsvlees zal aanhouden, zolang Italië onder druk blijft staan. ‘Toch zijn er kansen om de consumptie te verhogen in vrijwel alle landen, maar het blijft een topsegment.’

Afbouw toeslagrechten

De afbouw van de toeslagrechten houdt in dat 40 miljoen euro aan toeslagrechten vanuit de kalverpremie en bijna 60 miljoen euro vanuit de stierenpremie gaan verdwijnen. Hiervoor komen een vaste premie per hectare en een toeslag voor vergroening in de plaats.
Dit houdt in dat de gemiddelde hectarevergoeding van de Europese Unie daalt van gemiddeld grofweg 4.500 euro naar 380 euro in 2019. De concurrentiepositie zal verslechteren, omdat dit minder geldt voor België, Frankrijk en Italië. België en Frankrijk krijgen een bescherming vanuit de overheid, dus zijn de gevolgen van afbouw kleiner. Daarnaast hebben de bedrijven in Frankrijk, Italië en Spanje meer grond, dus is het effect van afbouw van de toeslagrechten ook minder.
Hilkens denkt dat dit deels is op te vangen door lagere voerkosten en een lagere prijs voor nuchtere kalveren. De Nederlandse overheid wil kalverhouders met 10 miljoen euro ondersteunen, tot en met 2019. Dit is geld voor nieuwe initiatieven op het gebied van duurzaamheid en innovatie.
De sectormanager dierlijke productie gaat ervan uit dat het aantal contracten licht zal dalen, mede door het wegvallen van de toeslagrechten. Hij beschouwt pachten of kopen van grond maar in beperkte mate als een mogelijkheid om het wegvallen van de rechten te compenseren. Beschikbaarheid en prijs maken dit niet eenvoudig. Hij ziet een substantiële inkomensdaling bij rosékalverhouders zonder contract en weinig grond.
Volgens Hilkens zit er een grote spreiding in de voerwinst, vooral door een groot verschil in technische resultaten en gemiddelde voerkosten. Hierbij speelt de vervanging van zuivelgrondstoffen door plantaardige grondstoffen een rol. Ook is er nog winst te boeken door een betere samenwerking tussen melkvee- en kalverhouders op het gebied van de kwaliteit van de nuka’s.

Samenwerking

Diergezondheid staat hierbij centraal, om de technische resultaten te verbeteren, om voer- en medicijnkosten te beperken en het dierenwelzijn te verbeteren. Sterke en weerbare nuka’s vormen de basis. Uitwisseling van gegevens op het gebied van ras, gewicht, biestopname, voeding, behandelingen en gezondheidsstatus tussen melkveehouder en kalverhouder is volgens Hilkens cruciaal om de juiste koppels samen te kunnen stellen.
Door een betere samenwerking met de melkveehouderij op basis van een informatieplatform kan de diergezondheid op het kalverbedrijf sterk verbeteren. Hierdoor neemt de groei van de kalveren toe, daalt het antibioticagebruik en worden transportafstanden waarschijnlijk verkort.
‘Dit hoeft niet altijd gunstig te zijn in verband met verbetering van de diergezondheid, maar over het algemeen wel’, zegt Hilkens.
Belangrijker is de samenwerking met melkveehouders in Nederland, Duitsland en wellicht België. Door deze samenwerking op te zetten kan gericht worden gewerkt aan de kwaliteit door melkveehouders die rendeert door een kwaliteitstoeslag van nuka’s en kunnen kalverhouders het groeitraject optimaliseren. Hierdoor zal de diergezondheid worden verhoogd. Ik schat in dat melkveehouders in de meer ver weg gelegen landen minder genegen zullen zijn deel te nemen aan een dergelijk systeem.’

Aanbod nuka’s daalt

Volgens de bank lijkt het aanbod van nuchtere kalveren in de gehele Europese Unie na 2015 te dalen met 1 à 2 procent per jaar, maar zal het aanbod van kalveren aanvankelijk stijgen in het belangrijkste aankoopgebied van nuchtere kalveren voor de vleeskalverhouderij in Nederland: Noordwest-Europa. Hilkens stelt dat daardoor de prijzen van nuchtere kalveren onder druk komt te staan.
De prijs van nuka’s daalde sinds het najaar van 2012 met 70 euro. Het aanbod van kalveren steeg door groei in de melkveehouderij en de vraag naar kalfsvlees daalde. Hilkens verwacht dat het aanbod van nuka’s op de middellange termijn weer zal afnemen door een stijgende melkproductie per koe. Koeien worden ouder en er is genetische vooruitgang.