De Phytophthora-schimmel wordt slimmer, nu wij nog

De schimmel heeft in de loop der eeuwen vele hongersnoden en volksverhuizingen op zijn geweten. Bestrijding heeft prioriteit. Desondanks neemt de agressiviteit de laatste vijftien jaar toe.

Vorige week besteedde Nieuwe Oogst het hoofdartikel aan de aardappelziekte. We zoomden in op de consequenties voor biologische telers, die volgens kenners het zwaarste phytophthorajaar ooit beleven. Gangbare telers beperken de schade door frequent te spuiten.

Een reactie van een akkerbouwer uit de Flevopolder is tekenend voor de gevoeligheid. Hoewel journalisten doorgaans wel eens wordt verweten dat ze schade aanrichten door de vinger op de zere plek te leggen, is hier het omgekeerde het geval.

Het verwijt luidt dat de schade in de gangbare teelt onvoldoende is belicht. Boeren die zich kennelijk miskend voelen als slachtoffer. Alsof zij er niet onder lijden.

Terwijl de schimmel voortwoekert, muteert en steeds moeilijker grijpbaar wordt, slagen telers en hun toeleveranciers er onvoldoende in om via technologische innovatie pasklare oplossingen te formuleren. Klassieke veredeling verloopt traag of levert resistente rassen op die minder in de smaak vallen bij de consument.

Genetische modificatie en schimmelbestrijding leiden tot overmatige ethische bezwaren. Variatie in het teeltplan blijkt de schimmel niet te beïnvloeden.
De pijnlijke conclusie is dat er vooralsnog allesbehalve zicht is op een adequaat antwoord.

Wellicht leidt de huidige uitbraak ertoe dat ethische taboes en vastgeroeste teelt-, inkoop- en eetgewoontes opnieuw ter discussie komen. De schimmel is de mens nog altijd te slim af. Phytophthoraresistentie – mooi Scrabble-woord – is nog ver weg.

Patrick Bramer
Hoofdredacteur Nieuwe Oogst