Grenzen verleggen

En dat letterlijk je grenzen verleggen je uiteindelijk vernieuwende en verrassende invalshoeken geeft over ondernemen en het belang van aansluiting tussen overheid, onderzoek en bedrijfsleven. Dat laatste mist in Polen.

Polen, het klinkt bij ons altijd een beetje negatief. Maar hoe goed kennen we Polen, wat weten we nu eigenlijk van de geschiedenis van het land en de ondernemersgeest daar. Sinds de toetreding tot de Europese Unie in 2004 is er in Polen veel veranderd. Met behulp van subsidie- en herstructureringsgelden haalt Polen het westen langzaam in met een gemiddelde groei van 6-7 procent in de land- en tuinbouw.

Verschillen

Toch zijn er nog grote verschillen. Met gemiddeld 9 hectare per bedrijf, 5,5 melkkoe per bedrijf en 1,5 miljoen boeren, in een land dat 8x zo groot is als Nederland, is het duidelijk dat hier nog veel moet gebeuren. Maar dezelfde Europese regelgeving waar Nederlandse boeren en tuinders mee te maken hebben, gelden ook voor onze Poolse collega’s. In Polen zijn 986 Natura 2000- gebieden dat 20 procent van het land beslaat. Het leidt ook hier tot veel weerstand.

De grootste boer in Polen beheert 40.000 hectare land, constitutioneel is vastgelegd dat de staatschuld niet meer dan 60 procent van het BNP mag bedragen en Poolse boeren kunnen op 62-jarige leeftijd met pensioen. Het Poolse belastingstelsel is gunstig voor boeren en tuinders. Als gevolg hiervan zie je dat het aantal 'hobby-boeren' aanzienlijk groter is dan het aantal 'echte' agrarisch ondernemers.

Daarbij worden grote ondernemers structureel beperkt in hun ontwikkeling door de kabinetsdeelname van de PSL, de Boerenpartij, die vooral voor kleine ondernemers opkomt. Vanuit de historie van het land (de Russen waren nog de baas tot 1989!) is de coöperatiegedachte eentje die niet van de grond komt, het georganiseerd afzetten van producten is dan ook een uitdaging voor de Poolse boer.

Wetenschappelijk onderzoek

Polen investeert veel in wetenschappelijk onderzoek en dit zou in principe het land en dan met name de agrosector verder kunnen helpen. Daar zit dan ook het grote verschil met Nederland. De Nederlandse driehoek tussen overheid, onderwijs en onderzoek zorgt ervoor en veel belangrijker zorgde er in het verleden voor dat de Nederlandse agrosector zich als kennisintensieve en innoverende sector heeft kunnen ontwikkelen.

Nederlandse boeren en tuinders zijn in staat vernieuwende technieken relatief snel implementeren in hun bedrijfsvoering, met alle positieve resultaten van dien. Is het dan allemaal hoogdravend in Nederland, vast niet, maar we teren met elkaar wel op 65 jaar historie die ons gebracht heeft waar we zijn. En voor de toekomst de belofte dat we blijven investeren in onze agrosector.

Siem Jan Schenk, voorzitter LTO Noord
• Grenzen verleggen (2)