Plantuien of toch gewoon weer zaaiuien telen in 2025?

'De zaaiuienteelt begint in toenemende mate op Russische roulette te lijken. Het loopt uit de hand met de risico's van weersextremen, maar ook met aantasting van schimmels en insecten. Terwijl het aantal gewasbeschermingsmiddelen afneemt', zegt Nic Kerckhaert, hij is ex-adviseur bij Delphy.

Kerckhaert hield onlangs op de Uiendag op proefboerderij Rusthoeve in Colijnsplaat uientelers voor waarom het interessant kan zijn om, in plaats van zaaiuien, te kiezen voor winterzaai-, plant- of tweedejaars plantuien. Mogelijk bieden laatstgenoemde teelten in bepaalde situaties meer voordelen en zorgt het voor risicospreiding.

'Als je in 2025 weer uien wilt gaan telen, houd dan rekening met een aantal knelpunten', geeft Kerckhaert aan. 'Het areaal breidt nog elk jaar uit, ook in het buitenland. Dat kan een negatieve invloed hebben op de prijs. Daarnaast stijgt de kostprijs door hogere energiekosten en duurdere gewasbescherming.'

Valse meeldauw en de bonenvlieg hebben dit seizoen voor behoorlijke schade gezorgd in Nederlandse uien. Volgens Kerckhaert zijn er bij de teelt van tweedejaars plantuien minder problemen met de bonenvlieg, omdat het beginstadium van deze uien te groot is voor dat insect. 'Daarnaast komt trips minder voor en is onkruid beter beheersbaar. Wel is het gewas kwetsbaarder voor bacteriën.'

Betere kwaliteit

Maar van zaaiuien is de kwaliteit vaak beter en daarom zijn ze ook langer te bewaren. Daardoor is meer spreiding in afzet mogelijk. Kerckhaert: 'In zaaiuien wordt de beheersing van ziekten en plagen moeilijker. De uien- en bonenvlieg, bodeminsecten, meeldauw, trips en fusarium, het speelt allemaal. Daarbij wordt onkruidbestrijding moeilijker en is droogte een toenemend probleem in vooral het zuidwesten.'

Dan is er nog de teelt van winteruien. Akkerbouwers kunnen dit gewas in het najaar planten of zaaien. Van oudsher biedt het volgens de ex-adviseur van Delphy vooral kansen in de afzet, omdat telers winteruien vroeg oogsten en deze daardoor op tijd op de markt zijn. Bij weinig aanbod komt dat de prijs ten goede.

Verder is het voordeel dat het land vroeg vrijkomt, waardoor telers kunnen werken aan perceelsverbetering. 'Maar dat het gewas lang op het veld staat, geeft ook risico's. Er is meer kans op witrot en meeldauw. Laatstgenoemde schimmel kunnen winteruien in het voorjaar meenemen, wat later kan zorgen voor problemen in de zaaiuienteelt.'

Kerckhaert adviseert telers de opties nog eens goed te vergelijken en te kijken welke variant het best past. 'Uien telen is geen must. Maar als je het doet, doe het dan zo goed mogelijk.'