Boer staat bij HLB al zestig jaar centraal

'Met grondmonsters in gebaksdozen of in broodtrommels ben ik in de winterperiode vaak naar het toenmalig onderkomen van HLB in Assen gereden', vertelt de Drentse akkerbouwer Dirk Jan Beuling. 'Dat was voor bodemanalyses van percelen die we voor de aardappelen wilden gebruiken en meestal de basis voor onze rassenkeuze. Voor mij als akkerbouwer is HLB altijd een belangrijke bron van inspiratie geweest. En dat is nog steeds zo.'

Beuling was door HLB-directeur Janny Peltjes gevraagd om vanwege het jubileum een presentatie te houden over de toekomst van de Nederlandse landbouw. Hij maakte van de gelegenheid gebruik om ook het belang van de onderzoeks- en adviesinstelling voor zijn eigen bedrijf te duiden.

'De richtlijnen die wij hanteren voor de beheersing van aardappelmoeheid op onze percelen zijn vooral afkomstig van HLB. Vroeger als vooraanstaande HLB-onderzoekers als Lo Turkensteen of Nol Mulder bij ons op het bedrijf kwamen, dan was dat enorm leerzaam. Ik ging ook altijd naar de winterlezingen om op de hoogte te blijven van de nieuwste ontwikkelingen en bevindingen.'

Kennis op boerenerf

Het beeld dat Beuling schetst past volgens Peltjes nog steeds bij het primaire doel van HLB, namelijk de boer op weg helpen naar een duurzame toekomst. 'De boer staat bij ons al zestig jaar centraal en dat blijft zo. Wij zorgen ervoor dat de kennis die wij verzamelen en de resultaten van het onderzoek dat wij uitvoeren, altijd landt op het boerenerf.'

In de terugblik op zestig jaar HLB spreekt Peltjes over ups en downs. Over de verplaatsing van de bedrijfsactiviteiten van Assen naar een grotere locatie in Wijster. Maar ook over perioden dat het landbouwlaboratorium bijna ophield te bestaan omdat er te weinig inkomsten waren. Bij het voortbestaan van HLB hebben Turkensteen en Mulder als onderzoekers een belangrijke rol gespeeld.

De weduwe van Mulder bevestigt dat de promotie van haar man op onderzoek naar aardappelmoeheid aan Wageningen Universiteit in de jaren negentig een belangrijke impuls heeft gegeven aan het wetenschappelijke statuur van HLB. Als eerbetoon wordt in Wijster bij het bedrijfspand binnenkort een appelboom geplant, die is gedoopt als Nol-boom.

Inmiddels werken er 220 mensen bij de HLB-groep. Die groep bestaat naast HLB zelf uit de bedrijven De Groene Vlieg en Agrocares en het bemestingsinstituut NMI en heeft voor de analysewerkzaamheden de beschikking over vier laboratoria in Nederland. Speerpunten in het dienstenpakket zijn monitoring en advisering ondersteund door veel eigen onderzoek.

Datagedreven teeltsystemen

In haar speech stelt Peltjes dat zij voor de landbouw van de toekomst gelooft in datagedreven teeltsystemen en optimaal gebruik van nieuwe technologieën. Als voorbeelden van ontwikkelingen noemt ze digitale monitoring, het scannen van bodems, onderzoek naar inhoudsstoffen van voedingsgewassen, maar ook de introductie van nieuwe teelten.

Peltjes ergert zich aan het continu demoniseren van de landbouw. 'Dat moet ophouden. Er moet meer besef zijn dat de landbouw niet de problemen veroorzaakt, maar vaak juist de oplossingen biedt voor maatschappelijke uitdagingen, zoals klimaatverandering. Het beleid mag daar ook beter op aansluiten en wat mij betreft betere voorwaarden scheppen en vol inzetten op doelsturing.'

De HLB-directeur vindt daarbij de steun van Jisse Otter, BBB-landbouwgedeputeerde van provincie Drenthe. Hij opende het symposium met de belofte dat de nieuwe coalitie meer perspectief biedt voor de landbouw. 'De sector zit nu in de hoek waar de klappen vallen. Ik ben ervan overtuigd dat vanuit de politiek er de komende jaren meer ruimte komt voor innovaties die de ontwikkeling van de landbouw stimuleren.'

Ook Otter ziet dat de landbouw anders moet en de maatschappij hogere eisen stelt. Als gedeputeerde zegt hij moed te putten uit de bereidheid van ondernemers om hiermee aan de slag te gaan. 'De uitdaging is om de hoge producties voor landbouwgewassen vast te houden met minder input. Juist vooruitstrevende organisaties zoals HLB spelen bij de transitie die de landbouw moet doormaken een prominente rol.'