Zuur strooisel kan ammoniakuitstoot vleeskuikenstal meer dan halveren

Duitse vleeskuikenbedrijven moeten hun ammoniakuitstoot ten opzichte van de referentie – 43,7 gram per kuikenplaats per jaar – met minimaal 70 procent verlagen per 2026. Dat lukt doorgaans alleen met een luchtwasser.

Onderzoekers van de Deutsche Landwirtschafts-Gesellschaft (DLG) hebben gekeken of het ook kan met het zure strooisel Grillo Improbed. Dat hebben ze getest op twee locaties waar twee vergelijkbare vleeskuikenstallen aanwezig waren. In de ene stal werd Grillo Improbed toegepast en de andere stal diende als referentie.

Drie rondes

Het onderzoek duurde drie volledige rondes, waarvan één ronde in de winter, één in het voorjaar en één in de zomer. Tijdens het onderzoek werden de referentie- en onderzoeksstal ook nog eens gewisseld.

Op beide bedrijven was de ammoniakuitstoot in de referentiestal al laag met 20,9 en 16,4 gram ammoniak per dierplaats per jaar, flink minder dan de norm van 43,7 gram ammoniak per dierplaats die in Duitsland geldt. Op beide bedrijven kregen de vleeskuikens voer met een gereduceerde hoeveelheid stikstof en fosfaat, waardoor de ammoniakuitstoot al kan dalen.

42 tot 43 dagen

De bedrijven gebruikten drinkcups onder de nippels. De kuikens bleven 42 tot 43 dagen op de bedrijven, waarbij op dag 30 25 procent van de dieren werd uitgeladen bij 1.500 tot 1.600 gram en op dag 35 nog eens 20 procent bij 2.100 tot 2.300 gram. Op het einde van de ronde wogen de kuikens tussen de 2.800 tot 3.000 gram.

De Grillo Improbed-pellets van 1,5 kilo per vierkante meter werden vergeleken met 1,2 kilo stropellets. De hogere hoeveelheid is nodig omdat Grillo Improbed uit 80 procent stro bestaat en 20 procent uit een additief – een natriumzwavelzout – dat de zuurgraad verlaagt.

Bij bedrijf 1 met per stal 41.800 dierplaatsen werd in de winter nog rond de voerpannen en waterlijn bijgestrooid met 800 kilo stro of 1.000 kilo Grillo Improbed per stal. Bij bedrijf 2 met 36.500 dierplaatsen gebeurde dat in alle drie de rondes.

Veelbelovende resultaten

De resultaten van het onderzoek zijn veelbelovend. Op bedrijf 1 nam de ammoniakemissie met 63 procent af. Op bedrijf 2 was dit 53,4 procent. Gemiddeld rekent de DLG op 58,2 procent vermindering. De lagere procentuele reductie op bedrijf 2 is te verklaren omdat de emissie hier ook in de referentiestal al laag ligt. Die komt op 0,0164 kilo ammoniak per dierplaats per jaar uit.

In de onderzoeksstal was de emissie 0,0068 kilo ofwel 6,8 gram per dierplaats per jaar. Op bedrijf 2 was de emissie in de referentiestal 0,0209 kilo ammoniak per dierplaats per jaar en met Grillo Improbed 0,009 kilo ofwel 9 gram. De uitstoot valt hierdoor 82 procent lager uit dan de referentie. Daarmee is Grillo Improbed toegelaten als enige maatregel om aan de 70 procent lagere ammoniakuitstoot te voldoen.

Stikstof- en fosforbalans

De onderzoekers hebben met een stikstof- en fosforbalans bepaald of de lagere ammoniakuitstoot ook was terug te vinden in een hoger stikstofgehalte in het strooisel. De balans klopte binnen de gebruikelijk onnauwkeurigheden die er altijd in zo'n balans zitten. Het aandeel teruggevonden stikstof was met 106 procent hoger dan verwacht. Het aandeel fosfaat was 95 procent.

Hoe zijn de resultaten te vertalen naar Nederlandse omstandigheden? Een standaard vleeskuikenstal zonder enige emissiereducerende techniek heeft in Nederland een uitstoot van 0,068 kilo ammoniak per dierplaats per jaar ofwel 68 gram. Bij een reductie van 58,2 procent komt dit uit op 29 gram ofwel 0,029 kilo. Voor nieuwbouwstallen geldt de norm van 0,024 kilo. Daarmee is het toepassen van Grillo Improbed alleen niet voldoende.

Absolute emissies

Kijk je naar de absolute emissies uit de stallen die op respectievelijk 9 en 6,8 gram per dierplaats per jaar liggen, dan zou met Grillo Improbed en het toepassen van stikstof- en fosfaatgereduceerd voer wel aan de eisen worden voldaan. Zelfs aan de eis in Noord-Brabant, waar 85 procent reductie geldt. Dat komt neer op 10 gram ammoniak per dierplaats per jaar.

Het aangezuurde strooisel is mogelijk ook een oplossing om in een Beter Leven-stal voor vleeskuikens de ammoniakuitstoot flink te verlagen.

Geen effect op prestaties

Het zure strooisel had geen nadelig of voordelig effect op de prestaties. De voerconversie van de kuikens lag op bedrijf 1 tussen de 1,44 en 1,52 en was in de onderzoeksstal in de winter en in het voorjaar 0,03 en 0,04 lager en in de zomer 0,05 hoger dan de referentie. Op bedrijf 2 lag de voerconversie tussen de 1,46 en 1,52 en was deze in de onderzoeksstal in de winter 0,05 hoger, in het voorjaar 0,03 hoger en in de zomer 0,04 lager.

De uitval lag op beide bedrijven rond de 2 procent en varieerde op bedrijf 1 tussen de 1,44 en 2,87 procent en op bedrijf 2 tussen de 1,95 en 2,25 procent. De toepassing van zuur strooisel pakt daarbij voordelig uit voor voetzooldermatitis.

20 deeltjes per miljoen

Uit onderzoek door Kathrin Toppel van de Hogeschool Osnabrück en ook het DLG-onderzoek bleek dat de ammoniakconcentratie in de stal steeds onder de 20 deeltjes per miljoen lag. Per 2026 geldt 20 deeltjes per miljoen op dierhoogte gedurende de hele ronde, ook voor bestaande stallen, als norm in Duitsland.

Grillo Improbed kost af fabriek minder dan 400 euro per ton. Stropellets en turf kosten 260 tot 270 euro per ton. Houtkrullen kosten zo'n 100 euro per ton.