Zorgen over daling van aardbeienconsumptie bij jongeren

Van de Nederlandse consumenten kocht in 2023 gemiddeld ruim 75 procent weleens aardbeien. Dat is bijna 1 procent meer dan in het jaar daarvoor. In vrijwel alle leeftijdscategorieën steeg het aandeel kopers, behalve in de categorie van dertig jaar en jonger, zo blijkt uit cijfers van marktanalysebureau GfK.

‘Dat baart wel zorgen’, erkent directeur Richard Schouten van GroentenFruit Huis, de belangenorganisatie voor Nederlandse handelsbedrijven in groenten en fruit. ‘Het is heel mooi dat het gemiddelde consumptieniveau voor aardbeien toeneemt, maar op de langere termijn zijn we toch afhankelijk van de jonge kopers.’

Groei van verkoopvolume

Schouten sprak woensdag 10 januari op de Aardbeiendag in Den Bosch over de afzet van aardbeien. Hij is overwegend positief over de positie van de Nederlandse aardbei op zowel de binnenlandse als buitenlandse markt. ‘In Nederland zien we groei van het verkoopvolume, in het buitenland is het een uitdaging ons marktaandeel vast te houden.’

De cijfers van GfK laten zien dat in Nederland ten opzichte van 2022 3,5 procent meer aardbeien zijn verkocht, dat het aantal kopers toenam en ook het aankoopvolume per koper. Bovendien steeg de gemiddelde prijs voor aardbeien over het hele seizoen met 3 procent. ‘We zien dat Nederlandse consumenten vooral in de zomermaanden meer aardbeien hebben gekocht. In het eerste en vierde kwartaal was het aankoopvolume juist lager dan. Het is een aanwijzing dat Nederlanders aardbeien uit eigen land steeds meer waarderen en minder kiezen voor import.’

Om meer jonge kopers te inspireren tot de aankoop van aardbeien pleit Schouten voor het opzetten van een consumentencampagne. Dat kan wat hem betreft breder getrokken worden naar alle zachtfruitgewassen. ‘Wij ondersteunen dergelijke initiatieven graag. De indruk bestaat dat veel jongere consumenten wel voldoende budget hebben om aardbeien te kopen, maar andere prioriteiten stellen. Om ze toch op een juiste manier te benaderen, moet de sector wellicht nog meer focus leggen op smaak en in de afzet op convenience. De aardbei kan dan bij de koffie bijvoorbeeld het koekje vervangen.’

Schaalvergroting

Over de productie van aardbeien vertelt Schouten dat die voor het eerst in jaren met 5 procent is gedaald, tot ongeveer 83 miljoen kilo. Dit bij een gelijkblijvend areaal. Van de Nederlandse productie in 2022 en de import van dat jaar, dat was bij elkaar 106 miljoen kilo, is 42 procent verkocht in Nederland en 90 procent afgezet in een straal van 800 kilometer rond Nederland.

Belangrijkste exportlanden zijn Duitsland, België en het Verenigd Koninkrijk. Uit de verkoopcijfers voor de eerste negen maanden van 2023 blijkt wel dat de export met 17 procent is gedaald. Volgens Schouten is die daling met name toe te schrijven aan Duitsland en Scandinavië. Naar het Verenigd Koninkrijk en Japan zijn meer aardbeien verkocht.

Behoud van exportmarkt

‘Ook landen als Spanje en Marokko verliezen marktaandeel op de exportmarkt’, meldt Schouten. ‘Turkije, Egypte en Griekenland zijn juist in opkomst. Verder zien we dat in Duitsland geleidelijk meer eigen aanbod op de markt komt.’

Schouten benadrukt dat het belangrijk is voor het rendement van de telers dat de aardbeiensector de exportmarkt blijft koesteren. Binnen Europa en voor wellicht een klein deel daarbuiten blijven er volgens hem volop mogelijkheden voor afzet. Een voorwaarde is wel dat de hele keten blijft werken aan een duurzame teelt en goed omgaat met het veranderende klimaat, vindt de directeur van GroentenFruit Huis.

‘De maatschappelijke eisen worden alleen maar strenger en daarbij bepaalt niet alleen de retail wat duurzaam is. Verder is het goed dat het aandeel bedekte aardbeienteelt toeneemt. Dat zorgt voor meer garantie van voldoende aanbod van goede kwaliteit ook bij wisselende groeiomstandigheden.’