Sallandse ondernemer richt zich op mentaal welzijn boeren

Samen met haar man Peter runt Besten melkveebedrijf De Oarns Hoeve in het Overijsselse Haarle. De ruim zestig koeien lopen de stal met melkrobot in en uit. 'Het zijn net mensen', zegt Ida Besten. 'Als het warm is of als het regent, dan liggen of staan ze het liefst in de stal. Maar als het zonnig is en 22 graden, dan zijn ze het liefst buiten. Ze zijn heerlijk aan het grazen.'

Besten groeide op in het Overijsselse Mariënheem. Als klein meisje struinde ze al veemarkten af samen met haar vader, die veehandelaar was. Gefascineerd keek ze toe hoe hij het spel speelde van de koop en verkoop van kalveren en koeien.

'Het intrigeerde me enorm en ik ging er helemaal in op. Soms werd ik zelfs bang, want het leek of er ruzie werd gemaakt en ik was nog jong. Later kwam ik er achter dat het allemaal maar spel was', blikt Besten terug.

'Ik was gek op mijn vader. Hij leerde me veel over de natuur. Hij liet me bijvoorbeeld zien waar de eerste kievitseieren lagen en nog veel meer. Door zijn werk kende hij de emoties die een boer doormaakte. Tegelijkertijd was hij een verbinder. Iedereen kwam bij ons thuis in Mariënheem over de vloer. Niemand ging zonder een kopje koffie naar huis', herinnert Besten zich.

Met de paplepel krijgt Besten het al mee hoe het is om mensen te verbinden en samen te brengen. Door haar latere werk in de jeugdopvang en als psychiatrisch verpleegkundige voelt het bijna als een missie om mensen die het mentaal moeilijk hebben, weer sterker te maken.

Kloof bleek groot

Uit een onderzoek van GGD IJsselland, Boeren aan het woord in 2020, bleek de kloof tussen boeren en hulpverlening groot. Het was voor Besten 'de trigger' om te beginnen met een podcast.

'Ik wilde laten zien dat je je best mag laten horen over je boerenbestaan. In goede tijden, maar ook in slechte tijden. Daarom ben ik gestart met de podcast. Het zijn dertien openhartige gesprekken met boeren geworden. Sommige delen zijn zelfs weggelaten, omdat ze erg privé waren. Ik heb deze mensen tegen zichzelf in bescherming moeten nemen', licht de ondernemer toe.

Met de GGD heeft Besten nauw contact en is ze betrokken bij het project 'Boeren in Beeld, samen aan de slag voor boerenwelzijn'. 'Als boeren staan we aan de vooravond van een transitie die ons zwaar op de proef stelt. Wanneer het niet goed met je gaat, heb je de neiging jezelf terug te trekken. Dat moeten we voorkomen. Ik hoop dat we met dit project de schade voor boeren met hun gezinnen kunnen beperken en zelfs voorkomen', licht ze toe.

Sinds 2019 organiseert de ondernemer pelgrimstochten voor boeren en burgers. Het gaat om 9 kilometer lange wandeltochten door het Sallandse landschap tussen twee natuurgebieden in. Het grootste deel is onverhard en loopt langs water en door weides, die eigendom zijn van boeren of natuurliefhebbers.

'We hebben gesprekken met elkaar en ervaren hoe het is om in het hier en nu te zijn. Dat klinkt een beetje zweverig, maar dat is het helemaal niet. Het gaat om stilstaan bij wat je voelt en ziet', legt Besten uit.

Alsmaar doorgaan

'Ieder mens heeft de neiging om maar door te gaan. Het werk moet worden gedaan en rekeningen moeten worden betaald. Ondertussen geniet je maar weinig van wat er om je heen gebeurt', constateert de ondernemer.

'Ik doe altijd een oefening onderweg waarbij je je ogen sluit en alle zintuigen aan zet. Luister, kijk en voel. Je zult zien dat je dan echt in het moment van nu bent. Eigenlijk gaat het vooral ook om loslaten', licht Besten toe. 'Boeren en tuinders hebben die mogelijkheid als geen ander door het werk dat ze doen. Ze wonen en werken in een geweldige omgeving met prachtige dieren', stelt Besten.

Tegelijkertijd snapt de Sallandse ook de frustraties van boeren. Een overvloed aan informatie van de overheid, altijd maar aanpassen om bij te blijven. Zowel op het gebied van regelgeving als op technisch gebied. 'Ik begrijp de boosheid, maar blijf daar niet in hangen. Laat die frustratie een stukje van jezelf zijn, maar word geen boos of bitter mens. Iemand die somber is.'

Boeren en tuinders zijn van zichzelf al sterk, vindt Besten. 'Ze zijn veerkrachtig, want dat moet ook. Ze hebben in hun werk te maken met allerlei onvoorspelbare gebeurtenissen. De verschillende seizoenen die passeren of dat er door droogte bijvoorbeeld een oogst mislukt. Boeren hebben van zichzelf al een flexibele instelling', constateert ze.

'Maar wanneer je als boer de regie dreigt kwijt te raken over het voortbestaan van je bedrijf, dan hakt dat er flink in. Dan is het juist goed om er stil bij te staan wat dit voor jou betekent door erover te praten', benadrukt de ondernemer.

Hoe het dan zit met de kloof tussen boeren en burgers? Besten: 'Ik zie daar geen kloof tussen. Uiteindelijk zijn we allemaal mensen en willen we allemaal hetzelfde. Wanneer je maar met elkaar in gesprek gaat en echt naar elkaar luistert.'