Kritiek op Hoekstra's rol in Nederlandse landbouwpolitiek

Hoekstra werd maandagavond onderworpen aan een urenlang vragenvuur van Europarlementariërs uit de Envi-milieucommissie in het Europees Parlement (EP). Na afloop was nog niet duidelijke of de oud-minister daar kan rekenen op de twee derde meerderheid die nodig is om zijn sollicitatie naar de functie van klimaatcommissaris te laten slagen.

Criticasters uit de linkse partijen namen Hoekstra's verleden op de korrel. Hij werkte voor de start van zijn politieke loopbaan voor consultancybureau McKinsey en Shell. De fossiele energiesector prijkt dan ook prominent op zijn cv. Vooral voor de linkse fracties in het EP reden om zijn capaciteiten als klimaatcommissaris in twijfelt te trekken.

EP'er Anja Haverkamp (PvdD) wierp Hoekstra voor de voeten dat zijn partij de intensieve veehouderij altijd heeft gesteund, ondanks de hoge emissies en ontbossing die daar volgens haar mee gepaard gaan. 'Waarom heeft u met het kabinet niet ingezet op een forse daling van de vlees- en zuivelconsumptie? Bent u bereid de Europese veestapel te verkleinen en in balans met het klimaat te brengen?'

Aantal dieren

In zijn beantwoording erkent Hoekstra dat de landbouw moet veranderen. Volgens hem heeft het kabinet dat hij onlangs verliet voor de Europese topfunctie de lat hoog gelegd 'om landschappen en biodiversiteit te beschermen'. 'De meerderheid van de boeren erkent dat er wat moet veranderen, maar daarbij wil ze duidelijkheid en de zekerheid dat ze een inkomen kan verdienen. Dat vinden de boeren belangrijker dan het aantal dieren in hun stallen.'

Europarlementariër Jan Huitema (VVD) vroeg Hoekstra hoe hij de concurrentiepositie van Europese ondernemers denkt te beschermen bij de grote klimaatopgaven die hen te wachten staan. In zijn antwoord noemde de 'sollicitant' het midden- en kleinbedrijf de ruggengraat van de Europese economie.

'Deze bedrijven kunnen in de klimaatopgave heel veel bereiken, want daar zit veel kennis en expertise. Boeren moeten we ondersteunen door ze duurzame zekerheid te bieden. Er zijn boeren die twee tot drie keer zoveel dieren in hun stal hebben staan dan hun vader of grootvader hadden. Dat kan niet op een duurzame manier', aldus Hoekstra.

Tussendoel op 90 procent

Ondanks de bevlogen antwoorden van de Nederlandse sollicitant – hij hanteerde naast het Engels ook het Frans, Duits en Italiaans – lukte het hem niet om na het eerste mondelinge examen de topfunctie al binnen te slepen. Ook niet nadat hij toezegde het tussendoel in 2040 op een CO2-reductie van 90 procent te zetten en na een betoog voor het invoeren van een Europese belasting op kerosine.

Het definitieve besluit over de aanstelling van de nieuwe klimaatcommissaris valt donderdag. Dan stemt het EP over zijn benoeming. Mocht Hoekstra hiervoor zakken, dan kan EU-voorzitter Ursula von der Leyen zijn benoeming alsnog doordrukken. Maar die gang van zaken is ongebruikelijk.