'Schandalig hoe PAS-melders worden behandeld'

Het is fijn om in mijn situatie te weten dat de vergunning goed voor elkaar is en zelfs nog ruimte biedt voor meer vee. Die zekerheid zorgt ervoor dat ik mijn eigen keuzes kan maken zonder met de rug tegen de muur te staan.

Voor een flink aantal boeren is dat niet het geval. Het zijn de Programma Aanpak Stikstof (PAS)-melders. Het was maar een klein artikeltje in de krant waarin stond dat de overheid voor zo'n 40 procent van hen niet meer gaat proberen hen aan een vergunning te helpen. Dat is een ongekend smerige schoftenstreek met grote gevolgen voor wie erdoor wordt geraakt.

Het verhaal van de PAS-melders is bekend: volgens de toen geldende regels hoefden ze alleen maar een melding te doen om hun bedrijf uit te breiden tot de rechter die methode illegaal verklaarde en ze met terugwerkende kracht zonder vergunning achterbleven. Ze zijn dus illegaal doordat ze wel volgens de wet werkten, maar de rechter die wet heeft vernietigd.

De overheid werkt nu dus niet mee aan het oplossen van een probleem dat ze zelf heeft veroorzaakt. Daarmee komen de PAS-melders in hetzelfde rijtje als de toeslagenouders en de Groningers met aardbevingsschade. Het verschil is dat de overheid bij die twee groepen in elk geval van plan is om het probleem op te lossen.

Ik kan me er een voorstelling van maken als je vergunning wegvalt. Los van de onzekerheid over hoeveel vee je mag houden, zorgt het er ook voor dat gesprekken met de bank onplezierig worden en bedrijfsovername onmogelijk wordt. Langetermijnplannen raken uit beeld en daarmee ook investeringen in milieu, arbeidsgemak en dierenwelzijn. Bij bedrijven waar de veebezetting terug moet, lopen de opbrengsten terug, maar blijven de kosten.

Je mag dan van de overheid een zorgplicht verwachten. Waarom er is gekozen voor 60 procent wel en 40 procent niet helpen, is mij niet duidelijk. Maar ik kan me voorstellen dat de bedrijven waar het meeste stikstof van neerslaat op natuur bij die 40 procent zitten. Dat de overheid een pervers belang heeft om niet te helpen is helemaal fout. Individuele boeren worden gestraft voor het moeras dat Nederland heeft laten ontstaan.

Het verschil met de toeslagenouders is dat een boer normaal gesproken niet omvalt om een strop van 10.000 euro. Maar op de lange termijn is het effect, financieel en geestelijk, precies hetzelfde.