Adema: sneller vaccineren tegen vogelgriep zit er niet in

Frankrijk start per 1 oktober met het vaccineren van vleeseenden. Het vaccin dat in Frankrijk wordt gebruikt, is volgens de minister alleen geschikt voor eenden en kan niet zomaar voor andere pluimveesoorten gebruikt worden. Daarnaast is de vogelgriepsituatie ook heel anders in Frankrijk. 'Daar zijn 1.600 eendenbedrijven geruimd en zijn er ook veel meer besmettingen tussen bedrijven geweest', legt de minister uit.

Het vaccin dat in Frankrijk gebruikt wordt, is geen genetisch gemodificeerd vaccin en daarom is er geen toelating voor nodig. In Nederland wordt getest met een vectorvaccin voor kippen. Daar is Europese toelating via het Europees Geneesmiddelenbureau (EMA) voor nodig.

Zorgvuldige aanpak

Adema vindt een zorgvuldige aanpak belangrijk. Hij wil niet dat de symptomen worden bestreden, waardoor de ziekte zich alsnog 'onder de radar' kan verspreiden. Bovendien vindt hij markttoegang belangrijk. Dit moet in Europees verband geregeld worden.

Tot nu toe zijn vaccinaties getest in laboratoriumomstandigheden. Volgende week gaan veldproeven van start die in totaal zeventig weken gaan duren. De resultaten zijn in 2025 bekend. De minister wil in het eerste kwartaal van 2024 echter wel beginnen met inentingen.

De eerste resultaten van de veldproeven zijn namelijk dan al bekend. Mogelijk biedt dit voldoende inzicht om alvast te beginnen, zo hoopt de minister. Dit zal alleen gelden voor pluimvee waarvan de producten bedoeld zijn voor de Nederlandse markt. Nederlandse retailorganisaties hebben al aangegeven om hier open voor te staan.

Geen landelijke geitenstop

Adema liet opnieuw weten aan de Tweede Kamer niet voor een landelijke geitenstop te zijn. Op dit moment geldt in vrijwel alle provincies een moratorium. Dat betekent dat er geen uitbreiding van het aantal geiten mag zijn. Uitzondering zijn de provincies Friesland, Groningen en Zeeland. Een deel van de Kamer, met name Partij voor de Dieren, D66, PvdA en GroenLinks, zou het liefst zien dat er landelijk een geitenstop komt.

Volgens de landbouwminister kiest het kabinet er juist voor om dit decentraal te regelen, onder meer omdat de risico's per gebied verschillen. Er is wel bewezen dat er vaker longproblemen zijn in de omgeving van geitenbedrijven, maar wetenschappelijk is niet aangetoond waardoor die veroorzaakt worden. Adema vindt het belangrijk dat dit wordt afgewacht voordat landelijke maatregelen kunnen worden genomen. 'Pas als er meer bekend is, kunnen er ook risicoverlagende maatregelen genomen worden.'

RH-waarde

Tweede Kamerlid Eline Vedder van het CDA stelde de minister nog een aantal vragen over de tussenbedrijfstransmissiefactor RH. Dat is een maat die gebruikt wordt om het risico op verspreiding van een infectieziekte bij gehouden dieren te bepalen. Om de verspreiding van een dierziekte tegen te houden, moet de RH-waarde kleiner zijn dan 1.

Er wordt onder meer gekeken hoeveel bedrijven er in een gebied zijn en naar de bedrijfsgrootte, van belang voor bijvoorbeeld de mogelijke verspreiding van Afrikaanse varkenspest of vogelgriep. Vedder vindt het vreemd dat het menselijk handelen niet meer wordt meegewogen, zoals de bedrijfshygiëne. 'Uit het rapport Bekedam 'Zoönosen in het vizier' blijkt juist dat het menselijk handelen de grootste risicofactor is', hield ze de minister voor.

Adema erkent dat dit zo is, maar dit is volgens hem moeilijk te meten en in modellen te vatten. Vandaar dat hier in de RH-waarde geen rekening mee gehouden wordt.