Landbouwakkoord echoot na in verkiezingsprogramma VVD

De titel van het vrijdag gepresenteerde verkiezingsprogramma zegt het al: Ruimte geven. Grenzen stellen. De VVD streeft voor Nederland naar de 'slimste en schoonste economie ter wereld'. Met deze plannen gaat demissionair minister Dilan Yesilgöz van Justitie en Veiligheid als premierskandidaat voor de VVD de verkiezingscampagne in.

Voor de stikstofaanpak betekent dit dat die 'houdbaar en eerlijk' moet zijn. De VVD heeft een les geleerd uit de polarisatie rond het thema dat ontstond, toen in het vorige regeerakkoord de deadline werd vervroegd naar 2030. Als het aan de liberalen ligt, blijft dat 2035 zoals dat in de nu geldende stikstofwet is vastgelegd. Alle sectoren moeten een bijdrage leveren.

Van dwingende maatregelen neemt de partij ook afstand. Die leiden eveneens tot polarisatie en vertraging van de stikstofaanpak, meent de VVD die vol wil inzetten op vrijwilligheid. De opkoopregelingen horen daarbij, maar ook bedrijfsverplaatsing.

'Het is belangrijker om op korte termijn te zorgen voor stikstofreductie, gebiedsgerichte herstel van de natuur en normalisering van de verhoudingen in het land dan om te verzanden in discussies over doelen en jaartallen', aldus het verkiezingsprogramma.

Vrijwel eens

In het 77 pagina's tellende document staan veel voorstellen die ook bij het Landbouwakkoord zijn besproken en waarover partijen het vrijwel eens waren. Denk daarbij aan langjarige contracten voor natuurbeheer, het meten van ammoniakuitstoot op bedrijfsniveau, het legaliseren van de Programma Aanpak Stikstof (PAS)-melders en een grotere inzet op innovatie.

De VVD houdt hierbij wel een slag om de arm. Technieken en metingen moeten wel juridisch houdbaar zijn. Hier dus weinig nieuws onder de zon. Dit is het standpunt dat al door een Kamermeerderheid wordt ondersteund. De liberalen willen daarnaast naar een stelsel van beprijzing van de stikstofuitstoot. Meten op bedrijfsniveau en een afrekenbare stoffenbalans moeten daaraan bijdragen.

Herindeling Natura 2000-gebieden

In het verkiezingsprogramma stelt de VVD een herindeling van de Natura 2000-gebieden voor. De partij wil daarover met Brussel in gesprek. Het uitgangspunt daarbij is geen kleiner, maar robuuster natuurareaal. 'Het klimaat verandert en de natuur verandert mee. De verplichtingen rondom Natura 2000-gebieden zijn niet toegespitst op de dynamiek van de natuur', stelt de partij.

Met de transitie wordt de landbouw volgens de VVD klaargestoomd voor de toekomst. Daarin moeten productie tegen de laagste prijs en de export geen doel meer zijn. Nieuwe verdienmodellen, een eerlijke prijs en een gelijk speelveld zijn voor de partij belangrijkere thema's.

Grondgebonden

Het Landbouwakkoord liep spaak op een eis voor grondgebonden melkveehouderij die het kabinet op tafel legde. De VVD streeft daar ook naar, maar noemt geen norm. De kalverhouderij wordt, als het aan de liberalen ligt, teruggebracht in lijn met de omvang van de Nederlandse melkveestapel.

De intensieve bedrijven moeten streven naar de afspraken in het Convenant dierwaardige veehouderij. Daarnaast moet het toezicht op slachthuizen worden aangescherpt. Misstanden worden harder aangepakt, waarbij bedrijven bij buitensporige incidenten direct kunnen worden gesloten.

De VVD blijft de partij van de handelsverdragen. Die kunnen Nederland bij de import van kritieke grondstoffen minder afhankelijk maken van China. Verdragen met landen in Afrika, Zuid-Amerika en Azië moeten worden gestimuleerd. De VVD wil de handelsrelaties met de Verenigde Staten, Brazilië en Australië verstreken. Daarbij moet wel worden ingezet op gelijke standaarden.