Recycling folies: de wil is er, de weg nog niet

Achtergrond Limburg Deborah Parren 09 mei 2023 om 13:00uur

Limburgse agrariërs willen wel vervuilde plasticfolies laten recyclen, maar toch verdwijnen jaarlijks nog duizenden tonnen daarvan bij het restafval. Er is nog een lange weg te gaan om de recycling van folies van A tot Z te regelen.

Recycling+folies%3A+de+wil+is+er%2C+de+weg+nog+niet

Dat vervuilde plasticfolies gerecycled kunnen worden, is al langer bekend. Verschillende bedrijven, ook in Limburg, doen het al. Alleen het plastic op de juiste plek krijgen is nog een uitdaging. Platform Tuinbouwreststromen wil verschillende partijen samenbrengen om het proces beter op elkaar te laten afstemmen.

De recyclingbedrijven zijn afhankelijk van de aanvoer vanuit de agrarische sector. 'De verwachting is dat er alleen al in de glastuinbouw in Nederland een totale hoeveelheid van tussen de 6.000 en 10.000 ton plastic folie ontstaat. Dan heb je het over duizend vrachtwagens die nu jaarlijks naar de verbrandingsoven worden gereden', zegt Willem van Hoof van Platform Tuinbouwreststromen.

Restafval

En dat terwijl de plastics ook gerecycled kunnen worden. Veel vervuilde plasticfolie uit kassen gaat nu naar het restafval.

Veel agrariërs vragen waar ze naartoe kunnen met de plasticfolies

Willem van Hoof, Platform Tuinbouwreststromen

Dat komt enerzijds omdat de folie vervuild is. Dat is voor niet veel bedrijven interessant om te recyclen. Anderzijds hebben telers met een hoge tijdsdruk te maken.

Gemak en snelheid

'Glastuinders willen de kas makkelijk en zo goed mogelijk schoonmaken. Uit gemak en snelheid maken ze van de folie een grote plastic zak en rollen andere materialen uit de kas erin. Zo krijg je een enorme rol met organische materialen, maar ook broodzakjes, sigaretten en zelfs broodtrommels en een broodmes', weet Van Hoof.

Daar komt ook nog een ander gevoel bij kijken. 'Net als dat je ergens een afvalbak ziet met gescheiden zakken en die komen bij elkaar in de dezelfde vrachtwagen. Dat gevoel komt dan ook op bij de teler als die afval gaat scheiden en zo schoon mogelijk probeert te werken. Het werk is dan voor niets gedaan', legt Van Hoof uit.

Animo is groot

De animo is groot om het plastic te laten recyclen. 'Ik ben nog geen teler tegengekomen die er niet voor openstaat. We krijgen veel vragen van agrariërs waar ze naartoe kunnen met het plastic. Of ze sturen foto's door dat de folie schoon is', zegt Van Hoof.

Volgens hem is het verwerken van het plastic niet het probleem, maar het inzamelen daarvan. Ook moeten telers zo gaan werken dat het plastic geschikt is voor recycling.

Inzamelpunten

In Nederland zijn er nog geen grote nationale inzamelpunten voor agrarisch plastic, zoals in Duitsland en Frankrijk. 'Je hebt de samenwerking nodig van veel verschillende organisaties die betrokken zijn bij de keten van producties van plastics in de agrarische sector. Denk aan belangenvereniging, agrarische bedrijven, composteerders, afvalverwerkers, maar ook recyclingbedrijven', legt Van Hoof uit.

'Al die partijen moeten tot een gezamenlijk platform komen voor de informatievoorziening, het recyclen, verzamelen en verwerken.'

Verkopers

Platform Tuinbouwreststromen wil ook in contact komen met verkopers van plastic. 'Zij spelen een belangrijke rol in de communicatie. Als de folie wordt verkocht, dan kunnen ze aangeven waar telers die kwijt kunnen', zegt Van Hoof.

Tekst gaat verder onder het kader

Twee manieren om plastic uit de land- en tuinbouw te recyclen

Plastic uit de land- en tuinbouw recyclen kan op twee manieren: mechanische en chemisch. Bij mechanische recycling wordt plastic gesmolten tot bolletjes. Die worden weer gebruikt voor de input van nieuw plastic. Het nadeel van mechanische recycling is dat er nog wat restsporen in zitten. Dat betekent dat van deze plastics nooit meer food grade materiaal kan worden gemaakt. Daarvoor is een hogere kwaliteit nodig, omdat het plastic in contact komt met eten. Om nieuwe folies te maken is mechanische recycling wel prima. Bij chemische recycling wordt het plastic vergast. De gassen kunnen worden verdampt tot grondstoffen waarvan nieuw plastic kan worden gemaakt. Daarom is deze methode geschikt om er virgin plastic van te maken. Het voordeel van het chemisch proces, zoals Fuenix Ecology in Weert doet, is dat er plastic wordt gemaakt van hoge kwaliteit. Het nadeel is dat er meer verloren gaat. Daarbij moeten de aangeleverde materialen ook schoner zijn. Dus als er bijvoorbeeld plastic verpakkingen voor voedsel in de supermarkt worden gemaakt van gerecycled plastic, dan kan het beste chemische recycling worden toegepast.

Alle partijen zijn nodig om te zorgen dat het tot recyclen komt. 'Wij helpen telers om de materialen op bedrijven zo af te voeren dat ze geschikt zijn voor recycling', zegt Van Hoof.

Mindset

'Er is ook een rol voor de loonwerker die de folie opdraait. Die ziet feitelijk hoeveel rommel in de rol blijft zitten en kan een kwaliteitscheck doen. De partij die het plastic komt ophalen, kan vervolgens de beslissing maken of het naar afvalverwerking of een recyclingbedrijf gaat. Alle partijen hebben een rol in zo'n systeem, dus het vraagt allemaal een mindset', legt Van Hoof uit.

Volgens Van Hoof is recyclen belangrijk, maar voorkomen nog belangrijker. 'We kijken naar alternatieven voor loopfolie. De focus is nu sterk op het verwaarden van reststromen.'

Vier opties

LLTB-projectleider Patrick Lemmens legt uit dat er vier opties zijn. 'Je kunt zorgen dat de huidige materialen zo circulair mogelijk worden toegepast. Dus dat het hergebruik zo lang mogelijk is, gemaakt van hetzelfde product. Een andere optie is dat je het plastic niet opnieuw gebruikt. Dat verwerk je dan tot korrels – granulaat – om daarvan weer een ander product te maken', somt hij op.

'Een derde mogelijkheid is dat je helemaal niet wilt dat er plastic ontstaat. Je kijkt naar wat de functie van het plastic is en of je dat van een ander materiaal kan maken. Het is makkelijker te recyclen en minder belastend voor het milieu. Nog een mogelijkheid is dat je zorgt dat het plastic niet nodig is', vervolgt Lemmens.

Het summum volgens de LLTB-projectleider is: 'Als je in een paprikakas loof hebt, wordt daarvan papieren folie gemaakt. Die papieren folie wordt weer gebruikt voor het loof.' Zo is de cirkel weer rond en de economie circulair.

Samenwerking Platform Tuinbouwreststromen met recyclingbedrijven

Platform Tuinbouwreststromen werkt samen met vier recyclingbedrijven. Wessem Circular Services verwerkt sinds kort landbouwplastics op zijn locatie in Maastricht. Het gaat om de inname van aspergefolie, geperforeerd folie, tunnelfolie en irrigatieslangen. Het bedrijf maakt de vervuilde plastics schoon waarvan een ander bedrijf weer korrels maakt. Clear Polymers in het Gelderse Apeldoorn is een recyclingbedrijf dat de folie vanaf het moment dat het van het land komt tot de korrel verwerkt. Healix doet ongeveer hetzelfde, maar dan voor een ander type plastic. Het Maastrichtse bedrijf verwerkt sinds een jaar vooral touwen uit de agrarische sector en netten die bijvoorbeeld tulpenbollen en hooibalen bij elkaar houden. Fuenix Ecology in Weert verwerkt plasticafval tot nieuwe grondstoffen. Al deze partijen zijn afhankelijk van de continue aanvoer van materialen uit de agrarische sector. Platform Tuinbouwreststromen probeert die verbinding te leggen. Het platform is op zoek naar agrarisch ondernemers die veel folie, plastic netten en touwen afvoeren of andere partijen die betrokken zijn of willen worden bij de recycling van land- en tuinbouwplastics.