'Emissiereductieplan niet erg efficiënt'

Met een investering van 25 miljard euro wordt ingezet op 50 procent reductie van de ammoniakemissie in 2030 om aan de EU-habitatdoelstellingen en de Kaderrichtlijn Water te voldoen. Maar zonder dat er een perspectief is geschetst voor de huidige agrarisch ondernemers. Die benadering gaat naast de 25 miljard euro aan de eerste investering minimaal het dubbele kosten zonder dat de Natura 2000-doelen worden gehaald.

De geplande investering is 25 miljard euro tot 2030. Volgens het coalitieakkoord gaat 6 miljard euro naar de opkoop van grond en bedrijven, waarschijnlijk vooral niet-grondgebonden intensieve veehouderijen op zandgrond en piekbelasters. Stel dat 50 procent hiervan wordt uitgekocht. Dan gaat het om 2,7 miljard euro voor opkoop van intensieve veehouderijen. Er resteert vervolgens 3,3 miljard euro voor opkoop van melkveebedrijven (5,4 miljoen euro per bedrijf), dus zijn er 600 melkveebedrijven, 36.000 hectare en 60.000 melkkoeien minder. Dit resulteert in de vermindering van de emissie van 600 melkveebedrijven en 2.700 intensieve veehouderijen.

Technische maatregelen

Er wordt 1 miljard euro voor technische maatregelen uitgetrokken. Door die maatregelen wordt de uitstoot per koe gehalveerd. De gemiddelde investering is 1.500 euro per koe. Dus het maximale reductie-effect is 670.000 dieren keer 50 procent is de uitstoot van 335.000 dieren. Met deze maatregelen wordt de beoogde emissiereductie niet gehaald.

De reductie van de veehouderij zal ook de rest van de keten op kosten jagen, doordat fabrieken onderbezet raken en daarmee de kostprijs van de keten als geheel verhogen. De toegevoegde waarde aan de economie van de dierlijke sector wordt van ruim 18 miljard euro teruggebracht naar 13 miljard euro.

Belastinginkomsten

De belastinginkomsten zullen dalen met zo'n miljard euro. Verder zijn er extra kosten voor onderhoud van natuurgrond en desinvestering van installaties in de hele keten.

Conclusie: de maatschappelijke kosten bedragen veel meer dan de gebudgetteerde 25 miljard euro. Mogelijk bedragen ze het dubbele over een periode van tien jaar. Het verlies van de positie van Nederland zal daarnaast invloed hebben op imago, de waarde van merken en op de omzetten in bijvoorbeeld agritech en knowhow.

Wanneer we het bedrag van 50 miljard euro delen door 309.000 hectare, komen we op een investering van 162.000 euro per hectare op land als de kosten voor de gerealiseerde natuurwinst.

Natuurrendement

Hoe krijgen we een beter natuurrendement? Begin met een maatschappij gedragen langetermijnvisie. Hoe willen we dat Nederland eruitziet op de lange termijn wat betreft voedselproductie, maar ook wat betreft natuur? De provinciale verkiezingen van komend jaar lijken hier uitstekend geschikt voor.

Zet bovendien in op vraagstimulering door promotie en verlaging van de prijs van Nederlandse biologische en/of natuurvriendelijke en/of duurzamere producten. Het True Cost-systeem biedt goede handvatten. Maak afspraken met retailers en foodservice over de verkoop en stimulering van deze producten.

Parallel hieraan zijn er tal van acties denkbaar. Pluk bijvoorbeeld allereerst het laaghangend fruit, zoals meer weidegang, minder eiwit in voer, minder jongvee door duurzamere koeien, water bij mestinjectie. Introduceer in Brussel het alternatieve pakket met meer natuurwinst. En verruim en versnel de mogelijkheden voor de ontwikkeling van nieuwe activiteiten op het platteland.