Microplastics in vlees en melk, in gewassen zijn deeltjes zelfs groter

Achttien van 25 onderzochte melkmonsters bevatten microplastics, minuscule stukjes kunststof. Bij zeven van de acht onderzochte rundvleesmonsters en vijf van de acht stukjes varkensvlees was dit ook het geval. Vervuild voer wordt de onderzoekers gezien als mogelijke besmettingsbron. Al bleek vers voer dat werd getest geen meetbare deeltjes plastic te bevatten. Dat was echter wel het geval in twaalf monsters van voerpellets en versnipperd veevoer.

'Deze studie leidt tot ernstige bezorgdheid over de besmetting van onze voedselketen met microplastics', zegt directeur Maria Westerbos van de Plastic Soup Foundation. Ze benadrukt dat boeren hier niet voor verantwoordelijk zijn. Westerbos stelt dat het erop lijkt dat een deel van de restpartijen van de voedingsmiddelenindustrie 'met verpakking en al wordt verwerkt tot veevoer'. De stichting vermoedt dat 'vrijwel elke biefstuk en hamburger' kleine stukjes plastic bevat.

Niet te grote conclusies

Die laatste aannames komen niet uit het VU-onderzoek. De Amsterdamse onderzoekers waarschuwen vanwege de bescheiden omvang van hun studie juist voor te grote conclusies. Zij noemen hun resultaten 'een eerste indicatie dat plasticdeeltjes aanwezig zijn in detecteerbare concentraties in modern veevoer, de dieren die dat eten en in producten van de boerderij'. Over de vraag hoe schadelijk de microplastics in voedsel zijn, geeft deze studie ook geen uitsluitsel.

Uit voorzorg zou de overheid moeten garanderen dat de voedselketen volledig plasticvrij is, vindt de Plastic Soup Foundation. Minister van Landbouw Henk Staghouwer moet daarvoor zorgen, stelt de organisatie, die hierover ook een petitie is begonnen. Verder zou de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit hier strenger op moeten handhaven, stelt de Plastic Soup Foundation.

Ook in gewassen

Vrijwel tegelijkertijd met de studie van de Vrije Universiteit werd ook onderzoek van hoogleraar Willie Peijnenburg van de Universiteit Leiden gepubliceerd. Hij onderzocht de aanwezigheid van microplastics in gewassen. 'Het was al bekend dat kleine deeltjes door planten kunnen worden opgenomen. Nu hebben we gevonden dat dat ook kan voor deeltjes die een stuk groter zijn dan we tot op heden hebben gezien', aldus Peijnenburg in het NOS Radio1-Journaal.

Hij noemt de manier waarop de deeltjes de wortels van gewassen binnendringen een 'Houdini-act. Waarbij de deeltjes zich een beetje vervormen en dan in de plant komen. Of ze komen binnen door de plekken waar zijwortels worden gevormd in de plantenwortels. Via kleine gaatjes die in de wortel en de zijwortel zitten, komen de deeltjes dan naar binnen.'

Wortelgewassen als wortelen, radijsjes, rapen en bladgroenten zoals sla blijken het kwetsbaarst voor vervuiling, stelt Peijnenburg bij de NOS. 'We hebben juist gekeken naar planten die veel gegeten worden, zoals sla. Dat gewas neemt veel water op en haalt daarmee ook veel microplastics binnen.' Landbouwplastic is de bron van de plastic deeltjes. Onbekend is wat de gezondheidsrisico's voor mensen zijn.