FieldScout helpt akkerbouwers bij verduurzamen bedrijfsvoering

Twintig jaar geleden was Wouter Zunneberg van De Priorij Advies in het Groningse Harkstede al betrokken bij de ontwikkelingen die hebben geleid tot FieldScout van BioScope. Naast arbeid, kapitaal en grond is data de vierde productiefactor in de akkerbouw, vindt hij, en de tool helpt boeren met kaarten van gewas en bodem om duurzamer en effectiever te werken.

‘Als bodemkundig bioloog heb ik een zwak voor regeneratieve landbouw. Die gaat uit van een bodemgerichte landbouwpraktijk die onderdelen van het ecosysteem, zoals plantaardige productie, vochtregulatie en biodiversiteit, verbetert en de relatie tussen bodemleven en planten herstelt.’

In dat kader ondersteunt hij zeven akkerbouwers uit Westerwolde en de Veenkoloniën die vooral zetmeelaardappelen, suikerbieten, granen, uien en hennep verbouwen en die samen de Stichting Regeneratieve Landbouw Veenkoloniën hebben opgericht. Zunneberg begeleidt deze boeren in het genereren van ideeën, het uitwerken van projectvoorstellen en de gezamenlijke uitvoering in de praktijk.

Om veranderingen te kunnen zien is het belangrijk om de percelen te volgen en inzicht te krijgen in de groei van de gewassen. ‘We willen niet aan symptoombestrijding doen, maar oorzaken voor afwijkingen vinden. Daarbij kan FieldScout een handig hulpmiddel zijn.’

Taakkaarten

De adviseur heeft in het verleden al eens met een voorganger van het programma gewerkt, maar die is ter ziele gegaan. Volgens hem is de huidige tool kwalitatief beter en gemakkelijker te gebruiken. Bovendien staat de markt meer open voor laagdrempelige hulpmiddelen voor precisielandbouw.

Zunneberg merkt dat dat de zeven akkerbouwers wel moeten wennen aan het gebruik van FieldScout. ‘We hebben sinds halverwege vorig jaar één gezamenlijk account waarop we met elkaar meekijken naar de verschillende percelen. Tot nu toe is het voor deze groep vooral een navigatie- en oriëntatietool.’

De boeren hebben in de ogen van Zunneberg wel interesse in precisielandbouw, maar zien handmatig registreren in een applicatie niet als hun favoriete bezigheid. Data moet wat hen betreft zo veel mogelijk automatisch het systeem binnenkomen.

Om hen tegemoet te komen lijkt FieldScout hem een prima hulpmiddel, omdat de tool taakkaarten kan genereren in verschillende soorten software, iets wat voor akkerbouwers steeds belangrijker wordt. ‘En FieldScout staat volledig los van de verkoop van producten of diensten.’

Vraaggestuurd

Volgens de adviseur voldoen de kaarten die BioScope nu aanbiedt voor het grootste deel aan de vereiste kwaliteit. Hij verwacht dat de nauwkeurigheid en de resolutie in de toekomst alleen nog maar zullen toenemen. ‘Satellietbeelden zijn de afgelopen jaren enorm verfijnd, zodat je tot op 5 tot zelfs 1 meter nauwkeurig kunt kijken. En voor nog preciezere beelden zijn er tegenwoordig supernauwkeurige drones, die tot op twee centimeter kunnen inzoomen.’

De stichting in de Veenkoloniën werkt nu nog met een iets minder nauwkeurige basisset, die zeer betaalbaar is en voldoende geschikt voor de praktijkvraagstukken waar de groep momenteel aan werkt.

Zunneberg is enthousiast over de feedback die BioScope gebruikt om FieldScout te verbeteren. ‘Ze vragen gebruikers voortdurend om input over wat ze kunnen verbeteren en bij de nieuwste ontwikkelingen werken ze vraaggestuurd op basis van de praktijk. Dat maakt de tool verbazingwekkend functioneel.’

Als voorbeeld noemt de adviseur het plaatsspecifieke gebruik op werktuigen, die exactere analyses en betere dataverzameling mogelijk maken. Hij geeft aan dat boeren het vaak druk hebben en dat dat een drempel opwerpt om met software en geografische systemen te gaan werken. ‘Door dat soort belemmeringen zijn ze nog niet overtuigd van de betrouwbaarheid van dergelijke hulpmiddelen voor het vinden van afwijkingen.’

Feeling

Data inzetten als productiefactor, dus zodanig dat je er echt iets mee kan, is volgens Zunneberg een kwestie van lange adem, maar volgens hem is FieldScout een handige tool om tijd en middelen efficiënter in te zetten. Alle akkerbouwers van de stichting gebruiken de tool, al doet de één er wat meer mee dan de ander. Over het geheel genomen gebruiken ze alle kaarten die de tool te bieden heeft, van de prestatie- en hoogtekaarten tot de biomassa-, bijgroei-, stikstof-, scouting- en bodemzonekaarten.

Zunneberg ziet elke kaart als een verrijking voor andere kaarten, maar vindt het nog te vroeg om uitspraken te doen over wat ze opleveren. Hij is zeer te spreken over de gebruiksvriendelijkheid en heeft nog van geen enkele akkerbouwer gehoord dat hij niet met de tool kan omgaan. Dat de kaarten achter de computer te bekijken zijn bij een bak koffie of tijdens het rijden op de trekker op telefoon of tablet noemt hij ook als voordeel.

De akkerbouwers van de stichting gebruiken Fieldscout vooral voor het onderbouwen van de uitkomsten uit hun praktijkonderzoek en nog niet voor aanpassingen in hun operationele werkzaamheden. ‘Ze willen eerst meer feeling krijgen met hoe het zou kunnen werken. Als we bijvoorbeeld iets interessants zien op de beelden van Fieldscout, proberen we met de schop de grond in te gaan en het gewas te inspecteren op afwijkende plekken', legt Zunneberg uit.

'Vaak herstelt een gewas zich vanzelf na een paar weken en is er niets meer te zien. We leren met zijn allen om meer na te denken over de oorzaken van dit soort verschijnselen, maar daar komen we lang niet altijd precies achter.’

Voor de nieuwe beregeningsapp ziet Zunneberg zeker mogelijkheden, maar hij schat in dat ‘zijn’ akkerbouwers eerst de kat uit de boom willen kijken en in eerste instantie de vochthuishouding in de bodem zelf in de gaten willen houden, al dan niet met sensoren.

Over het benchmarken - dat wil zeggen het onderling vergelijken van verschillende percelen - zegt hij: ‘Ik weet dat de tuinbouw dat veel doet, maar in de akkerbouw is het lastiger vanwege de verschillen in bodemtype, werktuigen, teeltstrategie en verdienmodellen. Maar het is zeker goed om de mogelijkheden te inventariseren.’

Dit artikel is gecreëerd door onze kennispartner BioScope