Boeren afwachtend in ongrijpbare kunstmestmarkt

Volgens Wolf hebben akkerbouwers de meeste kunstmest al ingekocht en is het vooral wachten op de kooplust van veehouders. 'Normaal gaat er nu meer kunstmest de deur uit. De rustige verkoop geldt niet alleen voor stikstofmeststoffen. Ook de afzet van kali en fosfaat is beperkt.'

Kunstmest wordt vaak richting de zomer goedkoper omdat het gebruik dan afneemt, maar fabrieken wel volle bak doorgaan met produceren. Door de huidige hoge gasprijzen zijn de noteringen voor aankomende zomer gemiddeld nog steeds hoog. Prijzen tussen 65 en 75 euro per 100 kilo zijn niet ondenkbaar.

Veel schommelingen

Wolf voorspelt veel schommelingen in prijsniveaus van stikstofmeststoffen het komende halfjaar. 'Door de onzekerheid in de gasprijzen is zowel de handel als de industrie minder genegen om producten maanden vooruit vast te leggen', legt hij uit.

De prijs voor kalkammonsalpeter (KAS) klom dit voorjaar bij zowel Triferto Meststoffen als bij bemiddelingscollectief Farmers4All richting 100 euro per 100 kilo en was daarmee bijna vijf keer zo duur als in december 2020. Laatstgenoemde verlaagde op 5 mei de weekprijs naar 79 euro per 100 kilo.

Ongrijpbare situatie

'Dat kan zo weer veranderen. De huidige situatie is ongrijpbaar', zegt Farmers4All-directeur Richard Kimmann. 'Doorgaans dalen na de eerste grassnede de prijzen, maar of dat dit jaar ook geldt, daar durf ik mijn vingers niet aan te branden.'

Wolf verwacht geen problemen in de voorraad van meststoffen. 'EuroChem schroeft de productie weer op.' Het Antwerpse bedrijf is een van de grootste fabrieken voor KAS in Europa. Daar lag de productie een tijd stil door de sancties tegen Rusland door de oorlog in Oekraïne.

Alternatieven zoeken

Kimmann en Wolf merken dat boeren door de dure kunstmest zoeken naar alternatieven. Vaak zijn beschikbaarheid en lagere stikstofwaarden beperkende factoren. Wolf: 'Er is wel handel in mineralenconcentraten, maar die hebben lagere stikstofwaarden.'

De verwerkte vorm van dierlijke mest bevat vaak slechts 6 tot 8 kilo stikstof per ton, terwijl KAS meestal 270 kilo stikstof per ton bevat. De countrymanager denkt dat een mineralenconcentraat wel interessant kan zijn voor boeren in de buurt van een productielocatie. 'Als ze verder moeten rijden, zie je dat de interesse afneemt', constateert hij.

Impact derogatie

Als Nederland de derogatie gaat verliezen, verwacht Wolf niet dat dat veel invloed heeft op de kunstmestmarkt. Nederlandse boeren mogen nu onder voorwaarden 230 of 250 kilo stikstof per hectare uit dierlijke mest uitrijden.

'Wanneer ze terug moeten naar de algemeen vastgestelde norm van 170 kilo stikstof per hectare, kun je minder uit dierlijke mest halen, maar is er meer ruimte voor kunstmest in het bouwplan. Ik vraag me af of boeren daar gebruik van maken. Verlies van derogatie betekent ook dat we waarschijnlijk minder dieren hoeven te voeden.'

Verlies van derogatie

VVD-Europarlementariër Jan Huitema liet onlangs weten dat verlies van derogatie van enorme invloed is op de resultaten van boerenbedrijven, omdat ze dan meer van het dure kunstmest moeten aanwenden. Dat terwijl Brussel van kunstmestgebruik af wil.

Ook voorziet Huitema een 'nachtmerriescenario' dat Nederland als doekje voor het bloeden kunstmestvervangers mag toepassen, die ook duurder zijn dan dierlijke mest. Bovendien kan het verlies aan plaatsingsruimte voor dierlijke mest nooit worden gecompenseerd door kunstmestvervangers.