Adviseur Groeikracht: 'Maai liever iets te vroeg dan te laat'

Adviseur Gerard Abbink van Groeikracht valt meteen met de deur in huis. Veel melkveehouders die hij begeleidt doen het goed op een kort maai-interval. Het eiwitgehalte en de energiewaarde van het gras liggen hoger. In recent onderzoek van Groeikracht is dat ook bevestigd.

Een kort maai-interval bleek niet alleen in de drie droge zomers goed uit te pakken. Ook het afgelopen jaar zaten de boeren met deze aanpak vaak goed. Jong maaien is ook nog eens positief voor de grasmat, zeker in een droog of nat seizoen. 'De hergroei is beter en de onkruiddruk ligt lager', zegt Abbink.

Vierwekelijks maaien wordt ook wel kalendermaaien genoemd. Je zet op vier weken vanaf de eerste snede een kruisje op de kalender en herhaalt dit interval steeds. Het geeft rust. Is het op 3,5 week mooi weer en wordt het daarna wisselvallig, dan haal je de maaier uit de schuur. 'Liever iets te vroeg dan te laat.'

Handig op veldkavels

De belangstelling voor een kort maai-interval – elke vier tot vijf weken – neemt toe, merkt veevoeradviseur Bas Timmer van ABZ Diervoeding. 'Zeker op veldkavels is het handig. Na de oogst bemest je de percelen meteen zodat er op drie weken al een flinke snede staat. De week erna kun je maaien.' Deze aanpak vraagt wel om een aangepaste bemesting. Boeren oogsten meer sneden en die zijn doorgaans ook iets lichter. Dat betekent dat ze hun bemestingsruimte moeten uitsmeren over meer momenten.

Abbink ziet eveneens een toename van vroeg maaien en het belang van een hoge graskwaliteit. Krachtvoer en bijproducten worden duurder. Ook houden boeren gemiddeld minder jongvee aan, waardoor de pinkenkuil niet zo groot hoeft te zijn. Daar komt bij dat de melkproductie op veel bedrijven hoog ligt en dat vraagt om goed voer.

Pittige kuilen beter te managen

Verder weten boeren en ook voeradviseurs zich beter raad met jong gemaaid gras van 1.000 VEM. 'Pittige kuilen zijn beter te managen. Denk aan de opkomst van de mengwagen, maar ook aan veranderende voedingsinzichten zoals compact voeren', aldus Abbink.

Adviseur Wim Honkoop van PPP-Agro Advies relativeert het vierwekelijks maaien. 'Je hebt inderdaad meer eiwit en een iets hoger VEM, maar het is ook een hype. Na een jaar van slechte graskuilen laait het advies voor korte maai-intervallen weer op. Dat zagen we ook in 2016.'

Volgens Honkoop moet een veehouder zich afvragen naar welke graskuil hij streeft. En dan maakt het nogal uit of je een extensief grasbedrijf bent of een intensief bedrijf met maisteelt. Een minder goede snede overkomt iedereen weleens, zegt hij. 'Het gaat erom hoe je daarop anticipeert. Welk gras wil je eind september hebben liggen?' Na een zware eerste snede zoals in 2021 past volgens hem inderdaad vierwekelijks maaien.

Lastig op grasbedrijven

Maar een kort maai-interval is volgens Honkoop niet voor elk bedrijf geschikt. Op een zuiver grasbedrijf zoals in de veenweidegebieden kan het rantsoen te snel worden. 'En als je dat moet corrigeren met aangekocht graszaadhooi, span je het paard achter de wagen. Maar teel je wel mais, dan kan het doorgaans prima. Want mais vertraagt het rantsoen.'

Verder meent Honkoop dat je met kortere maai-intervallen duurder uit bent wat betreft loonwerk en machinekosten. 'Je oogst immers meer grassneden.' Daar is Abbink het niet mee eens. 'Vergeet niet dat het voornamelijk lichte sneden zijn. Die vergen minder capaciteit bij inkuilen, je bent dus sneller klaar.' Hij verwijst naar de zware eerste sneden van 2021. 'Die vroegen bijzonder veel inkuilcapaciteit. Aan het einde van het groeiseizoen zijn de extra bewerkingskosten niet evenredig gestegen met de hogere VEM- en ruw eiwit-opbrengst.'

Bij de eerste snede is juist rust geboden. Omdat voorjaarsgras niet snel in de bloei schiet, kan het best nog even op het land staan om door te groeien. Timmer: 'Dit gras heeft de eigenschap om de voederwaarde langer vast te houden. Het beste maaimoment voor de eerste snede is tussen 1 mei en 15 mei.'

Dat adviseert ook Honkoop. 'Laat je niet opjagen', zegt hij. 'Probeer het wel droog in de kuil te rijden, dan wordt je eiwit bestendiger.' De tweede snede kun je volgens hem best na vier weken maaien. Vaak laten boeren deze snede te lang staan, waardoor het schiet. 'Dit gras mag gerust iets natter zijn, zeker als je het over de eerste snede heen kuilt.'

Vierwekelijks maaien betekent trouwens niet dat je tussen de buien door kuilt. Abbink: 'Je maait niet exact op 28 dagen, weer of geen weer. Dat is onzin. Het gaat om de focus op het interval en de houvast die het geeft.'

Goede kans eerder pakken

Bij kalendermaaien houd je op twee weken na maaien alweer de veertiendaagse weersvoorspelling in de gaten. 'Je pakt die goede kans dan eerder. De ene keer op 3,5 weken en de andere keer na vijf weken. Mik je op zes weken of eens per maand, dan worden het al snel zeven tot acht weken als het weer aan het einde van die maand tegenzit', legt Abbink uit.

Vaak geven boeren het wisselvallige weer de schuld. Abbink: 'Inkuilen bij regen kan gebeuren. Maar sommigen schieten acht van de tien keer mis, terwijl de ander juist vaker raak schiet. Hoe kan dat? Iedereen heeft toch hetzelfde weer?'