Familie De Kort is na vijftien jaar positief over Volwaard-kip

Na dertig jaar op de gangbare manier vleeskuikens te hebben gehouden, besloten Bert en Elly de Kort in 2000 het roer om te gooien op hun pluimveebedrijf in het Brabantse Loon op Zand en Hulten. 'Ik had geen plezier meer in het werk', zegt Bert de Kort. 'De stal was te vol en ik zag dat het dierenwelzijn werd beperkt. Ik heb op het punt gestaan om te stoppen.'

Gelukkig kwam zijn vrouw thuis met een goed idee. Elly de Kort: 'Tijdens een gesprek met de Dierenbescherming kwam naar voren dat het houden van kippen anders kon. Samen met de Dierenbescherming, een aantal periferiebedrijven, retailers en vijf andere pluimveehouders zijn we om de tafel gaan zitten en zijn we gekomen tot een nieuw concept: de Volwaard-kip.'

Geen makkelijke start

In 2006 zijn de eerste Volwaard-vleeskuikens in hun stal in Hulten opgezet. Makkelijk was de start niet. 'Over deze manier van kippen houden was weinig bekend. Er was niemand die je hierin kon sturen. Ook had je geen gegarandeerde afzet. We startten een studieclub met de vijf andere boeren en hielpen elkaar veel', zegt Elly de Kort.

Het Volwaard-concept bleek een succes. Het dierenwelzijn en de diergezondheid zijn verbeterd, het werk is minder arbeidsintensief en de werkvreugde is toegenomen. Meer boeren stapten over en de naam veranderde in Beter Leven-kip, gewaardeerd met één ster door de Dierenbescherming.

Plezier in werk

'Ik voel me weer echt kippenboer', zegt Bert de Kort. 'Ik heb weer plezier in mijn werk. We zitten standaard onder de 1 procent uitval. Gemiddeld nog maar 0,7 tot 0,8 procent. Wat niemand had verwacht, is dat het antibioticagebruik is teruggedrongen naar 0. Dit was echt een cadeautje. Een aantal jaren geleden was antibioticagebruik geen taboe, maar tegenwoordig weten we het gevaar ervan en is het belangrijk om het gebruik te minimaliseren. Sinds we Beter Leven-kippen hebben rondscharrelen, hebben we geen druppel antibiotica meer gebruikt.'

Het concept bracht ook uitdagingen met zich mee. Elly de Kort: 'Het is de uitdaging om de kuikens niet te snel te laten groeien.' Beter Leven-kippen krijgen onbeperkt voer. 'Je kunt dus alleen spelen met de verhoudingen van de grondstoffen. Soms groeien de kuikens te goed.'

Verbeterpunten

Naast de positieve ervaringen zijn er verbeterpunten. 'Vanaf drie weken moeten de luiken open. Hierdoor kun je het klimaat in de stal niet goed sturen. Als het buiten fris, regenachtig of winderig is, wordt het in de stal soms onbehaaglijk omdat de kippen op deze leeftijd nog niet lekker in de veren zitten. Door deze regel niet continu te verbeteren, kan het zo uitpakken dat het niet ten gunste is van het dierenwelzijn', licht Elly de Kort toe.

Ook het aspect milieu was nooit een groot issue. Nu is dat het wel. 'Er zijn en worden onderzoeken gedaan naar het verlagen van het energiegebruik. Zo liggen er zonnepanelen op de stal om het milieu bij het concept te betrekken.'

Twee opvolgers

Door de overstap van gangbaar naar de Beter Leven-kip kwamen er twee opvolgers om de hoek kijken: schoonzonen Lambert de Bok en Bas van Hees. Elly de Kort: 'Bij beide locaties hebben we als neventak een kinderdagverblijf waar onze dochters Jenny en Petra werken. Hun mannen komen niet uit de agrarische sector, maar de combinatie van het bedrijf en de maatschappelijke invulling, de kinderopvang, trok hun aandacht.'

De Bok: 'Door de geringe arbeid blijft er tijd over voor andere werkzaamheden. Naast pluimveehouder ben ik conciërge bij de kinderopvang en leer ik de kinderen meer over het boerenleven.

Van nichemarkt naar standaard

Hoe de sector er over vijf jaar uitziet? Daar is familie De Kort duidelijk over: 'alleen nog maar scharrelvlees'. Uiterlijk eind 2023 verkopen supermarkten in Nederland alleen maar kippenvlees met 1 ster Beter Leven. Hierdoor stappen veel pluimveehouders over naar het Beter Leven-concept. Voor familie De Kort houdt dit in dat hun nichemarkt de standaard wordt. 'Het concept is straks niet meer onderscheidend. Dat vinden we jammer', zegt De Bok. 'Maar het is goed dat er vooruitgang is.'

Om zich toch te kunnen onderscheiden, focussen de ondernemers zich op de combinatie van het boerenbedrijf en de kinderopvang. De boer is veel meer dan een producent van vlees, vinden ze.

'Meestal zien burgers niet meer dan de buitenkant van de stal. Door het kinderdagverblijf op het erf te hebben, zitten zowel de kinderen als de ouders er met hun neus bovenop. De kinderen gaan graag bij de uitloop kijken en we leren hun meer over de dieren. Ook gaan we in gesprek met de ouders. We zien dat de kennis over de sector bij hen toeneemt en we krijgen positieve reacties. De Beter Leven-kippen bieden meerwaarde voor de kinderopvang en maken ons onderscheidend', stelt De Bok.