Kwekers en onderzoekers werken samen bij valoriseren reststromen

Tijdens de internationale sierteeltvakbeurs op 3 november presenteerde Jack Goossens het boek van Dubbel Doel Flora. Dubbel Doel Flora is een initiatief ontstaan vanuit Varta.

Broers Jack en Charl Goossens, beiden eigenaar van laurierkwekerij Gova in het Noord-Brabantse Nispen, richtten Dubbel Doel Flora op met als doel om verhalen en denkwijzen over inhoudstoffen van planten kenbaar te maken naar de sector. 'Dubbel Doel Flora is uitgegroeid tot een bedrijf, waarin we echte producten van de grond proberen te krijgen', zegt Jack Goossens.

Nieuwe producten

In het Dubbel Doel Flora-boek delen jonge onderzoekers hun bevlogenheid over het verwaarden van reststromen uit de sierteelt en wordt gevisualiseerd hoe oude waarden van planten zijn te gebruiken om nieuwe producten mee te maken.

'Aan de hand van dit boek hopen wij collega-telers te inspireren om na te denken over nieuwe toepassingen. Bloemen en planten zijn er niet alleen voor de sier. Er zit veel meer potentie in de floragewassen', meldt Charl Goossens. 'De geschiedenis laat ons bijvoorbeeld zien dat planten veel essentiële stoffen bevatten die mogelijk een effect op de gezondheid hebben.'

Veel plantaardige materialen die niet als eindproducten worden verkocht, worden vernietigd of gecomposteerd. Denk aan snoeihout, tomatenplanten, uitgebloeide rozenstruiken of onverkochte gewassen.

Coronacrisis

Zeker tijdens het begin van de coronacrisis in maart vorig jaar werd pijnlijk duidelijk dat er iets moest worden gedaan aan dergelijke reststromen. Een stroom kwalitatief goede bloemen en planten bleef achter op kwekerijen en het gros van de sierteeltproducten draaide door op de veilingklok.

In opdracht van Greenport West-Holland, gemeente Westland, provincie Zuid-Holland en Stichting Innovatie Glastuinbouw Nederland onderzocht Varta de valorisatie van twintig potentievolle bijstromen en het naar de markt brengen daarvan. 'We proberen de producten zoveel mogelijk wetenschappelijk te benaderen. We willen niet een doorsneeproduct zijn, maar iets van waarde toevoegen', zegt Charl Goossens.

Aanpassing teeltwijze

Voor het onderzoek zijn verschillende kwekers benaderd met de vraag of ze over interessante reststromen beschikken. Bovendien werden de kwekers zelf ook betrokken bij het ontwikkelen van producten. 'Ze kunnen meedenken over een eigen businesscase. Dit kan betekenen dat ze hun teeltwijze aanpassen op een specifiek product. Bijvoorbeeld richting voedselveilig telen', voegt Charl Goossens toe.

Varta en Dubbel Doel Flora behoren tot de weinige initiatieven op het gebied van valorisatie in de sierteelt. Projecten met plantvezels zijn wel in opkomst. 'Bloempapier is een van de eerste concrete resultaten van onze aanpak. Dit is papier dat voor een groot deel uit plantmateriaal bestaat dat anders zou worden weggegooid', meldt Jack Goossens. 'Ons Dubbel Doel Flora-boek is gedrukt op bloempapier.'

Regelgeving

Charl Goossens ziet nog een hoop uitdagingen in de opschaling van de valorisatieonderzoeken. 'Voor veel kwekers en voor ons gaan de kosten voor de baat uit. We kunnen eventuele financiële ondersteuning vanuit de overheid goed gebruiken.' Ook maakt de regelgeving het niet makkelijk. 'Een bloemsteel verliest zijn certificering en wordt als afval bestempeld, terwijl de inhoud hetzelfde blijft.'

De broers zijn ervan overtuigd dat kwekers elkaar kunnen helpen. 'Wat de ene kweker teelt, kan de ander misschien gebruiken.' Ze vinden dat er pilots moeten komen met verschillende kwekers in samenwerking met universiteiten en kennisinstellingen. 'Alleen op deze manier kunnen we richting circulaire landbouw toe gaan.'

Gezondheid

In de toekomst hoopt Charl Goossens beide bedrijven dichter bij elkaar te brengen. 'Met Varta blijven we onderzoek doen naar planten en gezondheid. Dubbel Doel Flora gaat ons helpen met het uitzetten, opschalen, coördineren en licentiëren van nieuwe producten.'

De ondernemer benadrukt dat zijn producten niet mogen worden weggezet als medicatie of kwakzalverij. Wel is de wetenschappelijke onderbouwing de leidraad van het onderzoek. 'Er liggen grote kansen in de combinatie van planten en gezondheid. We kijken nu welke planten op welke aandoeningen een positief effect kunnen hebben. We willen hoog in de verwaardingspiramide blijven staan.'

Lange adem

Het hoogwaardig verwaarden van plantaardige reststromen is een project van de lange adem. Dit kan volgens Charl Goossens alleen maar duurzaam worden volgehouden als het rendement oplevert. Een rendement voor de wereld en voor de producent en de verwerker. 'Een onrendabele businesscase is op de lange termijn niet vol te houden en daarmee niet duurzaam.'