'Benut de kennis en kunde van boeren'

Inmiddels is het 65 jaar later en er is weinig veranderd. Boeren worden nog altijd de les gelezen en de wet wordt voorgeschreven door partijen die ver van de landbouw afstaan. Dat leidt tot bureaucratische gedrochten die onder boeren geen draagvlak hebben. Kijk naar het stikstofmodel. Boeren krijgen een ondoorgrondelijk rekenmodel voorgeschreven dat niet aansluit bij hun waarnemingen in het veld en waarbij de doelen nimmer haalbaar blijken.

Vorige week gaf het Planbureau voor de Leefomgeving eindelijk toe dat de modellentheorie weinig verband houdt met de natuur in het veld. Waarom hebben zij niet eerder naar de boeren geluisterd die daar al twintig jaar tegen ageren? Ander voorbeeld is het stikstofplan van AgriNL, een netwerk van grote spelers in de agrifoodsector. Het plan sneuvelde al voordat het was gepresenteerd. AgriNL was vergeten naar boeren te luisteren en hen erbij te betrekken, de uitkomst was daarom te verwachten.

Veel plannen en adviezen zijn vaak afkomstig van mensen die zelf niet hun inkomen halen uit de vrije markt. 'Miles from the cornfield' bedenken zij plannen, zonder inzicht te hebben in complexe marktmechanismen, zoals opbrengsten die onderhevig zijn aan wereldmarktprijzen, kostprijzen die je drukt met efficiëntie en innovatie en het feit dat de markt voor duurdere producten beperkt is.

Wil je een plan gedragen krijgen binnen de landbouw, dan is mijn advies: benut de kennis en kunde van boeren! En sluit aan bij de ambities en plannen van de sectoren zelf. De varkenshouderij is dat gelukt. Wij hebben een plan en werken daaraan met bedrijven in de periferie die mee willen bouwen aan een betere toekomst voor varkenshouders in Nederland.

En als we eerlijk zijn, hebben wij als bestuurders daarin ook nog een slag te maken: samenwerken! In de varkenshouderij is het ons gelukt om te komen tot één varkensgeluid. Maar er is meer nodig. De stap moet worden gezet naar één landbouwgeluid. Dan wordt de oude uitspraak van Eisenhower vlot historie.