Akkerbouwer Gerrit Lucas: 'NKG maakt grondbewerking uitdagend'

Gerrit Lucas heeft wel even tijd, want het is te nat om de uien te laden. Vader Niek en broer Arjan schuiven ook aan in het atelier van hun moeder in een van de schuren. De maten zetten de afgelopen twee jaar grote stappen in NKG. Voor teeltjaar 2019 ploegden ze voor het eerst een perceel niet. Voor 2021 ploegden ze helemaal niets.

Lucas zag de goede resultaten van NKG bij collega's en op percelen waar hij bieten rooit als zzp'er bij een loonwerker. 'Je ziet dat de bodem dan veel meer draagkracht heeft. Je kunt op die percelen sneller rooien, je krijgt er minder snel sporen en je gaat er minder snel modderen, zelfs in de regen. Met ploegen gooi je alles in één keer op z'n kop. Alle kanaaltjes in de bovenste 20 centimeter zijn weg en je verstoort de capillaire werking.'

Alles blijft staan in de winter

Met ploegen werk je wel in één keer de gewasresten en groenbemester onder. Bij NKG is het de vraag hoe je daarmee omgaat, vooral als de groenbemester tot in het voorjaar blijft staan. Tot najaar 2019 klepelde Lucas de groenbemesters en ploegde die nog voor de winter onder. Nu blijft alles in de winter staan. Dat is goed voor de bodem en de opname van stikstof, geeft de ondernemer aan.

Lucas probeerde diverse technieken om de groenbemester kapot te krijgen. Dat begint bij het vermijden van taaie soorten in het mengsel, zoals tuinkers. De eerste jaren freesden ze de groenbemester zonder bewerking vooraf en ze pootten en zaaiden in dezelfde werkgang de aardappelen of de andere gewassen. Dat gaat goed als de groenbemester verzwakt is door vorst. Maar in de winter van 2020 vroor het niet en in 2021 lag er sneeuw toen het ging vriezen. De groenbemesters hadden daardoor weinig te lijden van de vorst.

Twee jaar gebruikten de ondernemers een ecoploeg. Bovenover ploegden ze daarmee in 2019 op 12 centimeter diepte en in 2020 op 5 centimeter. Dat laatste was geen succes, vooral niet door de harde grond van dat voorjaar. Op ongelijke stukken kwam de ploeg soms uit de grond, in plaats van dat hij erdoorheen sneed.

Dit voorjaar gebruikte Lucas twee machines op proef: de cultivator Kerner Corona 300 en een Knoche-messenwals. De cultivator liet hij ook aan het werk zien op twee demonstraties die Delphy organiseerde bij collega's. Messenwalsen zijn ontwikkeld om maisstoppels te kneuzen, legt hij uit. Maar telers gebruiken ze ook steeds vaker om een graszaadstoppel kapot te krijgen.

Messenwals heeft betere capaciteit

Een van de voordelen van messenwalsen is de capaciteit. Ze zijn twee tot drie keer sneller dan klepelmaaiers. De messenwals leverde een prima resultaat. De machine sneed de groenbemester op uienland goed kapot. De opkomst van het blauwmaanzaad dat daarna op het perceel groeide, was nog nooit zo goed.

De messenwals maakt een groenbemester minder fijn dan met klepelen. Lucas heeft het idee dat dit beter is voor het bodemleven. 'Dat moet harder werken om de gerafelde stukjes na de messenwals aan te pakken, dan het fijne materiaal na het klepelen. Ook bij voedsel is het goed als er structuur in zit.'

Ondanks het gebruik van de messenwals hebben de maten één graszaadstoppel waar suikerbieten zouden komen 'voor alle zekerheid' een keer met glyfosaat gespoten om grasopslag te voorkomen, vertelt Niek Lucas. Toch was het dit jaar alsnog nodig om een grassenmiddel in die bieten te spuiten.

'Pittige prijs'

De familie besloot toch om geen messenwals aan te schaffen, vooral vanwege de 'pittige prijs'. De Kerner-cultivator hebben ze wel gekocht. 'Daar zijn we heel content mee', zegt Lucas. De machine kan heel ondiep werken. Met de juiste beitels geeft 5 centimeter diepte een goed resultaat. Met het snelwisselsysteem kost het slechts een kwartiertje om een set beitels te verwisselen.

Lucas maakte wel zelf twee steunwielen voorop de cultivator. Als de cultivator in de hef wordt gedragen, reageert deze bij ondiepe bewerking te veel op de trekker.