'En nu terug naar de onderhandelingstafels'

Daags voor de actiedag peilde de redactie van Nieuwe Oogst het animo onder boeren en tuinders verspreid over het hele land (zowel leden als niet-leden van LTO). Binnen een halve dag hadden we al voldoende reacties om ons onderzoek representatief te kunnen noemen. Het laat zien hoe het onderwerp leeft. Bij 1.664 respondenten hebben we de peiling gesloten, dat was dinsdag om 17 uur. 24 procent gaf aan van plan te zijn mee te doen aan de acties. Een fors aantal.

Veel van hen zien demonstreren als enige uitweg, anderen lieten weten dat vooral jongeren niet te houden zijn en het mooi vinden om de weg op te gaan. De sociale druk speelt eveneens een rol. Dit geldt ook voor toeleverende bedrijven en loonwerkers. Doe je niet mee, dan ben je tegen ons.

76 procent van de respondenten zei niet mee te doen aan de acties. Zij zien demonstreren niet als de manier om problemen op te lossen, hebben het te druk met het eigen bedrijf of hebben besloten te stoppen. Veel van hen gaven aan liever de problemen op te lossen via de bestuurstafels.

Demonstreren is een middel om jezelf te laten zien en onderwerpen te agenderen. Het vraagstuk over stikstof is echter te complex om op deze manier beleid af te dwingen. Dat geldt ook voor de andere ingewikkelde uitdagingen waar de land- en tuinbouw voor staat. Denk aan klimaat, water en verdienvermogen.

Dat betekent dus dat we kunnen demonstreren wat we willen, maar we moeten uiteindelijk toch terug naar de onderhandelingstafels om daar de complexe vraagstukken in gezamenlijkheid op te lossen. Dat vraagt om vertrouwen en mandaat.

En ondertussen het hoofd koel houden. Want zolang er geen duidelijk overheidsbeleid is, zullen de rapporten en adviezen blijven komen.