Helma Lodders: 'Chauffeurs veetransport zien vaak opgestoken middelvingers'

Helma Lodders is geen onbekende voor de landbouw. Ruim tien jaar zat ze in de Tweede Kamer voor de VVD en vrijwel die hele periode was ze landbouwwoordvoerder. Samen met haar man woont ze op een melkveebedrijf in Zeewolde. Ze komt uit een boerengezin in Brabant en haar beide opa's waren veehandelaar.

Wij vinden dat je zo min mogelijk met open normen moet werken

Helma Lodders, voorzitter Vee & Logistiek Nederland

Een logische stap dus om voorzitter te worden van Vee & Logistiek Nederland?

'Ik werd er al voor benaderd toen ik nog Kamerlid was. Het advies aan stoppende Kamerleden is eigenlijk om een paar maanden rust te nemen en rustig te kijken wat je erna wilt doen. Maar buurmans grond is meestal maar één keer te koop. Ik vind het een geweldige uitdaging en een heel boeiende sector met meer dan achthonderd bedrijven. Van eenmanszaken tot grote bedrijven. Ik heb deze kans daarom met beide handen aangegrepen.'

Het maatschappelijk debat over de veehouderij is erg gepolariseerd, zeker over diertransport. Is dat niet spannend?

'Dat klopt en dat heb ik natuurlijk in de Tweede Kamer van dichtbij meegemaakt. Dat is iets wat ik heb meegewogen in mijn keuze. Maar voor mij is het juist een extra motivatie om het wel te doen. Ik vind het belangrijk om te laten zien hoe goed Nederlandse veetransporteurs met het vee omgaan. Hoeveel vakkennis, innovatie en expertise er is in deze sector en in de hele keten. De transportsector is een belangrijke en onmisbare schakel in die keten.'

Wat merken chauffeurs van die polarisatie?

'Heel veel, helaas. Bij stoplichten zien ze vaak opgestoken middelvingers en chauffeurs van veetransport mijden het liefst parkeerplaatsen en benzinepompen langs snelwegen. Dan zetten ze liever de wagen even neer op een rustige binnenweg. Allemaal om vervelende situaties te voorkomen. De discussie over dierenwelzijn bij transport raakt ze heel erg.

'De bezetting van de varkensstal in Boxtel destijds is ook de veetransporteurs niet in de koude kleren gaan zitten. Dat raakt ook hun werk. Chauffeurs zijn vaak nuchtere mensen, maar het is natuurlijk helemaal niet leuk als je allerlei verwijten krijgt als je zelf alles in het werk stelt om de dieren zo goed mogelijk te verzorgen.'

Hoe is dit te stoppen?

'Dat is lastig. Ik denk zelf dat het helpt om open en transparant te laten zien hoe we werken en wat we doen. Zelf post ik bijvoorbeeld foto's van en teksten over mijn werkbezoeken op sociale media. Het is belangrijk dat mensen weer leren wat er allemaal bij komt kijken voordat een stukje vlees op hun bord ligt. Dat het afkomstig is van dieren en die worden daarvoor geslacht. Ook het transport hoort daarbij. Het is daar een onderdeel van.'

Wat zijn de belangrijkste issues voor de sector?

'Dat is toch wel de wet- en regelgeving die verandert, zowel in Nederland als in Europa. Europa is bezig met een wijziging van de transportverordening en in Nederland is recent de nieuwe Wet dieren aangenomen. Voor ons is het heel belangrijk dat er geen ad-hocbeslissingen worden genomen.

'Besluiten moeten worden genomen op basis van wetenschappelijke feiten. En rondom dierenwelzijn speelt veel emotie, het is lastig te definiëren. Wij vinden dat je zo min mogelijk met open normen moet werken. Vul in wat de standaarden zijn voor dierenwelzijn. Daar kun je mee werken.'

Hoe kun je dat doen?

'Daar moet je wetenschappers bij betrekken. Vee & Logistiek Nederland laat daarom samen met Wageningen University & Research in een publiek-private samenwerking onderzoeken wat die standaarden zouden moeten zijn. Op basis van feiten dus. Dan kun je het gesprek over dierenwelzijn ook veel makkelijker met elkaar voeren.'

In Europa staat de transportduur ter discussie.

'De transportduur alleen zegt niet zoveel. Je kunt waarschijnlijk beter een transport van twaalf uur hebben waarbij de dieren alle comfort hebben, dan een transport van acht uur onder slechte omstandigheden.

Of de discussie over export: vanuit Gelderland of Overijssel ben je sneller in Duitsland dan in de Randstad. Voor Oost-Nederland is een slachterij in Duitsland vaak dichterbij dan een in Nederland. In ieder geval is een gelijk speelveld in Europa heel belangrijk.'

Nederland loopt voorop. Is dat een voordeel?

'Dat kan een voordeel zijn. Maar vergeet niet dat de transporteurs met enorm grote investeringen te maken hebben. Nederland is koploper op het gebied van innovaties. Zo bezocht ik een bedrijf dat had geïnvesteerd in een luchtgekoeld ventilatiesysteem. Zo'n wagen kost tussen de 400.000 en 450.000 euro. Dat is niet voor ieder bedrijf weggelegd. Als dat versneld moet worden ingevoerd, moet dat ook financieel mogelijk worden gemaakt.'

Hoe verloopt de samenwerking in de keten?

'Er is een heel goede overlegstructuur met onder meer de verschillende veehouderijsectoren. Er is maandelijks overleg. Een andere belangrijke samenwerkingspartner is de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA), die toezicht houdt op de veetransporten.

'Dagelijks heeft een transporteur te maken met mensen van de NVWA. Een probleem voor ons zijn de stijgende tarieven, terwijl er problemen zijn bij de NVWA door personeelstekorten. Wij zijn bereid mee te denken als het gaat om planning en inzet van mensen bij keuring en controle. Het vraagt van de NVWA ook enige flexibiliteit qua werkwijze.'