Questionmark: 'Afspraken duurzaamheid onzichtbaar in supermarkt'

Uit onderzoeksrapport Superlijst Groen van stichting Questionmark blijkt dat, hoewel supermarkten zich hebben verbonden aan het Klimaatakkoord en het Deltaplan Biodiversiteitsherstel, de meeste supermarkten geen meetbare doelstellingen hebben voor het stimuleren van natuurinclusieve landbouw en een meer plantaardig voedingspatroon.

Supermarkten delen nauwelijks informatie over de herkomst en teeltmethode van hun producten, concluderen de onderzoekers. De aanpak van ontbossing voor soja en palmolie, het aandeel regionaal en natuurinclusief geproduceerd voedsel en het terugdringen van verpakkingsmateriaal blijven achter bij de gemaakte afspraken. Onaanvaardbaar in deze tijd met grote problemen rond klimaat en biodiversiteit, vinden de bij dit project aangesloten organisaties Natuurmonumenten, Natuur & Milieu en Mighty Earth.

Maatschappelijke verantwoordelijkheid

Op de winkelvloer blijkt volgens de onderzoekers dat supermarkten de maatschappelijke verantwoordelijkheid voor duurzame landbouw vooral bij hun klanten leggen. Dit ondanks de afspraak dat de supermarkten zich inspannen om biodiversiteit een prominentere plek te geven in de keurmerken, standaarden en certificering waar zij gebruik van maken.

Supermarkten besteden in publicaties en op de winkelvloer wel incidenteel aandacht aan het 'lokaal geproduceerd' aanbod. Van het streefbeeld van koepelorganisatie CBL om bij te dragen aan een betere positie voor boeren en tuinders, die aantoonbaar bijdragen aan biodiversiteitsherstel, is op dit moment nog geen sprake.

Een gemiste kans, vinden de onderzoekers, zeker in een jaar waarin lokaal en duurzaam eten zo'n vlucht heeft genomen. Dat blijkt uit het succes van de 'support your locals'-acties en de groei van veel korteketeninitiatieven in het land.

Voorlopers

Albert Heijn is volgens de onderzoekers de enige keten die het aandeel groente en fruit afkomstig van Nederlandse bodem en het aandeel biologisch in de huismerken rapporteert. Ook wat betreft verpakkingen is Albert Heijn de enige supermarkt die in detail rapporteert over de behaalde vermindering van specifieke verpakkingsmaterialen.

Ekoplaza kan met een grotendeels plantaardig en biologisch assortiment ook rekenen op de complimenten van de natuurorganisaties die zich achter het onderzoek hebben geschaard. De onderzoekers rekenen Albert Heijn en Ekoplaza tot de voorlopers. Plus, Aldi en Lidl zijn de middenmoters en Coop, Dirk en Jumbo rekenen zij tot de achterblijvers op duurzaamheidsgebied.

Nederlandse boer

'Lokaal en duurzaam geproduceerde producten verdienen een prominentere plek in de schappen van Nederlandse supermarkten', zegt directeur Marc van den Tweel van Natuurmonumenten in een reactie. 'Zolang wordt gestunt met goedkope groenten uit het buitenland, terwijl Nederlandse boeren geen eerlijke prijs krijgen voor hun duurzaam geproduceerde gewas, is een onderzoek als Superlijst Groen broodnodig.'

Van den Tweel vraagt een actieve houding van supermarkten om juist deze duurzame en lokale producten onder de aandacht van de consument te brengen. 'Dat is een must voor het behoud van het landschap en de biodiversiteit in ons land.'