Zomerstalvoeren wint aan populariteit

Achtergrond Melkvee Pieter Stokkermans 21 apr 2021 om 13:00uur

Herfstgras is vaak te nat om te kuilen en vanwege vocht en een tekort aan suikers lastig te beweiden. Toch moet het perceel schoon de winter in. Steeds meer melkveehouders stappen daarom over op zomerstalvoeren om het gras tot waarde te brengen.

Jelmer Heida, rundveespecialist bij ABZ Diervoeding, merkt dat vooral in het najaar zomerstalvoeren in populariteit toeneemt. 'We zien steeds meer nawerking van nutriënten in de bodem. Bij de droge zomers van de laatste jaren komt de mineralisatie in de bodem in het najaar op gang.'

Hierdoor groeit in september, oktober en november nog veel gras. Dit bevat minder suikers en is minder smaakvol voor beweiden. Ook inkuilen is niet altijd een optie. Door minder zonuren is de herfstkuil lastig tot waarde te brengen. 'Het als vers gras verstrekken is dan een smakelijk alternatief', zegt Heida.

Goed plannen

Ook in de zomer is het gras smakelijk, eventueel met weidegang. Hier ziet Koen van Bergen, adviseur ruwvoer- en mineralenmanagement bij Agra-Matic, het grasmanagement als grootste uitdaging. 'Hoeveel gras heb ik op dit moment en hoeveel gras heb ik volgende week? Wanneer kom ik weer terug bij een perceel om weer 2.000 tot 2.500 kilo droge stof per hectare te hebben?'

Iedere snede heeft uitdagingen voor een constant rantsoen

Koen van Bergen, adviseur ruwvoer- en mineralenmanagement bij Agra-Matic

Rond die 2.500 kilo heeft het gras een goede samenstelling, weet Van Bergen. 'Het bevat dan veel eiwit dat gemakkelijk is te benutten. Hierdoor is te besparen op krachtvoer. Daarbij gedraagt vers gras zich anders dan kuilvoer, omdat vers gras suikers bevat, wat in de pens als energiebron wordt gebruikt om eiwit uit vers gras te verteren.'

Groeitrappen

De adviseur raadt daarom aan om sowieso groeitrappen te creëren, zoals ook bij weidegang wordt gedaan om te proberen een ideale hoeveelheid droge stof te winnen.

'Bijvoorbeeld door bij iets boven de 2.000 kilo droge stof in een perceel te starten met graswinning en iets onder de 3.000 kilo te stoppen. Mocht er al 3.000 kilo staan, dan is het misschien verstandig om te wachten tot er een maaisnede staat om in te kuilen', zegt Van Bergen.

• Lees ook: Melkveehouder uit Britsum enthousiast over zomerstalvoeren

Daarbij is het volgens de Agra-Matic-man de kunst om het hele jaar door constant hetzelfde rantsoen in de koe te krijgen. 'Iedere snede heeft uitdagingen. In de zomer groeit het gras minder snel dan in het voorjaar. Het vraagt toch een stukje ervaring om hiermee om te gaan.'

Voordelen

Volgens Heida is het voor iedere ondernemer de overweging om weidegang of zomerstalvoeren toe te passen. 'Het heeft beide voordelen. Voor beweiden heb je minder machines en arbeid nodig. Ook beur je de weidepremie', licht hij toe.

'Met zomerstalvoeren kun je beter sturen, bijvoorbeeld door een deel van het ene perceel en een deel van het andere perceel te pakken. De verkaveling van het bedrijf kan ook reden zijn om voor zomerstalvoedering of juist voor weidegang te kiezen. Sommige ondernemers doen beide.'

Extra opname

Door de betere smaak eten koeien vers gras liever dan kuilgras. In het voorjaar is de opname van vers gras 17 kilo droge stof tegen een opname van 15 kilo droge stof kuilgras. Met die 2 kilo droge stof wordt bij een voederwaarde van 1.000 VEM per kilo droge stof 2.000 VEM extra opgenomen.

Verder zit in vers gras 100 tot 150 VEM per kilo droge stof meer dan in kuilgras. Uitgaande van 100 VEM is dit bij de overige 15 kilo is nog eens 1.500 VEM extra voederwaarde. In totaal dus 3.500 VEM meer uit ruwvoer. Daarmee worden toch enkele kilo's krachtvoer bespaard.

Eiwitaanvulling

In het najaar is het verse gras iets meer een eiwitaanvulling, weet de rundveespecialist. 'Met stalvoeren is het dan toch mogelijk om veel gras in de koe te krijgen dat bij weiden lang niet wordt gehaald. Vaak wordt dit najaarsgras naast een half winterrantsoen gevoerd. Met veel eiwit en een hoge vertering wordt ook hier de 1.000 VEM gehaald.'

'Op hete zomerdag vroeg maaien met de dauw er nog in'

Jelmer Heida van ABZ Diervoeding denkt dat zomerstalvoeren in de zomerperiode leidt tot een betere drogestofopname dan beweiden, vooral op warme droge dagen. 'Bij weidegang komen koeien al vrij snel naar de ingang van de weide. De voeropname is dan laag.' Heida raadt daarom aan om op hete dagen in de vroege ochtend te maaien en vervolgens aan het hek te voeren, met de ochtenddauw er nog in. 'Belangrijk daarbij is dat dit gras gemakkelijk verteerbaar is, met niet te veel ruwe celstof. Structuur kost de koe te veel energie. Omdat de koe op warme zomerdagen minder eet, moet de energieopname zo hoog mogelijk zijn om melk te kunnen produceren.'