Exitpoll: winst voor VVD, verlies voor CDA, BBB op een zetel

Hieronder de eerste exitpoll van Ipsos in opdracht van de NOS. Tussen haakjes het verschil ten opzichte van de uitslag van 2017. In de loop van de verkiezingsavond kan deze nog zetelverdeling nog veranderen.

VVD: 35 (+2)
PVV: 17 (-3)
CDA: 14 (-5)
D66: 27 (+8)
GroenLinks: 8 (-6)
SP: 8 (-6)
PvdA: 9 (0)
ChristenUnie: 4 (-1)
Partij voor de Dieren: 6 (+1)
50PLUS: 1 (-3)
SGP: 3 (0)
DENK: 2 (-1)
FVD: 7 (+5)
Volt: 4 (+4)
JA21: 3 (+3)
BoerBurgerBeweging: 1 (+1)
BIJ1: 1 (+1)

Opvallend is de grote winst van D66 die met 8 zetels winst op 27 zetels lijkt uit te komen. Met deze uitslag wordt de partij van Sigrid Kaag de tweede partij van het land. Het CDA onder leiding van Wopke Hoekstra verliest 5 zetels en komt op 14. De ChristenUnie levert 1 plek in en komt op 4 zetels.

De huidige coalitie van VVD, CDA, D66 en Christenunie komt op een ruime meerderheid van 80 zetels. Zonder die laatste partij is er op basis van deze poll nog een krappe meerderheid van 76 zetels.

De drie linkse oppositiepartijen GroenLinks, SP en PvdA lijken volgens de eerste exitpoll af te stevenen op een flinke nederlaag. Zowel GroenLinks als de SP verliezen 6 zetels. De PvdA blijft gelijk op 9 zetels.

Vierde nederlaag

Voor partijleider Lilian Marijnissen van de SP is de exitpoll van Ipsos in opdracht van de NOS een bittere pil. Het is haar vierde nederlaag op rij bij verkiezingen sinds haar aantreden in 2017.

Bij de vorige verkiezingen voor de Tweede Kamer steeg GroenLinks juist flink. Vier jaar geleden ging de partij van Jesse Klaver van vier naar veertien zetels. De partij deed toen na de verkiezingen mee aan de formatiebesprekingen, maar dat liep na een paar maanden mis.

De PvdA kende een lastige campagne. Een paar maanden voor de verkiezingsdag stapte Lodewijk Asscher op als lijsttrekker. Hij trok daarmee de consequentie uit de toeslagenaffaire. Lilianne Ploumen volgde hem op, maar dat levert de partij dus geen extra zetels op. Eerder stond de partij in de peilingen wel licht op winst.

Van de linkse partijen is er wel winst voor de Partij voor de Dieren, die 1 zetel wint en op 6 komt. De PVV verliest terrein. De partij van Geert Wilders levert 3 zetels in en komt op 17. Forum voor Democratie wint 5 zetels en komt uit op 7 in deze peiling.

Naast nieuwkomer BBB komt ook BIJ1 op 1 zetel. JA 21 komt uit het niets op 3, Volt op 4.

Onzekerheid in exitpoll

De exitpoll van Ipsos geeft een eerste beeld van de verkiezingsuitslag. In 2017 verschoven er na de definitieve telling nog zes zetels van de ene naar de andere partij. Door de coronacrisis is de exitpoll dit jaar nog onzekerder, waarschuwde Ipsos vooraf. Dat komt doordat de poststemmen van de 70-plussers dit jaar niet meedoen aan de exitpoll bij de 45 stembureaus waar het onderzoekbureaus stemmers ondervraagt. Om dat te corrigeren zijn ook vijfduizend Nederlanders online benaderd met de vraag op welke partij ze hebben gestemd.

De eerste uitslagen van de stembureaus komen waarschijnlijk vanaf 21.40 uur binnen. Rond middernacht hoopt het ANP met een voorlopige progones te komen. De uitslag in enkele tientallen gemeenten wordt dan doorgerekend naar een zetelverdeling in de Tweede Kamer.