Spoelen van roostervloeren zorgt voor forse ammoniakreductie

Dat blijkt uit een proef op de Dairy Campus in Leeuwarden. Door elke keer een dun laagje water over de vloer en het mestoppervlak te spreiden, wordt het effect groter. Nadeel van het gebruik van water is de toename van de mesthoeveelheid.

Tijdens het groeiseizoen hoeft dat niet te leiden tot een tekort aan opslagcapaciteit. Gebruik van water sluit dan juist goed aan bij het verdund uitrijden van drijfmest, dat ook een emissiereducerend effect heeft. Aan de andere kant moet tijdens het stalseizoen wel extra opslagcapaciteit beschikbaar komen.

Vier afdelingen

Dairy Campus startte de proef in 2018. Bedoeling was om het effect van mestschuiven en spoelen van de vloer met water op de ammoniakemissie te onderzoeken. De verwachting was dat door het gebruik van water, in combinatie met schuiven, de ammoniakemissie afneemt doordat de vloer schoner blijft en de mest verdund wordt.

Dairy Campus kan het effect op de ammoniakemissie van verschillende behandelingen, zoals het toedienen van water, gelijktijdig en onderling met elkaar en met een referentie vergelijken in vier verschillende afdelingen. Elke van deze vier afdelingen biedt plaats aan vijftien melkkoeien. Die zijn gehuisvest in ligboxen, in combinatie met een betonnen roostervloer.

Sproeisystemen

Het water werd in deze afdelingen op twee verschillende manieren toegediend. In twee van de vier afdelingen is een sproeisysteem gebruikt dat onder het voerhek is gemonteerd. In één van deze afdelingen is het sproeien gecombineerd met een roosterschuif die elke twee uur de vloer schoon schoof. Dat kostte 73 liter water per dier per dag.

In een derde afdeling is in één keer een hoeveelheid water in de vrijwel lege kelder gebracht, vergelijkbaar met gemiddeld 54 liter per dier per dag. De emissies in deze drie afdelingen zijn vergeleken met een vierde afdeling waar niets is gebeurd. Dat was de referentieafdeling.

Schuiven maakt geen verschil

De reductie van de afdelingen waarin gespoeld werd, was gemiddeld 45 procent. Daarbij maakt het nauwelijks verschil of er ook nog geschoven werd. Uit het verloop van de emissies tijdens deze behandelingen bleek ook dat het reductie-effect gedurende de ronden iets toenam.

Het gebruik van water door het vooraf in de kelder toe te dienen, is minder effectief. De gemiddelde reductie is met 18 procent een behoorlijk verschil tussen de twee ronden. Het reductie-effect nam tijdens de ronden juist iets af.

Praktische toepassing

Onderzoeker Hendrik Jan van Dooren noemt deze vorm van ammoniakemissie door het spoelen van de roosters charmant en praktisch goed toepasbaar. 'Er zijn op de markt installaties te koop waarmee je vloeren nat kunt houden. Dat doen sommige boeren in de zomer om de roosters goed beloopbaar te houden. Maar je kunt met deze installaties ook meer water toedienen.'

Volgens Van Dooren staat het toedienen van extra water ook op de RAV-lijst. 'Punt is dat het toepassen van zo'n maatregel nog niet verzilverd wordt. Als dat wel gaat gebeuren, moet je bij dit systeem zorgen voor een goede borging van de gebruikte hoeveelheid water.'

Extra opslagcapaciteit

Daarnaast is door de verdunning van de mest uiteraard extra opslagcapaciteit nodig. 'Je zou de maatregel ook alleen tijdens het groeiseizoen kunnen toepassen, maar dan is het het effect jaarrond gezien natuurlijk minder', aldus Van Dooren. Het onderzoek is opgezet door Wageningen UR in samenwerking met LTO Noord en het Innovatiefonds Dairy Campus. Het project wordt gefinancierd door het ministerie van LNV, ZuivelNL en LTO Noord Fondsen.