Verschraling van teelten dreigt door kleiner middelenpakket

Verberkt is al lange tijd bezorgd over het schrappen van cruciale gewasbeschermingsmiddelen op nationaal en Europees niveau. 'Vaak zijn de nieuwe groene alternatieven niet van dien aard dat ze de oude middelen volwaardig kunnen vervangen.' Maar slechts roepen om meer chemie is te simpel, stelt Verberkt.

Desinfectie van werkruimten en kassen dreigt zelfs een groot probleem te worden

Helma Verberkt, beleidsspecialist Plantgezondheid bij Glastuinbouw Nederland

Uw oproep klinkt alarmistisch. Het gaat toch juist de goed kant op qua vergroening in de Glastuinbouw?

'Dat klopt inderdaad. Eerst even het goede nieuws schetsen: we managen jaarlijks eigenlijk vier zomers in onze kassen ten opzichte van de open teelten. Zonder overigens iets af te willen doen aan die open teelt, want zij hebben weer hun eigen uitdagingen. Maar de totale inzet van chemie in die vier cycli onder glas is minimaal en dat is een prachtige prestatie.'

Het Compendium voor de Leefomgeving (CLO) viel u daar deze week enthousiast in bij.

'Ja, uit cijfers van het CLO blijkt dat de glastuinbouw steeds minder toxische gewasbeschermingsmiddelen gebruikt. Het gebruik was al laag, maar is vanaf 2012 verder gedaald. De glastuinbouw springt er daarmee positief uit. Het berekende risico is afgenomen.'

Tegelijk schuilt daar een fors probleem?

'In mijn optiek hebben we de bodem bereikt. Als we niet oppassen, gaan we noodzakelijkerwijs weer omhoog qua inzet van gewasbeschermingsmiddelen, omdat er te weinig effectieve groene alternatieven zijn. Het is zelfs een gemiste kans om duurzaamheid in veel teelten door te zetten, omdat we beheerskracht missen.'

Welke teelten staan nu concreet onder druk?

'Welke teelten niet? Het is een feit dat glastuinders over de volle breedte moeite hebben met het beperkte pakket. Bijna maandelijks sneuvelen er in EU-verband middelen, waarvoor nog geen goede vervanger is. Desinfectie van werkruimten en kassen dreigt zelfs een groot probleem te worden.'

Toch graag een concreet voorbeeld.

'Deze week nog werden we op de hoogte gebracht door distributeur Nufarm dat het College voor de toelating van gewasbeschermingsmiddelen en biociden (Ctgb) het toepassingsgebied van Rizolex Vloeibaar (11098 N) heeft ingeperkt. Hierdoor ontstaat er bij de beheersing van rhizoctonia in radijs een groot knelpunt. Maar ook in de bedekte teelt van onder meer sla en koolgewassen.'

Dus een appel voor meer chemie?

'Nee, wel een beter aansluitende chemie naast biologie en technologie. Door de inzet van bestuivers en biologische bestrijders wordt steeds meer gezocht naar beter integreerbare groene middelen in de glastuinbouw. De verwachting is dat het risico op waterleven verder zal afnemen door de verplichte waterzuivering en toename van het aantal nullozers.

'We zijn op de goede weg. Maar dit mag niet leiden tot verdere inperking van het al knellende middelenpakket. Correcties blijven noodzakelijk en zijn onderdeel van Integrated Pest Management (IPM). In een gesloten systeem als de kas kun je de impact van chemie op het milieu sterk beperken.'

U pleit voor een drietrapsraket?

'Ja. Uitgaande van sterke gewassen is een combinatieaanpak van ecologie, hightech én chemie is de enige sleutel tot langjarige robuuste teelten, plantgezondheid en gevarieerd gewas in de sierteelt en voedingstuinbouw. De ontwikkelingen in hightech gaan snel. Denk aan robotisering, drones en sensoren voor vroege detectie en preventie. Nieuwste loot aan de boom is zelfs het trainen van biologische bestrijders.'