Economische klap crisis iets minder hard dan eerder geraamd

'Ten opzichte van sommige andere landen is Nederland minder hard getroffen', zegt CPB-directeur Pieter Hasekamp. 'Maar geen misverstand: deze klap is ongekend hard, en moet zich nog grotendeels laten voelen. Werkloosheid en faillissementen reageren met vertraging op de crisis, die klap moet eigenlijk nog komen.'

Eerder, bij de raming in juni, werd nog op een krimp van 6 procent in 2020 gerekend, waarna volgend jaar een herstel zou volgen van 3 procent. Het CPB dacht aanvankelijk dat de werkeloosheid volgend jaar tot 7 procent zou oplopen.

Overheidsbeleid tot eind juli

Bij de berekeningen is het CPB uitgegaan van het overheidsbeleid tot en met eind juli. Dit betekent dat in de raming nu nog is aangenomen dat het steunbeleid niet wordt gecontinueerd in oktober. Daarnaast merkt het CPB op dat voor de vooruitzichten op herstel heel bepalend is hoe de virusuitbraak zich ontwikkelt. Daarom is ook een scenario opgenomen waarin opnieuw grootschalige contactbeperkingen van kracht worden. In zo'n scenario krimpt de economie ook in 2021 en loopt de werkloosheid op tot 10 procent.

Het CPB keek ook naar de overheidsfinanciën. Die hebben door de steunmaatregelen en de lagere belastinginkomsten een flinke klap gehad, maar zijn niet in gevaar. In de basisraming gaat het CPB voor 2020 uit van een een 'ongekend' begrotingstekort van 7 procent, maar volgend jaar herstelt dit waarschijnlijk weer. De overheidsschuld zal zelfs in het 'tweedegolfscenario' onder de niveaus blijven die als riskant worden gezien. Volgens het planbureau ligt het daarom, ook gezien de algehele economische malaise, niet voor de hand voor de overheid om nu maatregelen te treffen die het tekort beperken.

Onderhandelingen over rijksbegroting

De nieuwe ramingen dienen als uitgangspunt voor de onderhandelingen over de rijksbegroting voor volgend jaar. Het kabinet zal zich daar vanaf deze week over gaan buigen. Premier Mark Rutte zei vrijdag al dat grote bezuinigingen of lastenverzwaringen 'niet bovenaan het lijstje staan'. Maar ruimte voor structureel hogere uitgaven is er waarschijnlijk niet. De miljardenuitgaven in verband met de coronacrisis en misgelopen belastinginkomsten hebben de overheidsfinanciën al zwaar geraakt. Het ziet ernaar uit dat de economie ook na afloop van het huidige steunpakket in oktober nog wel een tijdje met overheidsgeld moet worden gestut.