Zuurbier: 'Ik teel geen groente om ganzen te voeren'

Het wrange voor Zuurbier Ursem in het Noord-Hollandse Heerhugowaard is dat doorgaans nog geen derde van de totale schade wordt vergoed. De kosten worden gemaakt voor de aanschaf van verjagingsmiddelen tot de inzet van manuren om te bejagen en alles te registeren.

Op een perceel direct aan de A9 inspecteren Niels Zuurbier en zijn nieuwe faunamedewerker Peter Pilkes een hoek ijsbergsla. Hele delen van de planten zijn weggevreten en overal ligt vogelpoep. 'Dit doet toch pijn aan de ogen?', vraagt Zuurbier zich hardop af.

Pilkes knikt instemmend. Hier heeft een flinke groep ganzen zich zichtbaar tegoed gedaan aan de jonge slaplanten. Het knalapparaat midden in het perceel ten spijt. 'Een gans is een heel slimme vogel. Die heeft al vlot door dat er niet echt wordt geschoten. Geloof me: het geweer is nog steeds het meest effectieve wapen om de ganzenoverlast te bestrijden', stelt Pilkes.

'Natuur is volledig uit balans'

Van jongs af aan jaagt Pilkes in de Schermer. Hij heeft de ganzenpopulatie de laatste jaren snel zien toenemen. 'Ik jaag graag, maar dan wel voor een goede wildstand. De natuur is nu volledig uit balans. Er zijn gewoon veel te veel ganzen. Ze vreten de groentepercelen en weilanden kaal. En met alle regels en voorschriften is het bijna ondoenlijk om de populatie terug te brengen naar een verantwoord aantal.'

Of je moet er bijna fulltime mee bezig zijn, zoals straks het geval is. 'Met een goede combinatie van middelen, zoals linten, knalapparaten, lasers en rasters, denk ik de schade toch te kunnen beperken', meent Pilkes. 'Afschot is daarbij cruciaal. Want met alleen verjagen, verplaats ik het probleem naar de buren.'

Op het perceel langs de A9 is al een groot deel van de middelen ingezet. 'Kijk', wijst Zuurbier langs het raster. 'De stront naast de netten bewijst dat hier een flinke koppel het water uit is gestapt.' Pilkes knikt. Hij heeft de filmbeelden gezien. 'Eigenlijk houd je er alleen de pullen en koeten mee tegen. Volwassen ganzen vliegen hier eenvoudig overheen.'

Aanvraag snel afgewezen

Als oud-faunamedewerker bij de overheid is Pilkes goed op de hoogte van de regels. En dat is goud waard, stelt Zuurbier. 'Er hoeft maar een punt of komma verkeerd te staan of een aanvraag wordt afgewezen.'

Het groentebedrijf liep de afgelopen jaren ruim 450.000 euro aan faunaschade op. 'Ik heb dat tijdens een bezoek van gedeputeerde Esther Rommel uitgelegd. Dat is een vrijstaande woning, terwijl we hooguit een chaletje op Tranendal vergoed kregen. Dat is misschien cynisch, maar toch schrijnend? Ze leek begrip te hebben, maar het eigen risico wordt wel verhoogd.'

Vooral het argument voor die verhoging, om zo ondernemers te stimuleren meer werk te maken van de verjaging, stuit Zuurbier tegen de borst. 'We telen echt geen groente om aan de ganzen te voeren. We willen het oogsten als gezond product voor de consument.'

Volledige focus op fauna

Tot voor kort hielden de twee compagnons van Zuurbier, beiden jagers, zich vooral met de fauna bezig. 'Zij deden het erbij. Peter heeft straks de volledige focus. Hij registreert alles, overlegt wat de werkzaamheden zijn op het land, doet het papierwerk en is vooral actief op onze percelen. Treurig dat het moet, maar ik ben blij dat hij het wil doen. Peter kent het gebied en weet wat hij kan uitrichten.'

Voor Zuurbier en zijn collega's voelt het provinciale faunabeheer als onrecht. 'Ik heb eerder dit jaar nog ingesproken in het provinciehuis, maar had daar toen al een slecht gevoel over de respons. De voeling met de praktijk ontbreekt. Niemand weet wat er werkelijk aan de hand is.'

Op een volgend perceel staat ook een knalapparaat opgesteld. Zuurbier: 'Ik heb uitgerekend dat we de laatste jaren voor ruim een ton hebben geïnvesteerd in faunawerende middelen. Om die effectief in te zetten, moeten onze mensen ze voortdurend verplaatsen. Wat valt er nog te stimuleren? Wat kunnen we nog meer doen?'