Friezen geven regionale economie impuls

Fjildlab heeft 5 miljoen euro beschikbaar om projecten te financieren die bijdragen aan een duurzame landbouwsector in Noordoost-Friesland.

Het veldlaboratorium voor het versterken van de circulaire economie en een duurzame landbouwsector in Noordoost-Fryslân is onderdeel van Regiodeal Noordoost-Fryslân. Hierin willen rijk, provincie en gemeenten samen met bedrijven en onderwijsinstellingen de regio versterken. Aanjager Qop koppelt de initiatieven uit de verschillende sectoren aan elkaar. De economische en ecologische ontwikkeling van de landbouw is een van de zeven businesscases.

Durk Durksz is aangetrokken als 'verbinder' binnen Fjildlab. 'Ik breng partijen bij elkaar', verduidelijkt hij. Hij zit met boeren, bedrijven en kennisinstellingen om tafel en brengt ze met elkaar in contact. Partijen die allemaal met ideeën rondlopen om de landbouw in de regio toekomstbestendig te maken, maar die elkaar anders wellicht niet zouden ontmoeten. Het is vervolgens aan henzelf om een projectplan te schrijven en in te dienen voor financiering.

Talloze ideeën

Fjildlab ging vorig jaar van start en sindsdien zijn er talloze ideeën geopperd en uitgewerkt in projectplannen. Het wachten is nu op de openstelling van de subsidieregeling. Durksz: 'We hebben wel honderd ideeën waarvan vijftien tot twintig uitgewerkte projectvoorstellen die meteen van start kunnen.'

Niet dat ieder idee in aanmerking komt voor subsidie. De belangrijkste voorwaarde is dat het project moet bijdragen aan een vorm van natuurinclusieve en circulaire landbouw. Een idee dat alleen is gericht op productieverhoging binnen het huidige landbouwsysteem, zal niet worden gehonoreerd.

'Het huidige landbouwsysteem is op lange termijn niet meer volhoudbaar. Wat wordt bedoeld onder de term natuurinclusief en circulair, wordt in de projecten verder uitgewerkt. Belangrijk is dat er economisch perspectief is en dat een boer ook in de toekomst een goede boterham kan verdienen', stelt Durksz.

Regionale productie

Regionale productie is een van de thema's waar ondernemers mee aan de gang willen. De projecten 'Gerst en hop voor bier' en 'Friese aardappel als icoon' zijn hiervan de eersten die concreet van start zijn gegaan.

Durksz: 'Regionale productie is actueel. Het is toch van de zotte dat de supermarkten aardappelen uit het buitenland halen, terwijl ze hier in Friesland volop worden verbouwd. Maar ook het tegengaan van verspilling en herintroductie van oude teelten en rassen kun je onder het item circulair vatten.'

Centraal in deze projecten staat de vraag hoe je als ondernemer een goede boterham kunt verdienen met je regionale producten of diensten. 'De burger vindt van alles, maar heeft vaak geen kennis van zaken en gaat in de supermarkt dan toch weer voor het goedkoopste. Communicatie met de burger zie je daarom ook veel in projectideeën terugkomen', laat Durksz weten.

Kenniskringen

Fjildlab, bedacht door Agrarisch Collectief Waadrâne, vereniging Noardlike Fryske Wâlden, Van Hall Larenstein en de ondernemersvereniging Noordoost Friesland werkt met acht kenniskringen die elk een eigen thema onderzoeken. Deze kringen bestaan uit ondernemers, wetenschappers, beleidsmakers en andere geïnteresseerden. Ze worden geleid door lectoren van Van Hall Larenstein.

De thema's zijn natuur en landschap, gezonde bodem, duurzame energie, water en landbouw, mest, voer, adaptie aan verzilting en voedsel en voeding. Binnen deze thema's worden projecten opgezet en vraagstukken onderzocht.

Techniek van nu

Durksz, zelf al meer dan twintig jaar betrokken bij Wageningen University & Research, is zich ervan bewust dat er al veel is onderzocht binnen de thema's. 'Ik haal soms weleens oude rapporten uit de kast, dat kan heel verhelderend werken. Het verschil met jaren geleden is dat de techniek nu veel verder is. De techniek van nu biedt veel meer mogelijkheden om productiviteit te halen met zorg voor het milieu.'

De projectmanager noemt precisielandbouw en de mogelijkheid om plaatsgericht te bemesten en te schoffelen als voorbeeld. 'Er is veel veranderd in de mechanisatie en dataverzameling. De kennis van toen en nu kun je integreren en je kunt er je voordeel mee doen.'

Andere wind

Bovendien waait er een andere wind door de sector. 'De jonge boer van nu heeft meer oog voor wat er in de maatschappij gebeurt. Ik zie een mentaliteitsverandering en dat doet me deugd.' Zelf heeft Durksz ook een omslag gemaakt. 'Toen wij op Nij Bosma Zathe – nu Dairy Campus – in 2004 een weidevogelcentrum oprichtten, was dat een hele stap. Nu is weidevogelbeheer onderdeel van natuurinclusieve landbouw.'

De 5 miljoen euro is er, de projecten zijn er, het wachten is nu op de openstelling van de subsidieregeling van de Regiodeal Noordoost-Fryslân. Als het aan Durksz ligt, is dat snel een feit en kunnen er meer boeren aan de slag met hun ideeën.