Veelal geen compensatie voor fritescontract

Aardappeltelers die met verwerkers een vergoeding zijn overeengekomen voor de ontbinding van hun contract, moeten deze vergoeding in mindering brengen op het bedrag dat ze als tegemoetkoming ontvangen van RVO.nl. Dit schrijft de dienst op zijn website als verduidelijking van de compensatieregeling voor fritesaardappelen.

Dit is gebaseerd op artikel 11, lid 2 van de regeling. Daarin staat dat de tegemoetkoming vanwege de coronacrisis wordt verminderd met andere ontvangen steun of uitkeringen die gaan over dezelfde schade.

Rekenvoorbeeld

In een rekenvoorbeeld laat RVO.nl zien dat een teler die 7 cent per kilo ontvangt van zijn verwerker voor het ontbinden van een contract, niet in aanmerking komt voor een tegemoetkoming. Voor zijn vrije aardappelen ontvangt de teler een vergoeding van maximaal 6 cent per kilo. Na aanmelding voor de regeling mag hij zijn aardappelen verkopen voor bijvoorbeeld veevoer. De opbrengst daarvan mag hij houden.

De tegemoetkoming van maximaal 6 cent per kilo geldt ook voor meeleveraardappelen waarvoor geen vaste prijs is afgesproken en het contract zonder vergoeding wordt ontbonden.
Aardappeltelers kunnen zich tot en met 4 juni aanmelden voor compensatie. De schatting van de hoeveelheid aardappelen die zij aanmelden, kunnen ze voor de definitieve aanvraag nog naar boven of beneden bijstellen. Na aanmelding ontvangen de telers een voorschot op hun tegemoetkoming.

Grote teleurstelling

Dat uit de toelichting van RVO.nl blijkt dat het nauwelijks mogelijk is om contractaardappelen aan te melden voor de compensatieregeling, is voor de aardappelsector een grote teleurstelling.

Directeur André Hoogendijk van BO Akkerbouw noemt het ontzettend zuur dat de spelregels van de regeling anders blijken te zijn dan eerst werd ingeschat. 'Vooral omdat de regeling al twee weken openstaat en er te goeder trouw afspraken zijn gemaakt tussen telers en afnemers.'

Onderhandelingen

Samen met partijen als LTO, NAV, VAVI en NAO was Hoogendijk nauw betrokken bij de onderhandelingen met het ministerie van LNV over de compensatie.

De directeur van BO Akkerbouw wijst erop dat het overschot niet kleiner wordt van deze gewijzigde interpretatie en dat de sector nog steeds een enorme taak heeft om het overschot weg te werken. 'Telers en verwerkers moeten nu weer een nieuw plan trekken. Dat zorgt voor vertraging in de afvoer en uiteindelijk voor een slechtere positie van de hele sector.'

Ketenaanpak

Bestuurder Hendrik Jan ten Cate van LTO-vakgroep Akkerbouw onderschrijft de teleurstelling na de duiding van RVO.nl. Hij benadrukt dat het streven vanaf het begin af aan was om er een ketenaanpak van te maken. 'Dit geeft veel onzekerheid bij de telers en fabrikanten en helpt zeker niet mee om de afvoer van de overtollige aardappelen snel op gang te brengen.'

Ten Cate vreest dat de nieuwe inzichten over de regeling in de keten voor problemen kunnen zorgen. 'Er zullen discussies ontstaan over het moment van afleveren en de kwaliteit van de contractaardappelen. Telers zijn afhankelijk van de goodwill van hun afnemers en mogelijk gaat dit resulteren in eindeloze juridische procedures met langjarige gevolgen.'

Juridische consequenties

De discussie over de aardappelen waarvoor de compensatie is bedoeld, werd vorige week aangezwengeld door onder meer Verenigde Telers Akkerbouw (VTA) en accountantsorganisatie Accon avm. VTA stelt dat de regeling in principe geldt voor vrije aardappelen die onverkoopbaar zijn door de ontstane situatie en wijst verder op de juridische consequenties van het ontbinden van contracten.

Ook Accon avm raadt telers aan om niet zomaar bestaande contractovereenkomsten te beëindigen. 'We krijgen veel vragen hierover', zegt René de Visser, regiodirecteur van Accon avm voor West-Brabant, Zeeland en de Zuid-Hollandse eilanden. 'Het is wel duidelijk dat verwerkers op grote schaal van hun contracten af willen.'

Contracten verscheuren

Volgens De Visser benaderen de verwerkers de contracttelers met het verzoek om bestaande contracten te verscheuren en nieuwe contracten af te sluiten voor lagere prijzen. De verwerkers zorgen dan voor de afvoer van de aardappelen buiten de voedingsketen en de teler zou dan aanspraak kunnen maken op de compensatieregeling.

Accon avm adviseert telers om nieuwe overeenkomsten te laten beoordelen door specialisten. 'Onze juristen wijzen telers erop dat zij niet in strijd handelen met de voorwaarden van de compensatie. Het gaat wat ons betreft om artikel 12 van de regeling, over het kunstmatig creëren van voorwaarden om voor tegemoetkoming in aanmerking te komen. De compensatieregeling is gebaseerd op oorspronkelijke afspraken tussen telers en verwerkers. Zeg dus nooit zomaar ja tegen nieuwe voorstellen.'