Laat boer zelf buffer opbouwen

Wie had een half jaar geleden kunnen voorspellen dat een coronavirus enorme verliezen zou veroorzaken en een aantal sectoren in de problemen zou brengen? De roep om steun van de overheid klinkt uit verschillende hoeken.

Wij zijn het beu dat we iedere keer bij een overheid moeten aankloppen als er weer een ramp aan de orde is. Anderzijds moet er iets geregeld zijn om een individuele 'ramp' op te vangen. De oplossing zit niet in een collectieve verzekering. Daarvoor is de diversiteit van bedrijven te groot.

Nee, de oplossing moet gevonden worden in de eigen bedrijfsvoering en het eigen risicomanagement van een ondernemer. Een overheid kan dit mogelijk faciliteren.

Calamiteitenpot op bedrijfsniveau

De oplossing is een calamiteitenpot op bedrijfsniveau. Stel dat je jaarlijks 5 à 10 procent van de bedrijfsomzet mag reserveren. Daaraan verbind je een maximum van bijvoorbeeld 60 procent van de jaaromzet. Over dat geld wordt nog geen belasting betaald. Die belasting betaal je pas later, als het geld weer wordt teruggestort.

Het is niet de bedoeling dat het geld een normale bedrijfsreservering wordt en dat het in het bedrijf blijft. De verleiding zal vaak te groot zijn om er investeringen van te doen of om het bij de eerste de beste tegenslag aan te spreken als er geld nodig is. Helder omschreven dient te worden hoe het geld weer terug kan vloeien naar het bedrijf als en wanneer er sprake is van een calamiteit.

Een ondernemer zet het geld niet zelf opzij, maar op een aparte rekening bij een verzekeringsmaatschappij die dit geld beheert. Waarom bij een verzekeringsmaatschappij? Stel je hebt een rekening staan met daarop 200.000 euro. Dan zou je dat geld ook kunnen gebruiken als eerste eigen risico van de verzekeringen die je daar hebt lopen.

Veel hoger eigen risico

Als bijvoorbeeld de schuur afbrandt, kun je dat geld gebruiken als eerste eigen risico en gaat de verzekering pas bij schade boven dat bedrag over tot uitkering. Als we deze gedachte volgen, gebruikmakend van de speciale rekening, kan een ondernemer een veel hoger eigen risico nemen en gaat de premie enorm dalen.

Je kunt alle verzekeringen daaronder laten vallen, tot arbeidsongeschiktheid aan toe. Op deze wijze reserveer je cash geld voor bedrijfscalamiteiten en betaal je veel minder premie voor verzekeringen, wat dan weer ten goede komt aan het inkomen. Indien we onze bedrijfsvoering op deze manier inrichten, kweken we weerstandsvermogen in onze bedrijven.

Stoppen met bedrijf

En als het moment komt om te stoppen met het bedrijf, dan zijn er drie opties. Ten eerste: het geld komt vrij als inkomen en er wordt belasting over betaald. Een andere optie is om een lijfrentepolis te kopen die uitkeert als aanvulling op de AOW. Ook dan moet belasting worden betaald. En tot slot kan het bedrag worden doorgeschoven naar de opvolger(s). Het voordeel is dat jonge boeren dan al meteen weerstandsvermogen hebben.

Wij stellen voor om met elkaar met deze regeling aan de gang te gaan, al dan niet met aanpassingen en verbeteringen. Daarbij moet de overheid ons de mogelijkheid geven om zelf onze broek op te houden, zodat we tijdens de volgende crisis sterker staan. Het gezegde luidt immers: als je doet wat je altijd deed, dan krijg je wat je altijd kreeg.

Jaap Haanstra, Willem Homan