Korte middelenlijst dreigt te krimpen

'De herbeoordeling van veel middelen binnen een jaar is een risico en geeft bij telers van cichorei onzekerheid. Telers hebben nu al te maken hebben met een relatief korte middelenlijst', zei specialist cichoreiteelt Jan-Kees Boonman van suikerinstituut IRS. Hij sprak onlangs op een regiovergadering van de Telersvereniging Inulinecichorei in Valthe.

Door het EU-verbod op de actieve stof chloorprofam zijn middelen als Intruder, Certis Chloor IPC, Isopan en Aliacine alleen nog dit voorjaar te gebruiken. Het zorgt ervoor dat de beperkte beschikbaarheid van herbiciden in cichorei alleen maar toeneemt. Vooral op lichte gronden beschikken telers over weinig effectieve middelen tegen melde en melganzenvoet.

Chloorprofam gebruiken telers vaak bij een naopkomstbespuiting. Is chloorprofam onmisbaar in cichorei, vraagt Boonman zich af. Een teler geeft in Valthe aan dat hij al drie jaar geen chloorprofam meer gebruikt en gebruikmaakt van Titus, Safari en schoffelen. Titus moet dit jaar ook worden herbeoordeeld en bij Safari is dat in 2026 het geval.

Opgebruiktermijn

De aflevertermijn van Intruder, Certis Chloor IPC, Isopan en Aliacine eindigt op 7 juli van dit jaar en de opgebruiktermijn loopt tot 7 oktober. Telers moeten de bespuitingen vaak herhalen om effect op de onkruiden te hebben. 'Chloor IPC werkt best beperkt op een aantal onkruiden', de specialist cichoreiteelt.

Als het gaat om het werkingsspectrum lijkt contactherbicide Chloor IPC veel op bodemherbicide Bonalan. Op proefboerderij 't Kompas in Valthermond liet Bonalan in 2018 op een demoveld bemoedigende resultaten zien. Bonalan toonde samen met Kerb Flo een bestrijdingseffect van maximaal 59 procent. 'Een stap in de goede richting', vindt Boonman.

Droogte

Op een proefveld in 2019 is er geen enkel verschil in onkruidbestrijding waargenomen tussen 0 of 8 liter Bonalan per hectare, bij zonder of met inzet van een uitvloeier. 'De hoofdoorzaak is waarschijnlijk de droogte in de periode na het zaaien in 2019. In 2018 was er na het zaaien vrij veel neerslag', legt de specialist cichoreiteelt uit.

Als de toelating van chloorprofam vervalt, is Bonalan dan een alternatief, wil Boonman weten. De telers noemen twee problemen: op de Veenkoloniale gronden is het organischestofgehalte vaak te hoog voor een goede werking van Bonalan en inwerken van het middel in de bodem geeft extra risico op stuifschade.

Vocht

Volgens de specialist chichoreiteelt gaat IRS kijken wat er aan de toepassing van Bonalan nog is te verbeteren. 'De vraag is of Bonalan een grote plek zal krijgen. Met vocht is het effect van Bonalan beter, maar vooraf beregenen is niet praktisch en geen reële optie.' Een ander nadeel is dat het middel ook werkt op de gerst die telers inzaaien tegen stuiven.

Het advies van IRS is om bij onkruidbestrijding in cichorei te beginnen met glyfosaat voor de zaaibedbereiding. Daarna Bonalan inwerken voor de zaai bij gronden met minder dan 5 procent organische stof en Kerb Flo tijdens het zaaien in de rij. 'Kerb Flo heeft onder andere een goede werking op zwarte nachtschade. Het gebruik zal toenemen', verwacht Boonman.

Groei remmen

Na opkomst is het risico groot dat onkruidbestrijdingsmiddelen de groei van cichorei remmen, vooral bij gevoelige rassen als Maestoso. Bij rassen als Barite is de schade duidelijk minder.

Zijn er alternatieven? Ja. Onkruid branden geeft 10 tot 15 procent schade, blijkt uit een selectiviteitsproefveld op Colijnsplaat in 2019. Eggen geeft het minste schade, gelijk aan onbehandeld.

Nieuw contactherbicide

In de selectiviteitsproef is ook een nieuw contactherbicide onder de naam IRS 749 onderzocht. In Nederland hoopte de sector dat het middel zou worden toegelaten, maar dat is niet het geval. 'Er zitten geen nieuwe middelen in de pijplijn. Tegelijk krijgen we een herkeuring van veel middelen. Wat hebben we over twee jaar nog aan chemie over?' vraagt de specialist cichoreiteelt zich af.

Mechanische onkruidbestrijding is mogelijk een alternatief. Telers op Veenkoloniale gronden willen niet te vroeg met eggen beginnen in verband met de kans op stuiven. Cameragestuurde schoffels zijn ook een mogelijkheid. Dergelijke kostbare technieken vragen om hogere afzetprijzen voor cichorei, zo wordt opgemerkt. Een perceel cichorei onkruidvrij houden zonder chemie blijft volgens telers lastig.

Uitdaging

In de teelt van cichorei is onkruidbestrijding altijd al een van de grootste uitdagingen geweest. Vooral door de de trage jeugdontwikkeling en de beperkte beschikbaarheid van herbiciden vraagt de onkruidbestrijding in cichorei altijd de nodige aandacht. Het is voor telers van groot belang om de onkruidbestrijding perceelsgericht aan te pakken en daarbij het werkingsspectrum en de etiketten van de herbiciden in acht te nemen.

In de loop der jaren zijn de mogelijkheden van onkruidbestrijding na opkomst in de cichorei wat toegenomen, maar nog altijd beperkt. Nu dreigen de mogelijkheden weer af te nemen. Telers vrezen jaren in de tijd terug te worden gezet.