Teler experimenteert zelf met bietenmuis op klei

Op de zandgronden in het zuiden en oosten van Nederland, maar ook Zeeuws-Vlaanderen worden suikerbieten voor Suiker Unie al met de 'bietenmuis' verladen. Een zelfrijdende machine die de langgerekte hoop geoogste bieten reinigt en oplaadt. In veel Europese landen wordt het gros van de bieten inmiddels met dergelijke laders gereinigd en verladen.

In het zuidwesten wordt sinds 2017 zo'n machine ingezet voor het laden van cichorei. Deze machine is door eigenaar loonbedrijf Hack uit Kruisland aangepast om vanaf verhardingen te kunnen laden. Standaard is dat niet mogelijk.

Eigen initiatief

Op eigen initiatief nam Franzen Landbouw de proef op de som. Het Zuid-Hollandse bedrijf huurde bij fabrikant Holmer en importeur Van Gemeren Mechanisatie een Terra Felis 3, voor het verladen van hun laatste suikerbieten.

'Het gaat om een perceel van 50 hectare, waar naar schatting bruto 120 ton bieten per hectare vanaf komt', legt eigenaar Frank Franzen uit. 'Je praat over ruim 6.000 ton product. Deze is door één kipwagen op de kopakker gestort, in een langgerekte hoop. Het alternatief was de bieten met vier wagens over 3 kilometer afvoeren, over een smalle weg. Dat levert verkeershinder op en onveilige situaties. Omdat de verlaadplek erg krap is, bleek een overlaadwagen niet mogelijk. Het was daarmee een goed testscenario voor de bietenmuis.'

Brede invoer

De 32 ton zware Terra Felis 3 heeft een 9,5 meter brede invoer met 9 stalen rollen. Door de opnamehoek te veranderen kan intensief worden gereinigd of juist snel worden doorgevoerd, om brandstof te besparen. 'De machine is uitgerust met VarioCleaner, een axiaalrollenset met bypassband, zodat de reinigingsintensiteit instelbaar is', zegt vertegenwoordiger Govert Pegels.

'De reikwijdte van de 80 centimeter brede losband bedraagt 15 meter. Tijdens de demo werd een vrachtwagen in 7 minuten gevuld, dan kom je op 317 ton per uur inclusief wisseltijd. De machine is op afstand uitleesbaar voor de fabriek, dealer en klant, om alle belangrijke gegevens in te zien', vervolgt Pegels.

Franzen onderzocht op eigen initiatief deze manier van verladen. 'We hebben te maken met de PFAS-norm, waar ook tarragrond onder valt. Ik denk dat het verslepen van grond in de toekomst alleen maar lastiger wordt. Deze grond hoort op het perceel van herkomst, en moet daar zoveel mogelijk blijven. Het spaart bovendien transportbewegingen uit. In het kader van duurzaamheid en de CO2-uitstoot is ook dat van een significant belang. '

Minder grondtransport

10 tot 20 ton tarra per hectare is normaal, stelt Franzen. Hij schat dat de bietenmuis het totale tarrapercentage met 5 tot 8 procent verlaagt. 'Dat resulteert al snel in 5 tot 8 ton minder grondtransport naar de fabriek. De capaciteit is gelijk aan de kraan, of nog iets hoger. Het is soms proberen anders te denken om toch een beter eindresultaat te krijgen.'

Zelf een machine aanschaffen ziet Franzen niet zitten. Wel hoopt hij dat opnieuw naar de techniek wordt gekeken. Suiker Unie maakt hiervoor strakke afspraken met transporteurs en verladers.

Loonwerker Willem Hack verlaadt al cichorei met een muis maar verwacht dat de techniek bij bieten nu niet zo interessant is. 'De tarraboete bij cichorei bedraagt 25 euro per ton', stelt hij. Bij bieten is dat 12,70 euro per ton. 'Ook liggen de percentages tarra bij cichorei vaak hoger. Reinigen en verladen loont dan eerder.'

Dat moet ook volgens Hack, want de kosten per ton zijn het dubbele vergeleken met de kraan. 'De machine is door ons aangepast om van verhardingen te kunnen laden. Driekwart van de hopen ligt echter in het land. De machine is minder goed manoeuvreerbaar dan een kraan, maar desondanks zijn we er goed over te spreken. Dat geldt ook voor verwerker Sensus.'