Rechter: MKZ-ruimingen Kootwijkerbroek rechtmatig

De betrokken dieren zijn toen volgens het College van Beroep voor het bedrijfsleven (CBb) terecht verdacht van mond-en-klauwzeer (MKZ). Het ruimen vindt de rechter daarom niet disproportioneel. De veehouders uit Kootwijkerbroek kregen wel gelijk dat het laboratorium, dat moest vaststellen of de ziekte bij een kalf aanwezig was, niet steeds de voorgeschreven standaarden heeft gevolgd. Deskundigen hebben geoordeeld dat het afwijken daarvan niet de eindconclusie van het laboratorium aantast.

Volgens de rechter mocht Brinkhorst destijds afgaan op de labuitslag, omdat die kwam van een geaccrediteerd laboratorium. De landbouwminister mocht ervan uitgaan dat het laboratorium de voorgeschreven standaarden volgde. Volgens de rechtbank hebben de procedures te lang geduurd. Vanwege de lange duur van de procedure krijgen de vijf veehouders een vergoeding voor de geleden emotionele schade.

Teleurgesteld

De betrokken veehouders in de rechtszaak reageren teleurgesteld op de uitspraak van de rechter. De veehouders uit Kootwijkerbroek zijn er niet van overtuigd dat er destijds echt MKZ was. Volgens hun advocaat Jacques Sluysmans hebben de boeren in de vele jaren die volgden, veel boven water gekregen. 'We hebben aangetoond dat er veel fouten zijn gemaakt. Dat hebben de onafhankelijke deskundigen bevestigd. Zij hebben in het midden gelaten of er daadwerkelijk MKZ was. We hebben helaas niet kunnen aantonen dat deze fouten ook geleid hebben tot een foute uitslag door het laboratorium.'

Veehouder Gert-Jan Dokter is erg teleurgesteld over de uitspraak. Hij is een van de vijf veehouders die hebben doorgeprocedeerd. 'Dit valt zwaar. We hadden gehoopt op rechtvaardigheid. Dat hebben we nu nog steeds niet.'

Klap in het gezicht

Vicevoorzitter Gina van Elten van LTO Noord-afdeling Gelderse Vallei woont zelf in Kootwijkerbroek. Ze noemt de uitspraak een klap in het gezicht van de veehouders in Kootwijkerbroek. 'Wij hebben een pluimveebedrijf en hoefden dus niet geruimd te worden. Maar we hebben het van dichtbij meegemaakt. Het is echt een zwarte bladzijde in de geschiedenis voor de inwoners van het dorp. En het werkt door tot de dag van vandaag. Het vertrouwen in de overheid is hier al niet groot. Dat zal er na vandaag niet beter op geworden zijn.'

De MKZ-crisis heeft volgens Van Elten tot enorme schade geleid in Kootwijkerbroek en het omliggende controlegebied. 'Niet alleen financieel, maar zeker ook emotioneel. Het was zo mooi geweest als het vandaag was rechtgezet. Er is wel aangetoond dat er fouten zijn gemaakt door het laboratorium. Dat is toch ernstig, als je er verder over nadenkt. Veehouders geven om gezonde dieren. Je mag er toch van uitgaan dat de waarborgen die daarvoor bestaan en de protocollen, goed worden nageleefd. Daar moet iedereen op kunnen vertrouwen. Dat blijkt dus niet zo te zijn en dat is erg. De herinneringen aan deze periode zullen altijd bitter blijven.'

Onderste steen boven

Van Elten heeft veel bewondering voor de veehouders die zijn blijven doorprocederen om de onderste steen boven te krijgen en de Stichting Onderzoek MKZ-crisis Kootwijkerbroek. 'Die verdienen echt alle lof. Er is een diep gevoel van onrechtvaardigheid over wat er toen is gebeurd. Al die jaren zijn ze onvermoeibaar doorgegaan om daar een stem aan te geven.'

Volgens Lau Jansen van Stichting Onderzoek MKZ-crisis Kootwijkerbroek blijft er nu twijfel bestaan of er destijds wel of niet MKZ was. 'Daar heeft de rechter geen uitspraak over gedaan. Wel dat er fouten zijn gemaakt. Zo zijn er geen contramonsters genomen. Normaal kunnen veehouders bij twijfel over een uitslag een heranalyse aanvragen. Dat was hierdoor niet mogelijk. Er zijn serieuze twijfels of er daadwerkelijk MKZ was. De uitspraak van vandaag is een formele. De zaak zelf is natuurlijk emotioneel zwaar beladen. Dat wringt. We zullen nooit weten of de ziekte er nu was of niet.'